گروه سيري در استان ها: اين بناي عظيم و ديدني در 17 کيلومتري غرب شهر جلفا ( در مسير جاده ي مرزي جلفا- سدّ ارس ) و به فاصله ي سه کيلو متري کرانه ي جنوبي رود ارس، در آغوش گرم و با صفاي کوهستان و در ميان درّه ي سر سبز شام با قدمتي بيش ازهزار سال آرميده است. اين کليسا به علّت قرار گرفتن در روستاي متروکه ي شام، با همين نام نيز خوانده مي شود و در زبان مردمان محل اين مکان را اغلب با نام کليساي خرابه مي شناسند. نام اصلي اين کليسا از » اسپانوس « که يکي از حواريون حضرت عيسي و نخستين شهيد تبليغ در راه مسيحيّت بوده اقتباس گرديده است. وجود کليسا در اين منطقه حاکي از آن است که ساکنان اوليه اطراف کليسا ارمني بوده اند که بعد از آغاز جنگ جهاني اوّل از اين منطقه به مناطق ديگر مهاجرت نموده اند. اين کليسا هر سال در يک روز خاصّي ( اين روز بر اساس نظر شوراي ارامنه تعيين مي شود ) مرکز گرد همايي مسيحيان جهان مي گردد که با زيارت اين مکان با روشن کردن شمع به نيايش و راز و نياز مي پردازند. بسياري از ارامنه اعتقاد بر اين دارند که سنگ بناي اين کليسا توسط يکي از دوازده حواريون حضرت عيسي بنا نهاده شده و از نظر آنان اين مکان فوق_العاده اهميّت دارد. محوّطه ورودي کليسا که سربالايي نسبتاً تندي است محل توقّف خودروها مي باشد. و در اوليّن نگاه ، در ارتفاعي بالاتر گنبد سنگي کليسا از ميان درختان بلند، خود نمايي مي کند. بعد از طي يک پيچ کوتاه سنگلاخي که در ميانه آن دروازه سنگي گنبدي شکل با ارتفاع 5 متروبا عرض 5.70 مترکه در طرفين آن برجک هاي استوانه اي است، کليسا چهره ي کامل خود را آشکار کرده و رهگذران و مسافران و سياحان را به گشت و گذار در پيچ و خم تاريخ و در زير طاق_هاي محکم و زيباي خود فرا مي خواند و بعد از گشت و گذاردر زير طاق ها و تالار هاي عظيم شما را به استراحت و آرامش در زير درختان بلند و سر به فلک کشيده که در کنار آن جويباري سرد و خنک جاري است، دعوت مي کند تا در اين فضاي آرام و دل نشين که با رايحه و نسيم روحبخش ارس همراه است، بتواني ساعاتي از دغدغه و مشکلات حيات آسوده باشي. نما و شکل ظاهري کليسا به جهت مغرب است و در مقابل آن محوطه اي پوشيده از درختان تنومند مي_باشد ودر ميان اين محوطه، استخري بزرگ براي ذخيره ي آب و مکان هايي براي استراحت مراجعين ساخته اند. فضاي اطراف کليسا را درختان بزرگ و قديمي توت، گردو انجير، بادام، گيلاس، زرد آلو ودرختان جنگلي و ... پوشانده که لطافت و زيبايي خاصي به ساختمان کليسا بخشيده است. حصار سنگي دور تادور بنا را احاطه کرده اين حصار ، بارويي بلند با هفت برج نگهباني و پنج پشت بند استوانه اي سنگي شبيه دژهاي محکم دوره ساساني و قرون نخستين اسلام بوده است.
اين بناي عظيم و ديدني در 17 کيلومتري غرب شهر جلفا ( در مسير جاده ي مرزي جلفا- سدّ ارس ) و به فاصله ي سه کيلو متري کرانه ي جنوبي رود ارس، در آغوش گرم و با صفاي کوهستان و در ميان درّه ي سر سبز شام با قدمتي بيش ازهزار سال آرميده است.