ندن ديليميزي اؤيرنمه ليييک
يازار: محمدرضا خيري فام
بولگه لر سرويسي: ايلک اؤنجه دئمه ليييک ديلين اينسانلار آراسيندا ايليشگي آراجي اولاراق باشليجا رولو واردير. دئمک اولار ديلين ايلکين بلکه ده ان اؤنملي گؤروي ائله بودور.
اما بعضي لرينين دئدييي و دوشوندويو کيمي، ايلگي قورماق ديلين بيرجک گؤروي ديرمي؟ بئله ديرسه ديل تئلئفون، مکتوب يا بونلارکيمي بير شئي ديرمي؟ بئله بير گؤروشلري ايرلي سوروب ديلي بير آراج سوييه سينه دک آلچالدانلارين آماجلاري نه اولا بيلر؟ بونلارين يالنيز اؤزل بير ديله و يا ديللره باخيشلاري بئله دير، يوخسا بوتون ديللري يالنيزجا ايلگي آراجي کيمي ديرلنديريرلر؟
بو کيمي فيکيرلري اورتايا قويانلار يا آسيميله حاليندا اولان، تاپدالانميش و وارليقلاري تالانميش اولوسلارا باغلي اولان مانقورتلاشميش اينسانلار اولور يا دا اونلارين ترسينه، باشقالاريني اؤز کولتورلرينده اريتمه يه، وارليقلاريني تالاماغا، ديللريني باشقالارينا تحميل ائتمه يه چاليشان دؤولتلر، اولوسلار و ياخود کيمسه لر اولورلار. قويون دريسينه گيرميش بو جاناوار باسقينچيلار، آسيميله ائتمه سينه چاليشديقلاري اولوسون دانيشديغي ديلين يارارسيز و ننه- بابالارينا عاييد اولمايان بير دئييم، هم ده تحميل اولموش، يابانجي بير ديل کيمي گوسترمه يه چاليشيرلار ( البته اونودماماليييق بابالاريميز " آغاجي اؤز ايچيندن قورد يئير " دئميشلر. يئرلي ساتقينلار دا بونلارا قاتيليب دستک اولورلار ). بونلار گاهدان دا مذهبي توپلوملاردا ديني اورتايا قويوب ديليني و کيمليييني قوروماق ايسته ينلره سويچولوق دامغاسي وورورلار. دين دونونو گئيميش بو دينسيزلر، سؤزده اينسانلارين تن اولدوغونو دئسه لر ده ، دئديکلري سؤزه هئچ اينانمادان اؤزلريني باشقالاريندان باش، باشقالاريني ايسه آلچاق سانيرلار. اونلار، اينسانلار آراسيندا باريش دوستلوق و برابرليک ايسته ين ديني، فاشيستي و شيطان سال آماجلاري و ايستکلري اوغروندا قوللانيرلار. ديني بئله قوللانانلار دونيانين چئشيدلي يئرلرينده، دييشيک دينلرينده و موختليف چاغلاردا گؤرونوب، گؤرونمک ده ديرلر. بو سؤزلري يازديقدا دين و ديلله ايلگيلي اولان بير سؤزو يا داها دوغروسونو دئسک بير آتا سؤزونو آنيرام. " ديليني دانان دينيني دانار" دوغرودان دا بئله دير. ديليني دانان وارليغينا يييه اولماز. منجه ديلي و ائلي سئومه يه هئچ بير اؤلچو و چرچيوه يوخدور. بو سئوگي دينله ياسايا قارشي دئييل. وارليغيني سئويب، قوروماق ايسته ين ده سويچو دئييل. اؤزونو آيريلاريندان اوستون بيليب، باشقالاريني آشاغيلاييب خور باخان اينسانلارا بو سؤز داها اويغون دور. ديل هر کيمسه نين و هر بير اولوسون ان بويوک وارليقلاريندان يوخ، بلکه ان بويوک وارليغي و بير توپلوم و اوندا ياشايان کيمسه لرين کولتور و کيملييينين تملي دير. بئله ليکله هر اؤلکه ده اولان ديل و دئييملري او اؤلکه نين و حتا بوتون دونيانين معنوي ياتيريمي سايساق هئچ ده يانيلماميشيق.
کولتورون سويدان- سويا ان اؤنملي داشيييجيسي ديلدير و بير اولوسون ديلي اونودولوب آرادان گئديرسه او ديلسيز اولوسون ايلگيسي کئچن نسيللرله قيريلاجاق و بو اولوس کولتورسوز اولوسا چئوريله جک. کولتورسوز اولوس ايسه کيمليک سيز بير اولوس اولاجاق. بئله ليکله دئمه ليييک، هر بير کيمسه و اولوسون ديليني اوندان آلماقلا ياخود اؤزو ديليني دانيب آتماقلا، اونون کيملييي پوزولور و کسينليکله دئمه ليييک : ديلين اؤلمه سي ائلين اؤلمه سي دير. روس بيلگين و پئداقوقو " اوشينسکي " دئيير:
- بير اولوسون اؤزگورلويونو اوندان آليب، شهرلريني اوچوروب، يوردوندان سورگون ائتسه لر ده، او اولوس اؤلمه يجک. اما آنا ديليني اوندان آلماقلا قيسا بير زاماندا محو اولماغا اوغراياجاق.
