داها آرخايين‌ليق اوچون، اللي مئتير!

مرتضي مجدفر

ائله گئجه‌دن، ساعاتين زنگيني آلتي ياريما قورموشدو، آنجاق هله ساعاتين زنگي‌نين چالينماسينا ايکي ساعاتدان آرتيق قالارکن، يوخودان اويانميشدي. پاييزگئجه‌سي‌نين سحره چاتميش آياز شاختاسي ايله قارانليق، اونو چوخ اينجيديردي، آنجاق وسيله‌لرين گؤتوروب، يولا دوشدو. وسيله‌لر دئديکده ايسه، بير بالاجا چکيج ايله بؤيوک تيکينتي‌ليک‌لرده ايشله‌ديلن بير مئتير پارچا‌سيندان عيبارت ايديلر.ايکي‌ اوچ گئجه قاباقدان، نه ايش گؤره بيله‌جه‌ييني، نئچه دؤنه، اؤزو ايله آراشديرميشدي. دونن سحر، سون دفعه اولاراق، بير داها قرارلاريني، اؤز فيکرينده ايضاح‌لادي و بو آغير ايشه حاضيرلانماسيني سونا چاتديردي. اؤزو ايله چکيج ده گتيرمه‌سئيدي، اولا بيلردي، آنجاق داها آرخايين‌ليق اوچون، چکيج آپارماسين صلاحلي بيلدي.کيچيک ائوين‌دن اوزاقلاشدي. قاديني ايله ايکي کيچيک ياشلي اوشاغي، ائودن چيخماغيني بيلمه‌ديلر، يوخسا تعجب‌لَنرديلر. او، هر گون سحر، ساعات يئددي‌ده، ائودن چيخاردي. او ساعاتدا، بير کيمسه‌نين يوخودان اويانماماسينا امين ايدي. قورخو بوتون ووجودونو بوروموشدو، آنجاق دوشوندويو بو ايدي:»نهايت بير ساعاتا کيمي، ايشيمي گؤروب، قاييديب، يئريمده ياتارام. سونرا هر گون‌کو کيمي ساعات آلتي ياريم‌دا يوخودان اويانيب، ساعات يئددي‌ده ائو‌دن چيخارام ائشييه. بئله‌ليکله آرواد اوشاغيم، هله هاوا ايشيقلانماميشدان هارادا اولماغيمي بيلمزلر!«
چوخ بير آز يول گئتديکدن سونرا، ايستي جانينا دولدو. ايره‌لي‌لشديکجه، قورخوسو دا تؤکولوردو. ايسته‌دييي يئرين ياخينليغينا آرتيق بير نئچه آدديم قالماميشدي. آدديم‌لارين گوج ايله گؤتوروردو:»نهايت بو دا بير جور چؤره‌ک چيخارتماقدي دا. قورخوم، ايسترئسيم وار کي وار. يا گرک قورخوب گئرييه چکيلم، يوخسا بير ايش گؤرمه‌لييم!«
نظرده توتدوغو بؤيوک بينا، اوزاقدان گؤرونوردو. ساعات تخمينن دؤرد اولموشدو. دئمک اولار کوچه‌نين اوچ، يوخسا دؤرد لامپيندان باشقا، آيري يئرين لامپي ايشيق ساچميردي. بو اونا داها اوره‌ک‌ديره‌ک وئريردي.
