بي توجهي به قلعه 2200 ساله اولتان
بي توجهي به قلعه 2200 ساله اولتان
1396/08/21
آنچه امروزه از قلعه 2200 ساله اولتان بر جاي مانده تداعي‌کننده يک دژ نظامي است که هنوز قسمت اعظم ساختمان‌هاي قلعه در زير خاک مدفون است.
قلعه اولتان نام دژي کهن در شمال استان اردبيل است که در قلب روستاي تاريخي اولتان شهرستان پارس‌آباد جاي گرفته است.
امروزه اولتان به عنوان يکي از مهاجرپذيرترين روستاهاي استان اردبيل شناخته مي‌شود. اين روستا در فاصله 15 کيلومتري پارس آباد در بخش مرکزي اين شهرستان در حاشيه جنوبي رودخانه مرزي ارس قرار گرفته و به دليل دارا بودن زمين‌هاي حاصل خيز، برخي از زارعان غيرساکن روستا، اين زمين‌ها را اجاره کرده و محصولاتشان را کشت مي‌کنند.
شغل بيشتر اهالي کشاورزي و دامداري بوده و گندم، پنبه، چغندرقند و انواع صيفي جات از جمله مهم‌ترين محصولاتشان است. از عمده‌ترين صنايع دستي اين روستا نيز مي‌توان به بافته‌هايي از قبيل گليم، جاجيم و نمد اشاره کرد.
اين روستا که به صورت بافتي متمرکز همراه با شيبي ملايم شکل گرفته، فارغ از اينکه بيشتر اهالي آن مشغول کشاورزي هستند در محلي واقع شده که تاريخ، آن را به ثبت رسانده است.
اولتان را همه اهالي با قلعه باستاني برجا مانده از تاريخ دو هزار و 200 ساله اش يا بهتر بگوييم (اولتان قلعه سي) مي شناسند. اين قلعه مهم‌ترين جاذبه گردشگري روستاي اولتان شهرستان پارس_آباد است.
اين قلعه باستاني که در 500 متري روستاي اولتان در کنار رودخانه ارس قرار دارد، 320 هزار مترمربع مساحت دارد و وضع ظاهري ساختمان آن همانند قلعه‌هاي نظامي است و به نظر مي‌رسد بانيان نخستين قلعه، اشکانيان بوده‌اند ولي با توجه به استحکام مناسب آن، اين قلعه تا قرن 12 هجري قمري مورد استفاده بوده است و اين موضوع از سفال‌هاي متنوع بدست آمده مربوط به دوره‌هاي مختلف اسلامي تائيد مي‌شود.
آنچه امروزه از قلعه اولتان بر جاي مانده تداعي‌کننده يک دژ نظامي است و با توجه به حدس و گمانهاي کاملاً علمي هنوز قسمت اعظم ساختمان‌هاي قلعه در زير خاک مدفون است.
متأسفانه قسمت‌هايي از ديوارهاي شمالي قلعه دو هزار ساله طي سالهاي اخير به علت بي توجهي و سهل‌انگاري از دو طريق رو به ويراني کامل است. يکي به دليل فرسايش سواحل رود ارس که به تدريج در اثر بارندگي، ديواره‌هاي ساحلي قلعه تخريب مي شود و ديگري به دليل وجود کارخانه هايي که در مجاورت قلعه احداث و مشغول فعاليت هستند.
با وجود اين هنوز اقدامي در خور توجهي از سوي مسئولان استاني و شهرستاني براي حفظ اين آثار باستاني صورت نگرفته است. شايد اين قلعه تاريخي در استانهاي ديگر همچون اصفهان، شيراز و ... قرار داشت مسئولان اين استانها خيلي وقت_ها پيش مرمت و بازسازي آن را مي کردند تا مورد استفاده و بازديد گردشگران قرار گيرد.
قطعا با توجه به وجود اين قلعه تاريخي در اين منطقه و وضعيت آب و هواي مناسب در کنار طبيعت بکر، روستاي اولتان مي‌تواند يکي از اصلي ترين گزينه هاي هدف گردشگري بوده و زمينه افزايش ماندگاري توريسم در منطقه را فراهم کند. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از راه دانا، محوطه تاريخي قلعه اولتان شامل پادگان شهر دوره اشکاني با 57 هکتار مساحت در 25 اسفند سال 1378 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است. اين قلعه تا قرن 12 هجري قمري مورد استفاده بوده است و اين موضوع از سفال‌هاي متنوع بدست آمده مربوط به دوره‌هاي مختلف اسلامي تائيد مي‌شود. متأسفانه اين قلعه چندين هزار ساله از دو طريق رو به ويراني کامل است. يکي به دليل فرسايش سواحل رود ارس که به تدريج در اثر بارندگي ديواره‌هاي ساحلي قلعه تخريب مي‌گردد و ديگري به دليل کارخانه شن و ماسه‌اي که درست در مقابل قلعه احداث شده است. اين کارخانه با گودبرداري جهت بدست آوردن شن و ماسه، به تدريج کل محوطه قلعه را از بين مي‌برد.
منبع :