کتيبه تاريخي در بقعه قيدار نبي استان زنجان

اين بنا متعلق به قيدار بن اسماعيل بن ابراهيم (عليه السلام) از پيامبران الهي است، اين مساله با استشهاد 65نفر از علماي طراز اول مورد تأييد قرار گرفته و بدين ترتيب شايعه اختصاص بنا به قبر بلغارخاتون زن غازان خان مغول مردود شده است.
بنا در وضعيت کلي، پلاني مربع مستطيلي دارد و طول آن 5.14 متر و عرض آن 3.08 متر و از سه بخش تشکيل شده است، بخش نخست به عنوان فضاي مقدماتي ورودي تعبيه شده و سپس دو فضاي گنبد دار پشت سر هم قرار گرفته است.
بقعه ابتدا بر روي سه رديف سنگ سبز تراشيده بنا گشته و سپس تار و پود بنا را آجرهاي ختايي تشکيل داده است، سقف ايوان از نوع چفت هاي پنج و هفت تند بوده و سقف فضاي دوم را عرقچين پوشش داده که بلاواسطه بر جرزهاي جانبي قرار گرفته است.
زير اين فضا سردابه اي جهت گذاشتن اجساد امانتي در نظر گرفته شده است و فضاي سوم به عنوان شبستان اصلي آرامگاه است که قبر در آن قرار دارد و بر فراز آن گنبد زيبايي به روش دو پوششي استوار گشته است.
گنبد اين بنا در نوع خود بي نظير و منحصر به فرد است و در يک تقسيم بندي کلي آن را در رديف گنبدهاي «رک» مي توان طبقه بندي کرد.
گنبد و بنا از نماي بيروني فاقد تزئينات و کاشي کاري بوده و تزئينات عمده بنا در قسمت داخلي است و تا ارتفاع يک متري از کف دور تا دور بنا با کاشي هاي شش گوش فيروزه اي، بنفش، سياه و سفيد پوشانده شده و سقف شبستان گنبد دار با گچبريهاي بسيار زيبايي تزئين شده است.
ترکيب کلي تزئينات از موتيفي به نام شمسه با کاربندي منشعب شده و خطوط آن به نوبه خود تصاوير را محدود مي نمايد. گچبري ها از گل و بوته، لچک و ترنج، تصوير خيالي ملائک، درخت زندگي همراه با پرندگان بسيار زيبا طراحي و اجرا شده است. کليه تزئينات با دورنگ آبي و طلايي قلم گيري شده اند.
ورودي اصلي اين محوطه در ضلع جنوبي تعبيه شده که با دو برج کنترل مي شود و زنجير عدالت نيز جهت تظلم مردم در آن آويزان است.
کتيبه ها و شيوه هاي تزئيني بنا گوياي آن است که سازه‌هاي معماري آن بايستي در دورانهاي مختلفي انجام پذيرفته باشد، از جمله قديمي‌ترين کتيبه برجاي مانده در ضلع جنوبي صحن گنبددار به تاريخ 719 هجري قمري است که به تجديد ساخت آرامگاه توسط بلغان خاتون همسر غازان خان ششمين سلطان ايلخاني اشاره مي‌کند و کتيبه اي ديگر در همان صحن که به شرح انجام تعميرات بنا توسط تيمورخان به سال 751 هجري قمري مي‌پردازد. آرامگاه قيدار نبي با ميانسرايي داراي گنبد ناقوسي شکلي است با کاربندي زيبا که در سطوح داخلي مزين به نگاره‌هاي گياهي و جانوري گچبري شده‌ است.
بقعه قيدار نبي(ع) از نظر دارا بودن اموال فرهنگي يکي از بقاع معتبر استان است. نخستين و قديميترين اين آثار، کتيبه اي سنگي است که در ضلع جنوبي شبستان نصب شده و به تجديد حيات اين بنا توسط بلغان خاتون اشاره دارد.
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايرنا،خط اين کتيبه ثلث جلي و به سبک حکاکي رقم زده شده و عمق آن قابل توجه است. کتببه دوم در ضلع جنوبي فضاي نخست نصب شده که به تعمير اين بنا در سال 751 ه. ق اشاره دارد. خط اين کتيبه نستعليق است و کلماتي که در آن حک شده، عمق کمتري دارد.اين بناي آرامگاهي به شماره 321 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.