تولد نوزاد انسان در کپسول هاي رحم مصنوعي دروغ يا واقعيت

گروه فناوري: دکتر عليرضا پارساپور دبير اسبق ستاد اخلاق پزشکي وزارت بهداشت ايران مي‌گويد اصلا بعيد نيست که امکان تولد کودک در رحم مصنوعي عملياتي شود، اما چالش بزرگ اين نوآوري در علم، چالش‌هاي بزرگ براي بنيان خانواده و زير پا گذاشته شدن اخلاق پزشکي است.
 از زمان طرح ايده ساخت رحم‌هاي مصنوعي و احتمال دخالت مستقيم در شيوه تولد نوزاد، جنجال بزرگي در بحث‌هاي اخلاق پزشکي اتفاق افتاده است و انتقادات بسياري به پا شده، به طوري که پس از انتشار ويديوي تبليغاتي هم شرکت سازنده ناچار به اداي توضيحات شده است.
دکتر عليرضا پارساپور، متخصص اخلاق پزشکي و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران در اين باره مي‌گويد: »ايده ايجاد محيط شبه رحمي براي رشد جنين مشابه کارايي يک انکوباتور براي نوزارد زودرس، براي حفظ و زنده نگه داشتن نوزادان خيلي زودرس به نظر مي تواند کارايي و کاربرد داشته باشد.
 اين محيط مي‌تواند تاثير مثبتي در حفظ و احياي جنين سقط شده خودبخودي و يا عمدي در زماني که تداوم خاتمه بارداري مادر به دلايلي مقدور نيست ايفا کند. شاهد هستيم با پيشرفت تکنولوژي‌هاي نگهداري جنين امروزه امکان نگهداري نوزادان نارس در سنين پاينتري از سن بارداري ممکن شده است.
او همچنين مي‌گويد: «روش‌هايي وجود دارد که عمليات لقاح و ايجاد جنين را در خارج از رحم تسهيل کرده و در روش‌هاي کمک باروري از آن استفاده مي‌شود که در راس آن آي وي اف است.« روش‌هايي که هرچند در حال حاضر انجام مي‌شوند، اما چالش‌هاي بسياري را هم ايجاد کرده اند. با اين وجود منعي براي انجام شان نيست.
ولي شيوه جديد اکتولايف، يک شيوه نوآورانه است که قطعا جنجال ساز خواهد شد. دکتر پارساپور توضيح مي‌دهد: »اما Ectogenesis يا شکل گيري و رشد کامل جنين در محيط خارج رحم و آزمايشگاه به عنوان يک ايده قابل تصور است، اما به لحاظ عملي چه به لحاظ تکنولوژيک و چه به لحاظ مقررات و ضوابط اخلاقي راه بلندي را در پيش دارد و به نظر در صورت جدي شدن اين ايده گام اول آن مطالعات حيواني خواهد بود که به نظر به طور محدود و در مراحل اوليه در حال انجام است. انجام فرايند ايجاد و رشد و تولد جنين در خارج از بدن مادر حتي اگر بدون دستکاري‌هاي ژنتيکي صورت گيرد علاوه بر جنبه‌هاي فني و تکنيکي با چالش‌ها و ابهامات متعدد اخلاقي نيز روبروست. ابهامات موجود در خصوص خطراتي که به لحاظ جسمي و رواني متوجه جنين و کودک حاصل ازآن است و جنبه‌هاي اجتماعي و خصوصا تاثيراتي که باز شدن اين مسير به عنوان يکي از روش‌هاي فرزنددار شدن در جامعه خصوصا نهاد خانواده خواهد داشت از جمله دغدغه‌هاي مطرح شده در اين زمينه خواهد بود.«
دکتر پارساپور در پايان مي‌گويد: »اين مشکلات زماني جدي و پيچيده‌تر خواهد شد که موضوع دستکاري‌هاي ژنتيکي و به اصطلاح ايجاد کودک سفارشي مطرح مي‌شود.
 گر چه با دستيابي به نقشه ژنوم انساني و تکنيک کريسپر اين نوع دستکاري‌ها تا حدود زيادي قابل انجام است، اما جامعه علمي و اخلاقي جهان بشدت در مورد کاربرد ان در جهت به نژادي يا يوژنيسم نگران و مخالف است. بهره گيري ازدستکاري ژنتيکي مگر براي درمان بيماري‌هاي صعب العلاج و کشنده کاملا در جامعه جهاني ممنوع است. البته دستکاري‌هاي ژنتيکي الان در مورد حيوانات خصوصا در صنعت دامپزشکي وبه طور محدود در مورد بيماري‌هاي صعب العلاج انسان در حال انجام است. حواسمان باشد که قرار نيست هر توانمندي که به واسطه رشد علم و تکتولوژِي براي ما ايجاد شده و قلمرو توانستن‌هاي ما را توسعه داده الزاما امکان محقق شدن بيابد.
به گزارش امانت به نقل از فرارو،به عبارتي اخلاق پزشکي ما را راهنمايي که کند که از ميان انچه که ميتوانيم کدام را بايد انجام دهيم. بشر از ذوق زدگي دسترسي به تکنيک‌هاي نوين پزشکي و عملياتي کردن آن بدون در نظر گرفتن جنبه‌هاي اخلاقي و ارزشي و اجتماعي مترتب بر آن کم آسيب نديده است. امروزه در کشور ما عملياتي شدن برخي روش‌هاي کمک باروري در مواردي به واسطه کم توجهي به ابعاد اخلاقي، فقهي و حقوقي تيم درمان و خانواده‌ها را با چالش‌هاي جدي روبرو کرده است.«