سالِ 94 سال پرهياهوي مجلس

گروه تحليل:نمايندگان مجلس، سال پرهياهويي را پشت سر گذاشتند؛ برجام و حاشيه‌هاي مربوط به آن و همچنين برگزاري انتخاباتي که ترکيب بيشتر کرسي‌هاي مجلس را تغيير داد از جمله مهم‌ترين مواردي بود که بهارستان‌نشينان در سال 94 با آن مواجه شدند.

رضوان اناري

گروه تحليل:نمايندگان مجلس، سال پرهياهويي را پشت سر گذاشتند؛ برجام و حاشيه‌هاي مربوط به آن و همچنين برگزاري انتخاباتي که ترکيب بيشتر کرسي‌هاي مجلس را تغيير داد از جمله مهم‌ترين مواردي بود که بهارستان‌نشينان در سال 94 با آن مواجه شدند.
 امسال يک نماينده مجلس-نماينده سلماس- درگذشت و نمايندگان، 8 کارت زرد به وزراي مختلف دولت دادند؛ همچنين دو وزير استيضاح شدند که البته توانستند راي اعتماد مجدد مجلس را کسب کنند.
در سالي که گذشت، استعفاي مهدي کوچک‌زاده، حواشي ديوارکشي دورِ مجلس و تجمع‌هاي متعددِ گروه‌هاي مختلف در مقابل مجلس هم بهانه‌اي براي توجه افکار عمومي به سمت ساختمان سبز بهارستان شد.
*برجام
برجام را بدون شک بايد مهم‌ترين و پرحاشيه‌ترين مصوبه مجلس در سال 94 دانست. انتشار فکت‌شيت ايراني در مقابل فکت‌شيت آمريکايي از بحث‌هايي بود که از ابتداي سال در ميان نمايندگان موافق و مخالف مجلس مطرح بود. سي ام تيرماه هم پس از نهايي شدن مذاکرات، محمدجواد ظريف، برجام را به رئيس مجلس تقديم کرد و تنها چهار روز بعد، زماني که ظريف براي ارائه توضيحاتي در جلسه غيرعلني مجلس حاضر شده بود، بين وزير امور خارجه کشورمان و مهدي کوچک‌زاده،‌ نماينده اصولگراي مجلس درگيري لفظي شکل گرفت. منتشر شدن تصاوير اين درگيري از سوي يکي از نمايندگان که با موبايل خود اين صحنه را ثبت کرده بود،‌ باعث ايجاد بحث‌هاي زيادي در سطح جامعه و انتقادات گسترده به رفتار طيف دلواپس مجلس شد.
با اين وجود، ‌انتقادات مخالفانِ برجام، پاي ثابت بحث‌هاي جلسات علني و غيرعلني و فراکسيون‌هاي مجلس بود. تشکيل کميسيون برجام، يکي از اقدامات بحث‌برانگيز مجلس در رابطه با توافق هسته‌اي بود. ترکيب اين کميسيون اواخر مردادماه، با راي مجلس مشخص شد؛ ترکيبي که از همان ابتدا مشخص بود با جمع شدن مخالفان سرسخت توافق، خروجي‌اي به جز مخالفت با برجام نخواهد داشت. زاکاني، نقوي‌حسيني،‌ نبويان، نجابت، زاهدي،‌ بذرباش و کارخانه‌اي از جمله چهره‌هاي منتقد دولت در کميسيون برجام بودند.کميسيون برجام پس از جلسات متعددي به رياست عليرضا زاکاني،‌ در روز دوازدهم مهرماه گزارش خود در مورد “برنامه جامع اقدام مشترک” را در صحن علني مجلس قرائت کرد. اين گزارش که در 19 صفحه نگارش شده بود، توسط سيدحسين نقوي حسيني، سخنگوي کميسيون در بيش از دقيقه قرائت شد. در همان روز هم نمايندگان به يک فوريت طرح برجام راي دادند. دو فوريت اين طرح در دستور مجلس بود که به گفته برخي نمايندگان، خلف وعده اصولگرايان باعث شد دو فوريت آن در مجلس راي نياوَرَد.يک هفته بعد،‌ مجلس در جلسه‌اي پرتنش و پرحاشيه، به کليات برجام راي مثبت داد؛‌ در همين جلسه بود که حسينيان با تهديد صالحي به ريختن سيمان روي او و تيم مذاکره‌کننده، باعث عصبانيت صالحي و واکنش تند او در مجلس شد.تصويب جزئيات طرح برجام هم که کمتر از 30 دقيقه وقت مجلس را گرفت با انتقادات تند نمايندگان مخالف مواجه شد. تعداد زيادي از نمايندگان طيف موسوم به دلواپسان با تجمع در جلوي جايگاه هيات‌رئيسه سعي مي‌کردند اعتراض خود را نشان دهند. در همين حين بين نمايندگان موافق و مخالف درگيري فيزيکي شکل گرفت؛ اشک‌هاي علي‌اصغر زارعي هم از ديگر حاشيه‌هاي اين روز بود.‌ اما در نهايت متن 35 صفحه‌اي پيشنهادات نمايندگان به برجام بلااستفاده ماند و اعتراضات مطرح‌شده، در روند تصويب جزئيات برجام تاثيري نداشت.
