اقتصاد روستايي عشايري، ظرفيت‌هاي بکر استان اردبيل در مسير توسعه

در اين راستا مديران استان اردبيل برنامه‌هاي مدون توسعه اقتصادي و تقويت چهار محور اصلي کشاورزي، دامداري، گردشگري و صنايع دستي را در روستاها و مناطق عشاير اين استان در دستور کار قرار داده‌اند.
محورهاي سه‌گانه اشتغال روستايي:
بر اساس طرح‌هاي توسعه تدوين شده براي بخش روستايي استان، ظرفيت‌هاي بومي هر منطقه در چهار حوزه اصلي شناسايي و هدف‌گذاري شده‌ است:
کشاورزي و دامداري (ستون فقرات معيشت):
اقتصاد غالب مناطق استان اردبيل از ايام قديم بر پايه کشاورزي و دامپروري استوار است. مراتع سرسبز سبلان و مناطق عشايري، بستر مناسبي براي دامداري سنتي و نيمه‌صنعتي فراهم کرده است. عشاير استان به عنوان توليدکنندگان اصلي گوشت و لبنيات، نقش محوري در تأمين امنيت غذايي منطقه دارند. تمرکز بر تکميل زنجيره ارزش در اين بخش، شامل فرآوري محصولات دامي و کشاورزي، مي‌تواند جهش بزرگي در درآمدزايي ايجاد کند.
طبق اعلام مديرکل امور عشاير استان اردبيل، عشاير استان با 20 هزار خانوار و با بيش از 66 هزار و 500 نفر جمعيت 5.4 درصد جمعيت استان و 5.6 درصد جمعيت عشاير کشور بوده و از 2 ايل شاهسون و قره داغ و 2 طايفه مستقل شاطرانلو و فولادلو تشکيل شده است.
علي پيرجاهد افزود: عشاير استان اردبيل اغلب ساکن در 11 شهرستان ، داراي 45 طايفه بوده و در 572 قشلاق، 237 ييلاق، هفت زيست بوم، 51 سامانه، هزار و 527 "اوبه" (اقامتگاه موقت) هستند و با حفظ آداب و رسوم خود زندگي مي‌کنند.وي ادامه داد: عشاير استان اردبيل سالانه 10 هزار و 500 تن گوشت قرمز، 43 هزار و 500 تن شير، هزار و 500 تن پشم، پنج هزار و 400 تن پنير، هشت هزار و 100 تن محصولات باغي، 92 هزار تن محصولات زارعي و 23 هزار متر مربع صنايع دستي مانند فرش، گليم و جاجيم توليد مي‌کنند.
او تصريح کرد: هم‌اکنون عشاير استان در بين 120 ايل شناسنامه‌دار کشور در جايگاه سوم، از لحاظ مرتع در رتبه چهارم، تعداد دام در رتبه پنجم و از لحاظ جمعيت در جايگاه هشتم قرار دارد و يکي از ايل‌هاي بزرگ کشور محسوب مي‌شود.
مديرکل امور عشاير استان اردبيل اظهار کرد: عشاير استان اردبيل نيمي از سال را در قشلاقات شمال استان و نيمي ديگر را در ييلاقات سبلان و ارتفاعات کوه‌هاي باغرو و بزغوش سپري مي‌کنند و شغل اصلي آنها دامپروري بوده و به نگهداري ?1.5 ميليون واحد دامي مشغول هستند.
گردشگري (فرصتي براي بوم‌گردي):
اردبيل به واسطه جاذبه‌هاي طبيعي و اقليمي خاص خود، از جمله آب‌هاي گرم معدني، طبيعت بکر ييلاقات، و ميراث تاريخي و مذهبي، ظرفيت بالايي در جذب گردشگر دارد. توسعه اقامتگاه‌هاي بوم‌گردي در روستاهاي هدف و معرفي فرهنگ اصيل عشايري و سبک زندگي آنها، مسير مؤثري براي رونق اقتصادي و ايجاد درآمدهاي پايدار براي اهالي روستا محسوب مي‌شود.