دونن فيکريني، گيزلينجه‌سينه يولداشي ايله پايلاشارکن، يولداشي دئميشدي: »ايکي، يوخسا اوچ آي اؤنجه‌دن، کوچه‌نين آدام‌لاري پول ييغيب، قوروقچو توتموشدولار. بو قوروقچو، بؤيوک بينانين اؤنون‌ده قوروقچولوق وئريرميش، آنجاق خزل آيي‌نين بيرين‌دن، آيليغين اؤده‌مک مومکون اولماديغينا گؤره، قوروقچونون عوذرون ايسته‌ميشديلر و بؤيوک بينانين باشچي‌سي دئميشدي: بو ايلدن بودجه‌ميز يوخدو!«
دونن دوستوندان بو خبري ائشيدرکن، جيسارتي آرتميشدي. سؤزون کسه‌سي: »بؤيوک بينانين قوروقچوسو اولماسا، آرخايين اولارام!«
ايکي، يوخسا اوچ گئجه اؤنجه‌دن، نه ايش گؤره‌جه‌يينه، ائله‌جه ده اينامي يوخ ايدي، آنجاق خبري کاميل صورتده تلويزيون‌دان ائشيدرکن، اؤزونه اوره‌ک وئريردي: »من اوغورلو اولاجاغيما امينم!«بؤيوک بينانين اؤنونه يئتيشدي. بؤيوک بينا ايله اونون گؤزل و گئنيش حيه‌طيندن و اوندا اولان اوزون آغاج‌لاردان هئچ سس‌سمير گلميردي. تکجه حيه‌طده کي اوزون تبريز آغاجي‌نين يارپاقلاري بيربيرينه دَيَرکن، سس‌سيز‌ليک پوزولوردو. ايندييه کيمي، بو بيناني بو قدَه‌ر عجيب و سيرلي گؤرمه‌ميشدي. حتي ايکي ايل اورادا ايشله‌ديکدن سونرا، بؤيوک بيناني ترک ائتمک مجبوريتينده قالديغي گونلرده، اورادا، عجيبه بير شئي نظرينه گلمه‌ميشدي:»کاش کي قالا بيلئيديم بورادا!«اويان بويانا باخدي، پارچا مئتيرين، چانتاسين‌دان ائشييه چيخارديب، محض بؤيوک بينانين اؤنونده، اونو غلافيندان چيخارتدي. مئتيري يئره قويوب، هئچ يارديمچي‌سي اولماديغينا گؤره، مئتير، بؤيوک بينانين اؤنوندن ترپشمه‌سين دئيه، هنده‌وَردَن، نئچه داش پارچاسي گؤتوروب، مئتيرين اوستونه قويدو.
سونرا مئتيرين آرديني چکيب، قابيندان چيخارتدي و مئتير اَلينده اولارکن، يولون آرديني توتوب، کوچه‌نين سونونا کيمي گئتدي. بورادا مئتيري يئره آتيب، يئني‌دن باشقا داش‌لاري مئتيرين بو بؤلومونه قويدو. تام آرخايين اولدوغو و سهو ائتمه‌ديينه راضي‌لاشماسي اوچون، آستا‌آستا قاچاراق، يئني‌دن اؤزونو بؤيوک بينانين اؤنونه چاتديردي: پارچا مئتير، بؤيوک بينانين اصلي قاپيسي‌نين اؤنون‌ده، ائله محض باشلانيش نقطه‌سينده گؤزه دييردي. دئمک اولار مئتيرين توشوندان، کوچه‌نين سونوناجان قاچميشدي، مئتير يئريندن ترپنمه‌ميشدي و بو البته کي خوش بير دوروم ايدي.مئتير، کوچه‌نين سونوندا 57 نومره‌سين يا همان 57 مئتيري گؤستريردي. بير داها بورادان 43 مئتير يوخ، اَن آزي گرک 44 مئتير اوزاقلاشايدي. بو تام تيلويزيون يايديغي خبر ايدي. داها آرخايين‌ليق اوچون، قازئت‌لرده ده بو خبري سيناميشدي. ايندي گرک کوچه‌نين باشيندان 43 مئتير، يوخسا 44 مئتير اوزاقلاشايدي:« بورا محض ايسته‌ديييم يئردي!»يئني‌دن بو ايشي تيکرار ائتدي. بو دؤنه، داها سورعتله ايشي يئرينه يئتيردي. مئتيرين باشلانيشيني بؤيوک بينا يئرلَشَن کوچه‌دن ائشييه قويدو. داشلارين بيرين اوستونه قويوب، دوردوغو يئردن، دايانمادان، 44 نومره‌سينه‌جن، مئتيرين آرديني يئرده سورودو و داها آرخايين‌ليق اوچون 50 نومره‌سينه قد‌هَ‌ر يا همان 50 مئتيره کيمي گئتدي. پارچا مئتير، اسکي تيکينتيليک‌لرده ايشله‌ديلن مئتيرلردن ايدي و 60 نومره‌سينه‌جن اؤلچوردو، آنجاق اونون اوچون 50 نومره‌سينه کيمي يئتردي: 50 مئتير يا بؤيوک بينانين 107 مئتيرلييي، محض بير دير‌ه‌يين قارشيسيندا يئرله‌شيردي:»بوراني اونوتماق مومکون‌سوز دور، آنجاق ريسک ائتمک ده، ائله‌جه ياخشي دئييل!«
ييغيلان پارچا مئتيري، اَل چانتاسيندا يئرلشديردي. چکيجي چيخارتدي و بير آز سونرا سحر چاغي، بؤيوک بينانين 107 مئتيرلييين تاپماق چتين اولماسين دئيه، ديره‌يه ايکي، يوخسا اوچ ضربه ايله ايز سالدي. نه زامان 107 مئتيرليک تانيندي، بللي دير يئددي مئتير آرخاسي‌ دا 100 مئتيرليک ‌دير:‌»بو ياني موشکولون حلّ اولونماسي!«صوبح ساعات بئش حدودلاريندا کيچيک ائوينه قاييتدي. سس‌سيز، سميرسيز آچاري ساليب، حيه‌طه گيردي. وسيله‌لري، بير کونج ده گيزله‌ديب، کاپشئنين چيخارديب، اوتاقا گيردي. قاديني اويانميشدي، آنجاق قارانليقدا اونون ائشيک پالتاريندا اولدوغونو دويا بيلميردي.
