خاستگاه جام زرين حسنلو در چند قدمي ثبت جهاني

امسال روستاي حسنلوي نقده به عنوان يکي از هشت روستاي برتر کشور در ليست نهايي ثبت جهاني قرار گرفته و پرونده آن تکميل و مقدمات کار با موفقيت انجام شده است. اين روستا که با 350 خانوار در مسير جاده کمربندي رحمت آباد- نقده و در فاصله ? کيلومتري شرق نقده قرار دارد، از گذشته‌هاي دور به دليل قرار گرفتن در دشت وسيع و حاصلخيز سولدوز و عبور رودخانه گادر از اهميت ويژه‌اي برخوردار بوده و در طول تاريخ و از هشت هزار سال قبل، سکونتگاه اقوام مختلف بوده است.
اما اکنون آنچه حسنلو را بيش از پيش مشهور کرده، نه دشت سولدوز آن و نه رودخانه گادر است؛ بلکه تپه باستاني حسنلو که خواستگاه جام زرين حسنلو و هزاران شيء تاريخي و ابزار کار انسان‌ها در تمدن‌هاي قديمي از جمله ماناها و قدم‌هاي اوليه براي ثبت جهاني اين روستا است.
نخستين فصل کاوش‌ها در تپه باستاني حسنلو به سال 1313 توسط يک هيات تجاري ايراني و سال 1315 به وسيله سراورل اشتين دانشمند انگليسي بر مي‌گردد که چندين قطعه اشياي تاريخي در آن کشف شد.
مرحله دوم کاوش‌ها در سال 1326 و توسط يک هيات کاوش تجاري با سرپرستي آقاي محمود راد و در سال 1328 از سوي اداره کل باستان شناسي کاوش علمي در اين تپه آغاز شد؛ اين حفاري‌ها در سال هاي 1334 تا 1355 به سرپرستي پرفسور رابرت دايسون از دانشگاه پنسيلوانياي آمريکا ادامه داشت.
مهمترين دوره سکونت در حسنلو همان دوره چهارم (1300 تا 800 قبل از ميلاد) بود؛ همان دوره‌اي که آتش‌سوزي بزرگ و لايه‌هاي سوخته وجود دارد. در اين دوره اين منطقه حدود 500 سال سکونتگاه بوده و ساختمان‌هاي آن از سنگ و هنر اقوام آن بسيار پيشرفته و و آثار آن قابل مقايسه با تپه باستاني زيوه در کردستان و کلوزر و ماليک استان گيلان و لرستان است.
هيات حفاري دايسون توانست اتاق‌هاي متعددي با سالن‌هاي بزرگ در مرکز تپه کشف و ديوار دفاعي قلعه نظامي و دژ محکم اين شهر را از زير خاک بيرون بياورد. از اين دوره به بعد تاکنون کاوش هاي علمي در تپه حسنلو متوقف و در کاوش‌هاي گذشته تنها بخش محدودي از اين شهر باستاني مدفون شده در زير خاک مورد کاوش قرار گرفته است.
جام زرين حسنلو گنجي بي بديل است که حدود سه هزار سال قدمت دارد، اين کشف در تاريخ باستان شناسي ايران و جهان يکي از مهمترين اکتشافات علمي و از نادرترين آثار تاريخي، ديني و هنري دنياي باستان به شمار مي‌رود.
مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان‌غربي در همين ارتباط گفت: تاکنون در تپه هشت هزار ساله حسنلوي نقده، طي کاوش‌هاي مختلف 14 هزار شي تاريخي کشف شده است.
وي گفت: پيگيري براي ثبت جهاني روستاي تاريخي حسنلو به صورت مستمر ادامه دارد چنانکه در حال حاضر موافقت اصولي براي تهيه پرونده و قرار گرفتن در ليست هشت روستاي ايران براي ثبت جهاني انجام شده است.
صفري با يادآوري اينکه پرونده ثبت جهاني روستاي تاريخي حسنلو پس از تکميل و تاييد به سازمان جهاني گردشگري يونسکو ارسال شده، گفت: همه دست به دست هم داديم تا اين روستاي تاريخي که به دليل وجود تپه تاريخي، تالاب‌هاي بين المللي هم جوار اين روستا، نوع فعاليت هاي سنتي مردم اين روستا و دهها موارد ديگر ثبت جهاني شود.
وي درباره مزاياي ثبت جهاني روستاي تاريخي حسنلو گفت: پس از ثبت جهاني تمام رسانه‌هاي گردشگري و پلتفرم هاي معتبر جهاني اين مکان را به صورت رايگان تبليغ مي‌کنند.
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايرنا،محوطه تاريخي حسنلو در 80 کيلومتري اروميه و 9 کيلومتري شهرستان نقده قرار دارد. اين اثر در سال 1344 به شماره 485 در فهرست آثار ملي ثبت شده و جهت انجام فعاليت‌هاي علمي، فني و پژوهشي به پايگاه ملي تبديل شده است.