آذربايجان غربي سالانه با توليد افزون بر يک‌ميليون و 300 هزار تن سيب سهم 30 تا 45 درصدي سيب توليدي و قطب اول کشور را از آن خود کرده اما اين افزايش توليد باوجود مرغوبيت و کيفيت بالا نه‌تنها سودي براي اقتصاد کشاورزي و باغداران استان نداشته بلکه به يکي از دغدغه‌هاي اصلي مسئولان تبديل‌شده است.

استان گسترش باغات و افزايش ميزان توليد سيب را در حالي تجربه مي‌کند که اشتغال بيش از 80 هزار خانوار به‌صورت مستقيم از طريق توليد محصولات باغي تأمين مي‌شود اما اين افزايش چند سالي است به کابوس نبود مشتري و بازار مناسب، متضرر شدن اقتصاد کشاورزي و باغداران استان بدل شده است. نبود برنامه‌ريزي براي حمايت از توليد، عقب ماندن در رقابت با محصول خارجي، بسته‌بندي نامناسب محصول  منطقي نبودن قيمت‌ها با توجه به هزينه توليد و در برخي موارد همسان نبودن کيفيت سيب داخلي با نمونه‌هاي خارجي ازجمله دل‌مشغولي‌هاي موجود در بحث بازار سيب يکي از محصولات استراتژيک استان و کشور به شمار مي‌رود.

وجود مشکلات حمل‌ونقل به همراه صرف زمان طولاني براي طي رويه‌هاي صادراتي ازجمله تخليه و بارگيري مجدد در پايانه‌ها و بازارچه‌هاي مرزي، افت و تلفات محصولات کشاورزي و تحميل هزينه اضافي براي صادرکنندگان نيز از ديگر مسائلي است که اين مشکل را تشديد مي‌کند. متأسفانه اگر غفلت و بي‌توجهي مسئولان کشوري و استاني را به اين مشکلات اضافه کنيم خيلي نبايد منتظر ماند تا نه‌تنها بازارهاي جديد از سيب‌هاي ايراني محروم باشند بلکه بازارهاي سنتي سيب کشور ازجمله عراق، ترکيه و... را نيز از دست بدهيم.

*سيب‌هايي که روي دست باغداران آذربايجان غربي ماند

امسال هم همانند سال‌هاي گذشته باوجود افزايش ميزان توليد، بالا بودن کيفيت محصول توليدي تنها 20 هزار تن از يک‌ميليون و 200 هزار تن سيب توليدي به خارج از کشور صادرشده است 20 هزار تني که سهم بسيار ناچيز از اين ظرفيت عظيم به شمار مي‌رود. باغداران اروميه براي جبران رنج يک‌ساله خود اقدام به برداشت زودتر از موعد کرده و حتي سيب‌هاي باکيفيت خود را به دليل نبود بازار مناسب در قالب سيب زير درختي به حراج گذاشته‌اند. اين شرايط عرضه حتي جبران هزينه‌هاي توليد را هم نمي‌کند. در روزهاي اخير از جاده‌هاي شهرهاي آذربايجان غربي که گذر کنيم شاهد اتلاف هزاران تن سيب و ميوه توليدي استان هستيم که به‌صورت تلي انبارشده در انتظار خريد به قيمت ناچيز هستند اين در حالي است که در کمال تعجب به اعتقاد رئيس سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي بازار سيب استان امسال نه‌تنها نامناسب نيست بلکه نسبت به سال‌هاي گذشته وضعيت خوبي دارد.

*تندباد موجب ريزش سيب‌ها شده و دپويي در کار نيست

اسماعيل کريم زاده، رئيس سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي در خصوص نبود بازار مناسب سيب استان با اشاره به انتشار چند فيلم و عکس در رابطه با قطع درختان سيب و دپوي اين محصول در کنار باغات سيب جاده اشنويه، افزود: طبق بازديدهاي انجام‌شده توسط شخص بنده و همکاران سازمان، وقوع تندباد شديد در روزهاي اخير و ريزش شديد محصول با کيفيت سيب‌درختي به زير درختان که هنوز برداشت‌نشده بود، باعث افزايش ميزان سيب صنعتي تحويلي به مراکز خريد توافقي در کنار جاده‌ها شده است. وي ادامه داد: طبق بازديد ميداني انجام‌گرفته و مصاحبه با تعدادي از باغداران واقع در مسير جاده اشنويه، عاملان مراکز جمع‌آوري سيب‌درختي به دليل عدم تحويل به‌موقع به کارخانجات صنايع تبديلي و تکميلي باعث ازدحام و دپوي سيب در کنار جاده‌ها شده بودند که با پيگيري‌هاي انجام‌شده در حال حاضر اين ازدحام کاهش‌يافته است. کريم زاده در خصوص موضوع قطع درختان سيب در تعدادي از باغات استان نيز گفت: طبق بازديد انجام‌شده کارشناسان از باغات مذکور  هدف از قطع درختان توسط اين باغداران جايگزيني ارقام پايه بذري سيب با ارقام پايه رويشي و جديد در جهت افزايش راندمان توليد و بهبود کيفيت سيب باغ خود بوده است. وي با انتقاد از گلايه‌ها از بازار سيب استان گفت: من صحبت‌هاي اخير نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اخير در خصوص بازار سيب و محصولات کشاورزي و نيز عکس و فيلم‌هاي منتشرشده از هدر رفت سيب استان را تکذيب کرده و اعلام مي‌کنم بخشي از اين موارد بزرگ‌نمايي است.

