فرصت‌هاي از دست رفته بحران قطر//

سرويس سياسي: ايران بايد بداند که تنها از طريق روابط سياسي و يا تصميمات سياسي به موقع نمي تواند اقتصاد خود را از نظر صادرات تقويت کند. ايران بايد محصولات قابل رقابت، با قيمت کمتر و با کيفيت بهتر توليد کند و مشکلات حقوقي و قانوني تجارت خود با ديگر کشورها را حل‌وفصل کند.

ايران و ترکيه به عنوان دو کشور استراتژيک در منطقه با برخي کشورهاي عربي تحريم کننده قطر داراي اختلافات عميق سياسي هستند. اکنون فرصت خوبي براي اين دو کشور به وجود آمده است. زيرا درهاي تجاري بازار قطر به روي اين دو کشور باز شده است. اما ايران تنها به راه ترانزيت محصولات ترکيه تبديل شده است و ترکيه پيشگام ارسال محصولات خود به قطر بوده است. ترکيه نه‌تنها به منافع اقتصادي خود فکر مي‌کند بلکه داراي منافع سياسي مشترکي با قطر در سوريه است.
ايران داراي موقعيت استراتژيک در خاورميانه است. موقعيت ژئوپليتيک ايران مي‌تواند محلي براي کسب منافع اقتصادي زيادي باشد  مخصوصاً با کشورهاي حاشيه خليج‌فارس که داراي رابطه دريايي کم مسافت است و مي‌دانيم که حمل‌ونقل دريايي يک حمل‌ونقل ارزان نسبت به حمل‌ونقل هوايي است.
از يک طرف ترکيه از جهت‌گيري‌هاي سياسي يکساني با قطر برخوردار است. ترکيه به خاطر نزديکي اين کشور به اخوان‌المسلمين در منطقه به عنوان يکي از متحدين قطر محسوب مي‌گردد، در واقع بعد از اينکه کشورهاي عربي قطر را تحريم کردند، ترکيه مي‌خواهد هم منافع اقتصادي خود را تأمين نمايد و هم به مردم قطر کمک کند تا فشار بر مردم موجب تضعيف حکومت قطر نشود.
از طرف ديگر ايران هم رابطه خيلي خوبي با کشورهاي تحريم کننده قطر ندارد. به همين جهت ايران علاقه‌مند است تا از يکي از کشورهاي شوراي همکاري خليج‌فارس پشتيباني نمايد و هم‌چنين از يکي از ثروتمندترين کشورهاي منطقه همکاري داشته باشد تا هم توازن قوا را حفظ کند و هم منافع اقتصادي کسب کند.
در اين ميان همکاري ترکيه و ايران در کليت موضوع مي‌تواند ثمرات خوبي داشته باشد. اما اگر به جزئيات نگاه کنيم مي‌بينم برنده اين ماجرا قطعاً ترکيه است. ايران، خاک و امکانات هوايي خود را در اختيار ترکيه قرار مي‌دهد تا ترکيه از آن منافع اقتصادي کسب کند و با اين روش ايران تنها راه و روزنه‌اي براي انتقال محصولات ترکيه‌اي خواهد شد.
البته خدمات ترابري، منافع اقتصادي خاص خود را براي ايران دارد. اما اين کافي نيست. ايران بهتر است محصولات داخلي خود را به کشور قطر ارسال نمايد. معمولاً کشورهاي مختلف اگر تسهيلات و امکانات ترابري با کشورهاي ديگر در حوزه تجارت خارجي برقرار مي‌کنند، هميشه به دنبال اين هستند تا از اين به عنوان مزيت در صادرات محصولات خود استفاده کنند، نه اينکه تنها به عنوان راهي براي انتقال محصولات ديگر کشورها باشد.
اگر به گذشته برگرديم زماني که روسيه تحريم‌هاي اروپا و آمريکا را متحمل شده بود و به خاطر سقوط جنگنده روسي، روابط تجاري خود با ترکيه را قطع کرده بود، ايران نتوانست در بازار روسيه نقش‌آفريني چنداني داشته باشد و به همين جهت روس‌ها دوباره مجبور شدند با ترکيه رابطه تجاري خود را ادامه دهند. اين فرصت بسيار مناسبي براي ايران بود تا جاي پاي خود را در بازار روسيه محکم کند که متأسفانه اين اتفاق صورت نگرفت. اين مي‌تواند يک تلنگر براي ايران باشد، ايران بايد بداند که در يک موقعيت خدادادي قرار گرفته است و امکانات خوبي از نظر موقعيتي و ترابري در اختيار دارد، از اين به عنوان ابزاري براي افزايش صادرات خود استفاده کند. اما متأسفانه توليدات ايران از آن کيفيت ممتاز براي صادرات به کشورهاي مختلف برخوردار نيست. قيمت‌ها رقابتي نيست و همچنين مشکلات حقوقي بسياري در تجارت با کشورها در ايران وجود دارد. در ايران نهادهاي تنظيم‌کننده در خصوص تجارت خارجي به خوبي به وظايف خود عمل نمي‌کنند، به طوري که ايران حتي بازار عراق، آسياي ميانه و افغانستان را هم از دست داده است.
اگر در اين زمينه بخواهيم نقش ايران و ترکيه در بازار عراق را مقايسه کنيم مي‌بينيم که ترکيه هيچ وقت با دولت مرکزي در عراق رابطه در سطح عالي نداشته است، اما عمده بازار محصولات خوراکي عراق در اختيار ترکيه است. از سوي ديگر ايران همواره هزينه زيادي براي تقويت روابط سياسي خود با عراق مي‌کند  کمک‌هاي نظامي خوبي به اين کشور نموده است  و به صورت سنتي روابط خوبي با شيعيان عراق داشته است، اما ايران نتوانست از اين فرصت خود استفاده کند.
پس نتيجه مي‌گيريم ايران بايد بداند که تنها از طريق روابط سياسي و يا تصميمات سياسي به موقع نمي تواند اقتصاد خود را از نظر صادرات تقويت کند. ايران بايد محصولات قابل رقابت، با قيمت کمتر و با کيفيت بهتر توليد کند و مشکلات حقوقي و قانوني تجارت خود با ديگر کشورها را حل‌وفصل کند.
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از تبريزبيدار  اميد است ايران تجربه تلخ دست نيافتن به بازار روسيه در زمان بحران روابط ترکيه و روسيه را بار ديگر تجربه نکند. ايران در آن زمان از فرصت خود استفاده ننمود، اما اين بار راه بازار قطر براي او باز است.

منبع :