بنا شامل حياط‌هاى متعدد، ساختمان مرکزى و واحدهاى اندرونى است که در طراحى آن، تالار مرکزى به واحدهاى جنبى آن اشراف دارد.

سر در اصلى ساختمان که داراى تاقنما با آجر و بندکشى منتظم بود، هنگام تعريض کوچه »طوي« به خواست شهردارى تخريب شد. در سمت غربى حياط بيرونى نيز، ايوان و يک تالار زيبا قرار گرفته است. اين تالار روى زيرزمينى با سقف آجر ضربى بسيار زيبا و پرکار استوار شده است. ضلع شرقى تالار مشرف به حياط است. روبروى ايوان، ستون‌هاى چوبى با اندودى از گچ، روى پايه‌‌‌هاى سنگى قرار گرفته است.

داخل تالار، داراى تاق‌نما با مقرنس‌هاى گچى است که نوعى آيينه‌بندى ظريف آن را پوشانده است. در مجموع، عمارت وکيل‌الرعايا داراى ارزش تاريخى و هنرى است که متأسفانه پس از فوت هاشم‌خان وکيلى که آخرين فرد مقتدر خاندان وکيل‌الرعايا بود، ‌ چندان توجهى به حفظ اين بناى قديمى نشد و ساختمان، با خطر تخريب و انهدام روبرو شده است .ظلع شرقي تالار داراي پنجره ارسي با با شيشه هاي رنگين است که در سمت ايواني که با چهار ستون چوبي شکل مي_گيرد، قرار گرفته اند. آيينه کاري و مقرنس کاري هاي با نقاشي هاي پيراموني ، از ويژگي هاي درون تالار هستند و اين ساختمان هم اکنون مقرر بنياد ايران شناسي اردبيل است..

ارزش اين خانه، علاوه بر سبک معمارى جالب آن، ‌ با نقش صاحبان خانه در رخدادهاى تاريخى سده بيستم ايران و اردبيل نيز ارتباط دارد. اين خانه محل تجمع سران مستبد در جريان انقلاب مشروطيت بوده است . اين اثر در تاريخ 5 بهمن 1378 با شماره ثبت 2560 به‌عنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.