ديل جانلي دير و زامان- زامان دييشيلمکده دير. هر ديل زامان سوره سينده دوغال بير گئديشده باشقا ديللردن ائتگي له نير ( اؤزلليکله قونشو ديللردن). بو پروسئس ديلين موکمل لشمه سينه و گليشمه سينه يارديم ائده بيلر. آما بو آخيم ديلين قورولوشونو ائتگي له دييي زامان داها بير فاجيعه باش وئرير. بونو دا بيلمه ليييک کي، بو کيمي اولايلار بوتون زامان و يئرلرده دوغال بير اولاي اولا بيلمز. بلکه بير چوخ زامان لار، اؤزلليکله سون يوز ايلده بعضي اولوسلار و دؤولتلر ساواشي و يوروشو يارارسيز گؤردوکده، اؤز ديل و کولتورلريني باشقا اولوسلارا تحميل ائديرلر. بونلار داها ژئوپلوتيکي سينيرلاري يوخ، کولتورل سينيرلاري الده ائتمه يه چاليشيرلار. ماراقلي دير کي، بعضي دؤولتلر ده سينيرلاريندا اولان ديل و حتا دئييم لردن بيريسينه هر تورلو يارديم ائدرک باشقا ائل و اولوسلارين ديليني و کولتورونو آرادان قالديرماغا چاليشيرلار. داها دا ماراقليسي بو کي، يوخاريدا سؤيله ديييميز کيمي، بعضي دوشونجه سيز و آنلاقسيز کيمسه لر ده ياريني بوگوندن اودوزورلار. اونلار" بو گون ده اولماسا يارين اريييب گئتمه ليييک " دئييب، دوشونمزجه سينه تحميل اولان ديل وکولتورون قارشيسيندا قولايجاسينا باش ائنديريرلر. يعني اؤزلري کؤنوللو اولاراق يا هئچ بيلمه دن آسيميلاسيون پروسئسينين گئديشينه يارديم ائديرلر.
بو گون بير بيتگي، حئيوان و حتي بير بؤجه يين نسيلينين آرادان گئتمه سيندن و اونا نئجه قارشي دورماقدان سؤز گئدير. اما نه يازيق کي، هر گون دونيانين بير بوجاغيندا نئچه دئييم و ديلين اؤلومونه تانيق ( شاهيد ) اولوروق. دئيلنلره گؤره گلن ايللرده دونيانين بوتون ديللري آرادان گئديب، يالنيزجا بارماقلارين ساييسيندان آز اولان نئچه ديل قالاجاق. يعني دونيادا اولان 3000 ديل محو اولماق تهلوکه سينده دير. بيلديييميز کيمي هر ديلين وحتا دئييمين آرادان قالديريلماسي ايله بشرين وارليغينين بير بؤلومو محو اولور. ائله بو اوزدن ده اونا قارشي دورماق گرکلي دير.
اما بو آرادا باشليجا بير سورو تؤرنير. ديلي کيم و يا کيملر و نئجه قوروماليديرلار؟ بو سورونون يانيتيندا دئمه ليييک : هر کيمسه، ائل و اولوس اؤز ديلينه يييه اولوب، اونو قورومالي دير.بونونلا ياناشي هر دؤولت بير بورج اولاراق ان آزيندان سينيرلاريندا يئرله شن بوتون ائل و اولوسلارين دئييم و ديللريني هر تور اولورسا قورويوب، ساخلامالي دير. هم ده بو گون ديلي قوروماق اوچون هر اولوسون يازيلي ادبياتي دا اولمالي دير. بو يازيلي ادبيات اوخولون بيرينجي سيراسيندان سون صينيفينا دک ائله جه ده بيليم اوجاقلاريندا اوخونولمالي دير. يوخسا زامان سوره سينده چئشيدلي ندنلره گؤره ديل آرادان گئدجک.
دين و قوتسال کيتابين آچيسيندان دا باخماق ايسته سک، ديلين اؤنمي و اونون قوروماغينين نه قدر اؤنملي اولدوغونا گؤره اولو تانريميز گؤيسل کيتابيميز قرآن- کريم ده روم سوره سينين 22- جي آيت ينده اينسانلارين چئشيدلي ديللرله دانيشديغي و دييشيک ائللردن و ائتنوسلاردان اولدوغونو يئر و گؤيه تاي اؤز ايز و گؤسترگه لريندن بيريسي بيلديرير. بئله ليکله ديلي آرادان گؤتورمک ايسته ين، تانرينين يئر اوزونده اولان ايزيني محو ائتمه يه چاليشير. يوخاريدا سؤيله نيلن آيته اساسلاناراق بير جومله ده دئمه لي ييک: ديل دوشمني، دين دوشمني دير. منجه شوونيزم گؤزلويو گؤزلردن گؤتورولورسه و اينسانلارين هانسي ائلدن اولوب، هانسي ديلده دانيشديغينا باخماياراق، تن اولدوقلاريني اينانساق، ديللره ده بشرين معنوي وارليغي و تانرينين گؤسترگه سي کيمي باخساق، بوتون ديللر بيزه گؤزل اولوب باريش و دوستلوق دونيادا حؤکم سورجک.
اما سون سوز اولاراق دئمه ليييک : وارليغيميزي ( ديليميز، يوردوموز، تاريخيميز، کيمليييميز، کولتوروموز، اويقاريميز و... ) قوروماق اوچون، ديليميزي قوروماليييق، ديليميزي ده قوروماق اوچون اونو دوزگون و موکمل اؤيرنيب، اؤيرتمه ليييک.
تاریخ: 1403/12/20 01:37 ب.ظ | دفعات بازدید: 1480