صنايع دستي (تنوع فرهنگي و توليدي):
صنايع دستي روستايي و عشايري استان، از جمله توليدات پشمي، گليم، جاجيم و انواع بافته‌هاي دامي، نشان‌دهنده غناي فرهنگي و هنري اين مناطق است. حمايت از تعاوني‌هاي روستايي و عشايري براي بسته‌بندي و بازاريابي اين محصولات، به ويژه در بازارهاي ملي و بين‌المللي، مي‌تواند اين ظرفيت‌هاي فرهنگي را به منابع درآمدي تبديل کند.
حمايت مالي از طرح‌هاي درآمدزا
همزمان با شناسايي ظرفيت‌ها، حمايت‌هاي مالي نيز براي تحقق اين اهداف بسيج شده است. در همين راستا، تسهيلات قابل توجهي (مانند تخصيص يک هزار و 290 ميليارد ريال تسهيلات به طرح‌هاي درآمدزاي روستايي) به منظور پشتيباني از کارآفرينان و طرح‌هاي اشتغال‌زا در نقاط روستايي استان اختصاص يافته است.اين حمايت‌ها به ويژه با هدف توانمندسازي جمعيت روستايي و جلوگيري از مهاجرت صورت مي‌گيرد و ماندگاري و حتي بازگشت مهاجران به روستاها و مناطق عشايري مي تواند به تقويت بافت هاي اجتماعي جمعيت روستايي و عشايري و توانمندي توليد و اقتصاد استان سبب شود.
نقش توسعه زيرساخت‌ها در محروميت‌زدايي
مسئولان استان اردبيل معتقد هستند توسعه اقتصادي روستاها و عشاير، فراتر از توليد، نيازمند بهبود زيرساخت‌هاي رفاهي و عمراني است. تلاش براي محروميت‌زدايي از چهره استان، با کمک به توسعه همه‌جانبه روستاها، نه تنها ابعاد اقتصادي، بلکه جنبه‌هاي فرهنگي و اجتماعي را نيز در بر مي‌گيرد تا استان اردبيل بتواند از تمام ظرفيت‌هاي خود براي پيشرفت منطقه‌اي بهره ببرد.
مديرکل امور عشاير استان اردبيل در راستاي توجه به نيازمندي‌هاي عشاير منطقه و رفع تاثيرات ناترازي برق در حوزه زندگي آنها، از آغاز توزيع يک هزار پنل خورشيدي در ميان عشاير اين استان خبر داد و اين اقدام را راهکاري براي رفع مشکل روشنايي در ييلاقات و قشلاقات بدون برق دانست.
علي پيرجاهد اظهار کرد: اين طرح با مشارکت عشاير و حمايت دولت، بخشي از نيازهاي روز اين جامعه را تامين خواهد کرد ، عشاير در ييلاقات فاقد امکانات پايدار روشنايي هستند و سبک زندگي آنها تغيير کرده است، به همين دليل نمي‌توان تنها به چراغ‌هاي نفتي و فتيله‌اي اکتفا کرد.
مديرکل امور عشاير استان اردبيل با اشاره به حرف و حديث‌هايي مبني بر انحلال سازمان عشاير، اظهار کرد: کاهش توليد، تهديد امنيت غذايي، افزايش مهاجرت معکوس، آسيب به فرهنگ و هويت جامعه عشايري و تضعيف امنيت مرزي و محيط‌ زيست از پيامدهاي انحلال و حذف سازمان امور عشاير است.
پيرجاهد با اشاره به فرمايش حضرت امام خميني (ره) مبني بر اينکه " عشاير ذخاير انقلاب هستند" بيان کرد: طبق فرمايش حضرت امام راحل ذخاير انقلاب بايد بيش از پيش حمايت و تقويت شود.به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايرنا،استان اردبيل با بيش از يک ميليون و 300 هزار نفر جمعيت و با 12 شهرستان در شمال‌غربي ايران و همجوار با استان‌هاي آذربايجان‌شرقي، زنجان، گيلان و کشور جمهوري آذربايجان قرار دارد.