*انتخابات 7 اسفند
انتخابات هفتم اسفندماه يکي از نقاط مهم‌ سرنوشت‌ساز در سال پاياني مجلس نهم بود. مجلس که از ابتداي امسال وارد فاز انتخابات شده بود، از اواخر مهرماه جلسات علني خود را از روزهاي يکشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه به سه روز متوالي از يکشنبه تا سه‌شنبه تغيير داد تا نمايندگان بتوانند با فراغ بال بيشتري به امور انتخاباتي رسيدگي کنند.
جلسات فراکسيون‌ها،‌ گروه‌ها و احزاب مختلف هم به طور مکرر براي تعيين خطوط انتخاباتي تشکيل مي‌شد هرچند انشقاق اصولگرايان باعث شده بود بسياري از اصولگرايانِ سابق، در ليست فعلي جناح راست سنتي جايي نداشته باشند. شرکت نکردن محمدرضا باهنر، نايب‌رئيس مجلس نهم در انتخابات هم از جمله مواردي بود که واکنش‌هاي زيادي در جامعه سياسي کشور به همراه داشت.پس از آن، موجِ رد صلاحيت نمايندگان مجلس نهم، انتقادات زيادي را برانگيخت. نمايندگان رد صلاحيت‌شده،‌ جلسات مکرري را با لاريجاني برگزار کردند تا وساطت کند و نامه‌هايي هم براي مراجع ذي‌ربط نوشتند تا بتوانند در انتخابات مجلس شرکت کنند. با اين وجود تعداد اندکي از اين افراد توانستند نظر مثبت شوراي نگهبان را جلب کنند. حميد رسايي نماينده دلواپس مردم تهران از جمله چهره‌هاي شاخصي بود که رد صلاحيت شد.اصولگرايان تهران درنهايت ليست خود را به سرليستي حدادعادل منتشر کردند و از سوي ديگر اصلاح‌طلبان روي ليست اميد به سرليستي محمدرضا عارف به توافق رسيدند و ليست 16 نفره‌اي را هم براي مجلس خبرگان ارائه دادند. پيروزي قاطع ليست اميد در تهران و تغيير تعداد زيادي از نمايندگانِ شهرستان‌ها و کلان‌شهرها، ترکيب مجلس دهم را به کلي متحول کرد.
*استيضاح، سوال
مجلس در سالي که گذشت، 23 بار وزراي مختلف دولت را به صحن علني دعوت کردد تا از آن‌ها طرح سوال شود. در اين ميان نمايندگان، 8 بار از پاسخ‌هاي وزرا قانع نشدند؛ 2 کارت زرد به فاني، وزير آموزش و پرورش رسيد و واعظي، جنتي، طيب‌نيا، ربيعي،‌ گودرزي و نعمت‌زاده نيز هر کدام يک کارت زرد از مجلس گرفتند.
فاني و آخوندي هم دو وزيري بودند که از سوي نمايندگان استيضاح شدند. استيضاح وزاري راه و آموزش و پرورش از ماه‌ها قبل کليد خورده و جلسات متعددي بين اين دو وزير و نمايندگان براي پس گرفتن استيضاح برگزار شده بود؛ در هر دو مورد هم سياسي بودن استيضاح از سوي نمايندگانِ مخالف مطرح شده و نمايندگان طرفِ مقابل در صحبت‌هاي خود، اين مساله را رد کردند.
 با اين وجود در هر دو مورد، مجلس به ابقاي فاني و آخوندي راي مثبت داد.
