حال بعد از گذشته نزديک به 800 سال از آن تاريخ، باستان‌شناسان در تلاش هستند تا داده‌هاي جديد حاصل از پژوهش ميداني و بررسي‌هاي باستان‌شناختي در شهر تاريخي اوجان را با منابع مکتوب دوره ايلخاني مورد سنجش قرار دهند و يک گام ديگر براي معرفي اين شهر بزرگ اسلامي بردارند. سرپرست تيم کاوش شهر باستاني اوجان در اين خصوص گفت: کاوش در اين منطقه تاريخي از سال 1385 به کارفرمايي دانشگاه تهران با هدف مکان يابي شهر اوجان آغاز شده است.

رحيم ولايتي افزود: در12 سال گذشته تمامي مناطق شهرستان بستان آباد قدم به قدم بررسي شده و در اين بررسي ها بيش از 600 محوطه شاخص پيش از تاريخ، دوره تاريخي و دوره اسلامي را شناسايي و گزارش چهار فصلي به سازمان ميراث فرهنگي ارائه کرده ايم. وي با بيان اينکه مکان يابي شهر اوجان نيز انجام شده، ادامه داد: اکنون سه سال است که در اين شهر با حدود 140 هکتار وسعت، کاوش مي کنيم. اين استاد باستان شناسي دانشگاه تهران اظهار داشت: متاسفانه حدود 35 هکتار از شهر تاريخي اوجان در اوايل انقلاب به شهرک صنعتي واگذار و اکنون اين شهرک روي بخشي از شهر باستاني اوجان واقع شده است. وي اظهار داشت: 95 هکتار از اين شهر آزاد است که بخشي از آن کشاورزي شده و در اختيار مردم بوده و بخشي نيز جزو اراضي ملي است. ولايتي گفت: تاکنون چهار بناي خاص از داخل شهر اوجان شناسايي کرده ايم که مهم ترين و شاخص ترين آنها قلعه حکومتي است که در قرن ششم هجري توسط سلجوقيان تاسيس و در زمان ايلخانان بازسازي شده است. وي يادآوري کرد: شهر اوجان از جمله شهرهاي بزرگ بعد از تبريز بوده و وسعت آن بزرگ تر از مراغه امروز است. 

سرپرست تيم کاوش شهر باستاني اوجان تاکيد کرد: به دليل سه زمين لرزه بزرگ که در آذربايجان اتفاق افتاده، شهر اوجان به طور کامل متروک و در زير خاک مدفون شده است. وي يادآوري کرد: در دوره اي که زندگي در اوجان جريان داشت، اين شهر از جمله شهرهاي بزرگ راه ابريشم محسوب مي شد. ولايتي اضافه کرد: در شهر باستاني اوجان کاروان سراها، مساجد، قصر شاهي و قلعه وجود داشت ولي اکنون بر روي آن کشاورزي انجام مي شود. وي افزود: قلعه اوجان با توجه به اينکه حدود 800 سال زير خاک مدفون بوده است اکنون تلاش مي کنيم اسکلت کامل آن را بيرون بياوريم و هدف ما اين است که همراه با کار باستان شناسي، آن را مرمت و بازسازي کنيم.

استاد باستان شناسي دانشگاه تهران ابراز اميدواري کرد دولت و سازمان ميراث فرهنگي تيم کاوش اوجان را در شناسايي هويت فرهنگي و تاريخي منطقه کمک کنند. وي گفت: سلطان سليمان عثماني وقتي که موفق به فتح شهر تبريز نمي شود، به اوجان سفر مي کند؛ در آن زمان نقاشي بنام متراقچي همراه سلطان سليمان بود که در مسير حرکت پادشاه نقاشي هاي از تبريز، ميانه و اوجان کشيده است. ولايتي اضافه کرد: اين نقاشي ها که در آن قلعه و قصر شاهي اوجان در محوطه بزرگي به تصوير کشيده شده، عامل شناسايي خوبي براي گروه کاوش و مستند نگاري شهر اوجان است. 

وي تشريح کرد: متاسفانه مردم به اهميت حفظ هويت فرهنگي و تاريخي خود آگاه نيستند و اطلاعي از اينکه آثار باستاني و تاريخي در واقع شناسنامه يک ملت است، ندارند؛ از اين رو آنان بيشتر به دنبال کشف عتيقه از سايت هاي باستاني و تبديل آن به پول هستند که در واقع نوعي انهدام هويت است. ولايتي گفت: اميدوارم سطح آگاهي مردم افزايش يابد و ديگر به دنبال فروش اموال فرهنگي و تخريب بناهاي تاريخي نباشند. وي تاکيد کرد: تشکيل انجمن هاي مردم نهاد در اين زمينه و آگاهسازي مردم از ضرورت حفظ هويت فرهنگي و تاريخي مي تواند نجات بخش اين حوزه باشد. مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع ‌دستي و گردشگري آذربايجان شرقي نيز گفت: با استناد به بررسي ‌هاي باستان‌ شناختي شهرستان بستان ‌آباد، شناسايي و مستند نگاري شهر تاريخي اوجان در راستاي برنامه پژوهشي تعيين عرصه و حريم شهر تاريخي اوجان آغاز شده و همچنان عمليات در حال انجام است.