عصر آذربایجان

گزارش خبر

جدال مرگ وزندگي تنها موجودزنده درياچه اروميه

آرتميا در خطر انقراض//

1396/03/28

گروه اجتماعي: بحران خشک شدن درياچه اروميه سال‌هاست دامن‌گير »آرتميا« تنها جاندار اين تالاب بين‌المللي شده و حالا نفس‌هاي اين موجود ارزشمند و اقتصادي به شماره افتاده است. کاهش ذخاير، تخم و سيست »آرتميا اروميانا« در درياچه اروميه که زماني بزرگ‌ترين منبع آرتمياي جهان بود نشانه‌اي از تهديد جدي براي ادامه حيات تنها موجود زنده دومين درياچه شور دنياست، تهديدي که امروز به يکي از دغدغه‌هاي زيست‌محيطي تبديل‌شده است.

خشک‌سالي‌هاي يک دهه اخير در منطقه و تبخير بسيار بالا به همراه گرماي بيش‌ازحد، کاهش آب ورودي به درياچه اروميه سبب شده بود که غلظت نمک به بالاي 360 گرم بر ليتر رسيده و شرايط مطلوب براي ادامه حيات آرتميا اروميانا از بين برود. با توجه به افزايش ميزان بارش در سال‌هاي اخير و نيز اقدامات ستاد احياي درياچه اروميه شرايط اين تالاب ارزشمند کمي بهبوديافته و مي‌توان در آب آن آرتمياها را مشاهده کرد که نويدبخش حيات دوباره اين زيست‌بوم است. اما اين روزها هرچند بهبود نسبي اوضاع درياچه اروميه اميدها را در دل زنده کرده اما با توجه به فرارسيدن فصل گرما و تبخير و بالا رفتن شوري مجدد آب نگراني براي از بين رفتن آرتمياها قوت يافته است. آرتميا از بين کل جانوران پرسلولي در کره خاکي مقاوم‌ترين در خصوص زيست در آب با ميزان شوري بالاست ولي متأسفانه شرايط موجود درياچه اروميه و رسيدن آب آن به حالت فوق اشباع موجب به خطر افتادن حيات آرتميا نيز شده است. بر اساس اعلام کارشناسان امر در سال 74 تعداد آرتميا در درياچه اروميه در هر ليتر يک عدد بود؛ از سال 76 با آغاز خشک‌سالي در کشور و تأثير آن بر درياچه اروميه به همراه بهره‌برداري از آرتميا در سال‌هاي 79 و 80 موجب شد ذخاير آرتميا رفته‌رفته سير نزولي به خود گيرد. سيست و تخم آرتميا هرچقدر هم شرايط درياچه اروميه شرايط بحراني باشد قادر است سال‌هاي سال خود را در بستر درياچه حفظ کرده تا وقتي‌که شرايط مناسب باشد مجدد ادامه حيات دهد اما آنچه موجب نگراني  شده کمبود سيست و ذخاير آرتمياست.
*ذخاير آرتميا هزار برابر کمتر از دوران شکوفايي است
رئيس پژوهشکده آرتمياي دانشگاه اروميه ضمن ابراز نگراني از وضعيت تنها موجود زنده درياچه اروميه گفت: در حال حاضر با توجه به اشباع شدن آب درياچه اروميه آرتميا همچنان در چرخه زيست بحراني به سر مي‌برد. دکتر ناصر آق با اشاره به اينکه در سال‌هاي 75 تا 76 که اوج شکوفايي »آرتميا اروميانا« بود بر اساس برآوردها درياچه اروميه 300 هزار تن آرتميا و 30 هزار تن سيست و يا تخم آرتميا داشت که يک ثروت 10 ميليارد دلاري بود افزود: به دنبال بحران خشک‌سالي که از سال 76 آغاز شد تعداد آرتمياهاي درياچه نيز کم و در اين راستا سيست و تخم آن نيز کاهش يافت. وي اضافه کرد: بر اساس آخرين ارزيابي که در سال 85 صورت گرفت ذخاير آرتميا به يک‌صدم رسيده و از آن سال تاکنون بر اساس آناليز از نمونه‌برداري ماهانه هرسال ميزان سيست آن نيز رو به کاهش است. رئيس پژوهشکده آرتمياي دانشگاه اروميه عنوان کرد: طي يک سال گذشته بر اساس همين آناليز از نمونه‌برداري‌ها ماهانه اين ميزان به کمتر از يک‌هزارم دوران شکوفايي آن يعني سال‌هاي 75 و 76 رسيده است. دکتر آق با تأکيد اينکه باوجوداين ميزان کاهش هنوز تخم و سيست آرتميا در درياچه اروميه موجود است گفت: اما ادامه روند کنوني و بحران درياچه اروميه موجب بالا رفتن ميزان شوري آب و غلظت نمک درياچه شده و تهديد جدي براي ادامه حيات آرتميا محسوب مي‌شود.