*سيب‌زميني‌هاي سياسي
دوم آذرماه امسال،‌ مهدي کوچک‌زاده نماينده اصولگراي مجلس، در اعتراض به امحاء 1700 تُن سيب‌زميني، استعفانامه خود را از جيب کتش بيرون آورد و اعلام کرد در اعتراض به اين وضع استعفا مي‌دهد؛ استعفايي که البته در همان حد باقي ماند و هيچ‌گاه جدي نشد.بسياري از نمايندگان مجلس، خواستار رسيدگي به استعفاي کوچک‌زاده شدند و اين مساله تا چند هفته، موضوعِ سوال خبرنگاران از کوچک‌زاده و اعضاي هيات‌رئيسه مجلس بود. اما با وجود پي‌گيري افکار عمومي،‌ استعفاي کوچک‌زاده نه از سوي هيات‌رئيسه اعلام وصول شد و نه به طور رسمي از سوي نماينده‌ي مطرح‌کننده پس گرفته شد.با اين حال، تعداد زيادي از شخصيت‌هاي حقوقي از جمله رئيس‌ اتحاديه ‌سيب‌زميني‌کاران، کوچک‌زاده را به استفاده سياسي از اين مساله متهم کردند و گفتند طرح اين استعفا با توجه به نزديک شدن به زمان انتخابات نمي‌تواند هدف ديگري به جز جذب راي کشاورزان به دنبال داشته باشد.
*ديوارکشي اطراف مجلس
نيمه اول امسال،‌ زماني که برجام و توافق هسته‌اي حرف اولِ مجلس بود، ديوارکشي دور مجلس هم به مساله‌اي تبديل شد که مخالفان آن، از داخل و خارج مجلس شروع به انتقاد کردند. افزايش ضريب امنيتي مجلس،‌ دليلي بود که براي ديوارکشي دور مجلس به آن استناد مي‌شد.اولين کسي که به اين سازه اعتراض کرد، حسن کامران نماينده اصفهان، بود. او در گفت‌وگويي با يکي از رسانه‌هاي داخلي اعلام کرد 11 ميليارد تومان براي ديوارکشي دور مجلس هزينه شده است.البته صداهاي مخالف ديگري نيز از سوي مجلسي‌ها شنيده مي‌شد؛ انتقاد نمايندگان به نحوه واگذاري اين قرارداد به شرکت پيمانکار و هزينه صرف‌شده براي آن بود. درنهايت نيز اعلام شد که ديوارکشي، متوقف نخواهد شد؛ روابط‌عمومي مجلس هم صحبت‌هاي حسن کامران را تکذيب و اعلام کرد که هزينه تمام شده ديوارکشي دور مجلس‌ “چندين برابر مبلغ واقعي عنوان شده” و هزينه واقعي بسيار کمتر است.
*تجمع در مقابل مجلس
در بيشتر روزهاي کاري مجلس در سال 94، عده‌اي از مردم قشرهاي مختلف در مقابل بهارستان تجمع کرده بودند. مربيان پيش‌دبستاني و حق‌التدريسي پاي ثابت اين تجمع‌ها بودند و پس از تعطيلات تابستاني مجلس،‌ روزهاي متوالي به بهارستان آمدند تا اعتراضشان را به وضعيت شغلي و استخدامي خود نشان دهند.اما شايد پرسر و صداترين تجمع مقابل مجلس، مربوط به طلاب دلواپسي باشد که چند شب را در چادرهاي مسافرتي در مقابل مجلس به صبح رساندند و در نهايت هم به دليل تجمع بدون مجوز، ‌جمع آن‌ها پراکنده شد.مالباختگان شرکت پديده هم از جمله افرادي بودند که قصد تجمع در مقابل مجلس را داشتند اما به دليل همزماني حضور رئيس‌جمهور براي ارائه لايحه برنامه و بودجه و حضور گسترده نيروهاي انتظامي و امنيتي امکان تجمع آن‌ها فراهم نشد.کارکنان شرکت مخابرات، کارگزاران بيمه کشاوري، خانواده‌هاي زندانيان ايراني در ترکمنستان، بازنشستگان پيش از موعد،‌ مالباختگان بنياد تعاون ناجا،‌ سپرده‌گذارن موسسه ثامن‌الحجج، اپراتورهاي فشار قوي شرکت برق، اعضاي صندوق حمايت و بازنشستگي آينده‌ساز،‌ صاحبان زمين‌هاي شمال‌شرق تهران،‌ آموزشياران فرد به فرد نهضت سوادآموزي،‌ کارگزان خودروسازي، بازنشستگان فولاد و مالباختگان ليزينگ ياس‌خوردو هم از متحصنين مقابل مجلس بودند.

منبع :