قلعه تاريخي قارني ياريق سلماس

  به گزارش عصرآذربايجان، قارني ياريخ يکي از نامهاي کوه مي باشد که از واژه » يارماق « گرفته شده است كه تقريباً به معني پارگي ، شيار است که آن نام به علت وجود چهار شيار طبيعي مي باشد که بر روي کوه وجود دارد .
بقاياي ديوار خارجي قلعه ، بقاياي ساختمانهاي داخلي و مرکزي قلعه ، چهار دخمه سنگي کنده شده در کوه ، هشت غار و دخمه طبيعي ، پله هاي سنگي قلعه ، بقاياي بخش هايي از اتاق هاي سنگي قلعه و انواع شکسته هاي ظروف سفالي و . . . از جمله بخش هاي مختلف اين قلعه تاريخي است.
از بقاياي موجود امروزي اين قلعه مي توان با دخمه ها ي کنده شده در دل کوه ، دخمه هاي طبيعي و پله هاي سنگي ساخته شده در جايجاي سطح قلعه اشاره کرد.
ساختمان اصلي قلعه امتداد اين پله ها به ساختمان يا در بيان بهتر به ساختمانهاي اصلي قلعه منتهي مي شود . سالم ترين بخش که در نوع خود بين ساير قلاع سلماس بي نظير است ، بخشي از قسمت سقف يک اتاق مي باشدکه امروزه جاي سوراخ هاي الوار سقف در دو زاويه ديده مي شود امروزه به خوبي طريقه قرار گرفتن الوار ها را مي توان ديد.
اين بنا از سنگ لاشه و ملاط گل [ يا احتمالاً ترکيبي از گل و ماده اي ديگر ] در امتداد دو سوي اين بخش و تا دامنه کوه بقاياي اطاقهاي قلعه ديده مي شود . تمام اين اطاق ها تا آنجايي که ديده ها و شواهد اجازه مي دهد ، مي توان گفت فقط از سنگ و گل ساخته شده اند .
راهرويي سنگي در ضلع غربي اين سازه، دو دخمه سنگي ضلع جنوبي کوه را به قله وصل مي کند . امروزه به علت تخريب پله هاي ارتباطي به پايين و جلو ورودي اين دخمه ها طي اين مسير کمي مشکل است . تاريخچه قلعه : با وجود بيش از هشت غار طبيعي بر روي شيار هاي اين کوه که عمق تعدادي از آنها زياد است سکونت انسانهاي اوليه در اين غارها بعيد نيست خاک هاي موجود در ته اين غارهاي طبيعي داراي عمق زيادي است اما به دليل عدم حفاري ها و گمانه زني هاي علمي در داخل اين غارها فعلاً مدرک علمي از اين سکونت ها وجود ندارد . نشانه هايي از سکونت انسانهاي غارنشين در غارهاي اطراف رودخانه زولا و شعبات آن که به فاصله کمي از از اين کوه قرار دارند هم خود دليلي بر احتمال سکونت انسانهاي اوليه در اين غارها است . يکي ديگر از دلايل اصلي که اين نظريه را تقويت مي کند پيدا شدن تکه سفال شکسته بسيار ابتدايي در محوطه کوه مي باشد . بر روي اين سفال کاملاً ابتدايي و ضخيم آثار خاشاک و ساقه گياهان در خميره آن به خوبي قابل مشاهده است و وجود اثر انگشتهاي فراوان دست بر روي اين قطعه سفال که حاکي از صاف کردن سطح آن به وسيله دست ( عدم استفاده از چرخ کوزه گري ) است مي تواند دست ساز بودن اين سفال را براي ما بازگو نمايد .
هر چند به احتمال قوي بناي اوليه اين قلعه و سکونت در اين کوه به هزاره هاي قبل از ميلاد بر مي گردد و حکومت هايي مربوط به تمدنهاي ارتتا ، قوتي ، لولوبي ، هوري و ماننا در آن پديد آمده و به تاريخ پيوسته اند که امروزه ما به دليل عدم تحقيقات و حفاري هاي علمي مدارکي براي اين ادعا نداريم ، اطلاعات جامعي که امروزه از اين قلعه براي ما وجود دارد به 800 ق . م [ 2800 سال قبل ] و به زمان امپراتوري اورارتو برمي گردد که به عقيده بيشتر محققين شهر اورارتويي اولخو در محدوده سلماس شکل گرفته است .
از قطعه سفالهايي که در سطح اين قلعه وجود دارد و در نوع خود بسيار بديع و جالب توجه است نوعي سفال با روکش شفاف دورنگ [ به احتمال زياد شيشه ] مي باشد که نقشي شبيه يک گل و يا پرنده بر روي آن به رنگ سبز ترسيم شده است که نظير آن تا کنون در هيچ يک از محوطه هاي باستاني سلماس ديده نشده است .