*استخرهاي مصنوعي پرورش آرتميا در حاشيه درياچه اروميه ايجاد شود
رئيس پژوهشکده آرتمياي دانشگاه اروميه با اعلام اينکه اگر شوري آب درياچه اروميه به 300 گرم برسد تلفات آرتميا آغاز مي‌شود گفت: هم‌اکنون به دليل بهبود نسبي درياچه اروميه شاهد رشد آرتميا در درياچه هستيم اما با توجه به آغاز فصل گرما و تبخير بالا تا اواسط مردادماه ديگر آرتميايي در درياچه اروميه باقي نمي‌ماند. دکتر آق در خصوص راهکارهاي حفاظت از آرتميا اروميانا گفت: احيا طرح فازبندي درياچه اروميه در دو فاز جنوب و شمال به همراه پرورش آرتميا در استخرهاي مصنوعي دو راهکار پيشنهادي من براي احياي درياچه اروميه و آرتمياست. رئيس پژوهشکده آرتمياي دانشگاه اروميه ادامه داد: در بخش جنوب درياچه اروميه ميزان شوري آب درياچه کم و زمينه براي ادامه حيات آرتميا بيش از بخش شمالي آن فراهم است که با احياي فازبندي مي‌توان زمينه احياي درياچه اروميه و آرتميا را فراهم کرد. دکتر آق همچنين ايجاد استخر و مکان‌هاي مصنوعي در حاشيه درياچه اروميه را يکي ديگر از راه‌هاي حفظ »آرتميا اروميانا« دانست و افزود: با ايجاد اين استخرها هم زمينه اشتغال فراهم‌شده و هم مي‌توان از ذخاير آرتميا صيانت کرد. عضو هيئت‌علمي دانشگاه اروميه با تأکيد بر برنامه‌ريزي کارشناسي شده، اصولي و علمي براي نجات درياچه اروميه و آرتميا از شرايط فعلي گفت: مي‌توان با استفاده از آب‌هاي موجود مانند رودخانه‌هاي منتهي به اين درياچه با صرف اعتبارات لازم تا حدودي مشکل فعلي درياچه اروميه را حل کرد.
*خريداري 4.6 تن سيست آرتميا براي حفظ ذخاير ژنتيکي
معاون فني اداره کل حفاظت محيط‌زيست آذربايجان غربي نيز در خصوص وضعيت کنوني آرتميا گفت: در حال حاضر با توجه به بهبود و تثبيت شرايط درياچه اروميه شاهد بازگشت آرتميا به درياچه اروميه هستيم و هم‌اکنون به‌خوبي اين موجود زنده در درياچه قابل‌مشاهده است. حجت جباري با بيان اينکه به دليل شرايط بحراني درياچه اروميه از سال 76 تاکنون شاهد کاهش جمعيت، سيست و تخم آرتميا در درياچه بوده‌ايم اظهار داشت: اداره کل حفاظت محيط‌زيست استان براي حفاظت ذخاير سيست و ژنتيکي آرتميا تنها موجود زنده پارک ملي درياچه اروميه طي دو سال گذشته اقدام به خريد و ذخيره‌سازي 4.6 تن سيست آرتميا کرده است. وي با اشاره به اينکه اين اقدام با هدف حفظ و ذخيره‌سازي ذخاير ژنتيکي »آرتميا اروميانا« به‌عنوان موجود با ارزش و اقتصادي درياچه اروميه صورت گرفته است عنوان کرد و افزود: اين سيست‌هاي خريداري‌شده هم‌اکنون در سردخانه در دما و فضاي مناسب نگهداري مي‌شود. جباري اضافه کرد: ذخيره‌سازي اين سيست‌ها در دما و شرايط مناسب ادامه دارد تا اگر روزي ذخاير اين موجود زنده در درياچه اروميه رو به اتمام بود در درياچه رهاسازي شود.
*بانک ژني ذخاير آرتميا ايجاد مي‌شود