قادين دئدي:»نه دن يول يئريييرسن؟«جاوابين دا ائشيتدي:»هئچ بير شئي، تزه چؤره‌ک آلماق ايسته‌ييرم!«قادين دئدي:»چوخ ياخشي، اَللرين وار اولسون!«کيشي ايسه يئني‌دن کاپشئنين گئييب، ائودن چيخماق مجبوريتينده قالدي. آنجاق بو دؤنه قاپيني داها کيپ وگوجلو اؤرتوب، سس سالدي:»داها نه دن قورخمالييام؟!«
قاييتماغي اوزون زامان چکدي. ايلک نفر ايدي چؤره‌ک آلدي. او چؤره‌کچي‌خانانين قارشيسيندا دايانارکن، کيمسه اورادا يوخ ايدي، آنجاق کئچديکجه آرخاسيندا بير سيرا دوزلميشدي. کيچيک ائوينه قاييدارکن، قاديني داها کاميل صورتده اويانميشدي. اونلار هر بير زامان، ايستر ايسته‌مز بو زامان صوب‌چاغي اويانمالي‌ديرلار؛ نه دن کي، بير نئچه دقيقه سونرا، تئرن داياناجاغينا گيرن قاطارلارين زيرنالاري بير آن دا اونلارين دينجلمک‌لرينه آمان وئرمه‌يه‌جک:»آمان بو سس‌لردن!«ايستي چؤره‌ک،چاي، اَر آرواد دانيشيغي:– دووغروسو بو گون نه ائتمه‌لي‌سن؟
– تانري باغيشلايان دير، اونا دا حئساب چکميشم!– توتولماياسان؟– باجارمازلار!
– نه اولار، ديققتلي اول!
– آرخايين اول، ساده‌جه دوعا ائت.
کوچه اورتا مکتب اوشاق‌لاري ايله دولموشدو. اونلار هاميسي بؤيوک بينايا ساري گئديرديلر، بؤيوک بينا ايسه، گئنيش حيه‌طي ايله اوزون آغاج‌لاري بللي اولان و شهرين گونئي بولگه‌سينده يئرله‌شن، کهنه مکتب ايميش ائله بيل!
بير نه دن بللي اولمايان صوبح چاغي، او قدر تئز ايشه باشلايان درزي‌نين دوکانيندا، راديو اوجادان بير خبر يايماقدا ايدي: »موخبيرلريميز‌دن آلديغيميز معلوماتا گؤره: بو گوندن کسينليکله مکتب‌لرين 100 مئتير‌لييينده سيگار ساتانلارين قارشيسي آليناجاقدير!«بيزيم ماجراچي سيگار ساتانيميز، صوب چاغين گنجليک حيس‌لرين اووندورماغا سئچدييي ايکي اورتا مکتبلي اوغلان اوشاغينا، ايکي پاکات سيگار وئررکن، راديونون خبرلرينه قولاق آسيردي. او چوخ سئوينيردي، نييه کي اونونلا اوزلشمه‌يه، هئچ بير مانع يوخ ايدي. هم ده اوندان دئمک اولار100 مئتير او طرف‌ليکده، يا دا مکتبين 200 مئتيرلييينده، بير کيشي دايانميشدي. او کيشي، اَلينده هئچ بير چانتاسي اولمادان، ايکي بارماق آراسيندا گيزلَنَن چوخ کيچيک بير پاکاتدا، بير اورتا مکتبلي اوغلان اوشاغي ايله آليش وئريش‌ده ايدي.او اؤز اؤزو ايله بئله دوشونوردو: دوغروسو گؤره‌سن، مکتبين 200 مئتير اوزاق‌ليغيندا بير شئي ساتيشا قويان‌لارين دا قارشيسي آليناجاقدير؟