*50 درصد صنايع تبديلي و تکميلي کشور در آذربايجان غربي قرار دارد

رئيس سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي بيان کرد: اين استان با دارا بودن بيش از 50 درصد صنايع تبديلي و تکميلي کشور به‌عنوان قطب اصلي اين صنايع در کشور به شمار مي‌رود و سالانه در حدود 350 هزار تن از سيب توليدي استان در اين واحدهاي توليدي مصرف مي‌شود. کريم زاده در خصوص سهم ناچيز سيب‌هاي توليدي استان در بازارهاي صادراتي اظهار داشت: طي سال‌هاي گذشته متأسفانه باوجوداينکه سيب‌هاي توليدي استان از کيفيت و مرغوبيت بسيار بالايي برخوردار است اما در بازارهاي جهاني سهم چنداني نداشت اما در سال‌هاي اخير تلاش شده با رايزني و شناسايي بازارهاي جديد اين مشکل برطرف شود. وي ادامه داد: بازار روسيه با واردات سالانه 800 هزار تن سيب‌درختي، يکي از بهترين بازارهاي موجود در حال حاضر براي صدور محصولات کشاورزي ايران به‌خصوص آذربايجان غربي محسوب مي‌شود که رايزني‌هاي لازم در اين خصوص در حال انجام است.

*کشاورزي آذربايجان غربي در معرض نابودي است

روح‌الله حضرت‌پور نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي در خصوص بازار اسفناک سيب و محصولات کشاورزي آذربايجان غربي گفت: سراغ بغض فروخورده يک ملت مي‌روم که کسي صدايش را نمي‌شنود  متأسفانه کشاورزي اروميه در حال احتضار بوده و در حال حاضر شمارش معکوس براي نابودي کشاورزي مردمي که با چنگ و دندان و تلاش‌هاي شبانه‌روزي خويش چشم اميد به محصولات باغي و کشاورزي دوخته‌اند آغازشده است. وي با بيان اينکه محصولاتي که با سختي و مشقت کشاورزان توليد مي‌شود اکنون به‌صورت زير درختي در اطراف جاده‌ها ريخته شده و تراژدي تلخ و غمبار ديار آذربايجان را رقم مي‌زند، تصريح کرد: اين صحنه‌ها دل هر انساني را به درد مي‌آورد. حضرت پور با بيان اينکه توليد هر 100 گرم سيب‌درختي 70 ليتر آب شيرين دومين استان پرآب کشور را مصرف مي‌کند، گفت: محصول سيب به‌جاي آنکه به‌عنوان يک محصول بومي باعث رونق و توسعه کشاورزي کشور باشد اما به تابلوي غم‌انگيز فلاکت و سيه‌روزي مردم آذربايجان غربي تبديل‌شده است. نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي، با يادآوري توليد يک‌ميليون و 200 هزار تن سيب در آذربايجان غربي طي سال زراعي جاري، تصريح کرد: درحالي‌که بنا به اعلام مسئولان گمرک استان تنها 20 هزار تن صادرشده است. حضرت پور خطاب به وزير جهاد کشاورزي، گفت: آقاي حجتي! کشاورزان مجبور هستند محصولات باغي به‌ويژه سيب را پيش از موعد برداشت کنند و در کنار جاده‌ها به نام زير درختي به نازل‌ترين قيمت فروخته و گاهي با شرايط نسيه چندين ماهه محصولات خود را وارد بازار کنند.

*اتلاف هزار تن سيب‌هاي توليدي در کنار جاده‌ها و خيابان‌هاي اروميه

نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي ادامه داد: اين حال‌وروز توليدکنندگاني است که باغات که ثمره چندين سال کاشت و داشت آن‌ها بوده را قطعه‌قطعه کرده و باغات خود را به آتش مي‌کشند. عضو کميسيون قضايي و حقوقي مجلس شوراي اسلامي، با خطاب قرار دادن وزير جهاد کشاورزي با بيان اينکه کشاورزي در آذربايجان غربي نقش اول در اقتصاد استان را دارا است، يادآور شد: اگر بي‌توجهي به محور اقتصاد آذربايجان غربي که حيات و ممات مردم به آن وابسته است ادامه يابد به‌زودي ياس و نااميدي کشاورزان، مهاجرت به شهر و حاشيه شهرها، ايجاد مشاغل کاذب و آسيب‌هاي اجتماعي دامن‌گير کشور خواهد شد. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از مهر، هرسال نه‌تنها بازار سيب بلکه بازار بسياري از محصولات باغي گرفتار مشکلات پس از توليد است در اين ميان کشاورزان و باغداران باوجود رنج يک‌ساله بيشتر از اين چرخه توليد تا توزيع متضرر مي‌شوند و هيچ برنامه اصولي براي حل اين معضل از سوي دولت تدبير نشده است. تأييد يا تکذيب عکس‌ها و فيلم‌هايي که اين روزها از باغات و جاده‌هاي شهري آذربايجان غربي به‌خصوص اروميه در خصوص سيب در فضاي مجازي دست‌به‌دست مي‌شود نمي‌تواند چاره‌ساز باشد بلکه بايد با قبول وجود اين مشکل فکري براي حل آن انديشيد.