معاون فني اداره کل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي گفت: همچنين اين اداره کل در نظر دارد با احداث استخرهاي مصنوعي پرورش آرتميا متناسب با شرايط درياچه اروميه اين سيست‌هاي ذخيره شده را پرورش داده و اقدام به توليد انبوه آرتميا کند. جباري افزود: در صورت موفقيت آميز بودن اين طرح بخشي از اين آرتمياهاي پرورش يافته در درياچه اروميه رهاسازي و بخش ديگري از سيست‌هاي توليدي مجدد بسته‌بندي و در قالب ذخاير بانک ژني »آرتميااروميانا« ذخيره سازي شود. وي در پاسخ به اين سؤال که اين طرح چه زماني وارد فاز اجرايي مي‌شود گفت: هم اکنون طرح‌هاي پرورش آرتميا در استخرهاي مصنوعي از سوي مرکز تحقيقات آرتمياي کشور و نيز پژوهشکده آرتمياي دانشگاه اروميه نهايي و جمع بندي و به سازمان مرکزي ارسال شده است. معاون فني حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي افزود: اگر اين طرحها به تأييد نهايي برسد در صورت تأمين اعتبارات مورد نياز از طريق ستاد احياي درياچه اروميه وارد فاز اجرايي خواهد شد که در اين صورت بانک ژني »آرتميا اروميانا« ايجاد و مشکلي از اين بابت وجود نخواهد داشت.
*سال 95 سال بازگشت آرتميا به درياچه اروميه بود
مدير دفتر استاني ستاد احياي درياچه اروميه در آذربايجان غربي هم در خصوص وضعيت آرتميا تنها موجود زنده درياچه اروميه گفت: وضعيت آرتميا تنها موجود زنده درياچه اروميه متأثر از اين تالاب بين‌المللي است که با خشک شدن آن ادامه حيات اين موجود ارزشمند نيز دچار مشکل شده است. فرهاد سرخوش افزود: قبل از سال 95 که درياچه اروميه سال‌هاي بحراني را طي مي‌کرد آرتميايي در درياچه نبود اما از سال 95 به بعد که شاهد بهبود شرايط درياچه اروميه هستيم آرتميا نيز به درياچه بازگشته است. وي با اشاره به اينکه دوره تثبيت درياچه اروميه با موفقيت طي شده و دوره احياي آن آغازشده است گفت: اميدواريم شاهد ادامه روند احياي درياچه اروميه و به‌تبع آن آرتميا باشيم. سرخوش سطح تراز فعلي درياچه اروميه را 1270.78 اعلام کرد و اظهار داشت: اين تراز نسبت به مهرماه سال 94 که بحراني‌ترين سال درياچه اروميه بود 85 سانتيمتر افزايش دارد. درعين‌حال نماينده مردم اروميه نيز با ابراز خرسندي از بهبود وضع فعلي درياچه اروميه گفت: در سه الي چهار سال اخير به‌خصوص سال 94 که سال بحراني براي درياچه اروميه بود آرتميايي در درياچه اروميه مشاهده نمي‌شد اما از سال 95 مجدد آرتميا در اين تالاب بين‌المللي قابل‌مشاهده است. هادي بهادري با تأکيد بر حفاظت از ذخاير آرتميا به‌عنوان موجود باارزش و اقتصادي درياچه اروميه افزود: در حال حاضر درياچه اروميه روند بهبود به خود گرفته که اميد مي‌رود اين روند منجر به ادامه حيات آرتميا نيز شود. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از مهر  ادامه حيات »آرتميا اروميانا« منوط به احياي پارک ملي درياچه اروميه بوده؛ درياچه‌اي که چشم‌انتظار برنامه‌ريزي و تخصيص اعتبار موردنياز و اجراي طرح‌هاي احيا از سوي دولتمردان است.

منبع :

نظرات کاربران

    بازگشت به ابتدا صفحه

ارسال نظر

اخبار مرتبط

جدال مرگ وزندگي تنها موجودزنده درياچه اروميه

آرتميا در خطر انقراض//
خروج

گروه اجتماعي: بحران خشک شدن درياچه اروميه سال‌هاست دامن‌گير »آرتميا« تنها جاندار اين تالاب بين‌المللي شده و حالا نفس‌هاي اين موجود ارزشمند و اقتصادي به شماره افتاده است. کاهش ذخاير، تخم و سيست »آرتميا اروميانا« در درياچه اروميه که زماني بزرگ‌ترين منبع آرتمياي جهان بود نشانه‌اي از تهديد جدي براي ادامه حيات تنها موجود زنده دومين درياچه شور دنياست، تهديدي که امروز به يکي از دغدغه‌هاي زيست‌محيطي تبديل‌شده است.

سایر اخبار این موضوع

پربازدیدترین خبرها

پرتفسیرترین خبرها