مسجد جامع زنجان

گروه سيري در استان ها: مسجد و مدرسه جامع زنجان معروف به مسجد سيد در قرن سيزدهم هجري قمري (سال 1242) در دوره قاجاريه توسط يکي از پسران فتحعلي شاه قاجار به نام عبدالله ميرزا دارا که مريد آيت‌الله سيد محمد مجتهد سرداني بود ساخته شد تا مرکز تدريس اقامه نماز و مراجعات مردمي اين مجتهد زنجاني باشد.

گروه سيري در استان ها: مسجد و مدرسه جامع زنجان معروف به مسجد سيد در قرن سيزدهم هجري قمري (سال 1242) در دوره قاجاريه توسط يکي از پسران فتحعلي شاه قاجار به نام عبدالله ميرزا دارا که مريد آيت‌الله سيد محمد مجتهد سرداني بود ساخته شد تا مرکز تدريس اقامه نماز و مراجعات مردمي اين مجتهد زنجاني باشد. خاندان حسيني زنجاني از آن زمان تا کنون توليت مسجد را به عهده دارند. اين مسجد که در قلب بافت قديمي شهر و در مکان مناسبي از نظر دسترسي قرار گرفته‌است، از سمت باختر با بازار قيصريه، از سمت خاور با کوچه مسجد سيد و از سوي شمال با خيابان امام خميني و سبزه ميدان درارتباط است. اين مسجد در دوره زندگاني باني آن به نام‌هاي مسجد دارا، مسجد سيد، مسجد سلطاني و مسجد جمعه نيز خوانده مي‌شده‌است. اين مجموعه تاريخي که در شمار بزرگ‌ترين و زيباترين مساجد و مدارس ديني زنجان است يکي از بناهاي ارزشمند ساخته شده بر اساس طرح مساجد چهار ايواني مي‌باشد. ايوان‌هاي چهارگانه‌اي که در چهار ضلع مسجد به شکل قرينه قرار گرفته‌اند، بيش تر از هر چيزي در صحن مسجد، خودنمايي مي‌کند. صحن اين مسجد مانند ساير مساجد چهار ايواني، به شکل مربع مستطيل است و 48 متر طول و 36 متر عرض دارد.
در گذشته وسط صحن مسجد يک واحد حوضي بوده که گرداگرد آن را به استثناي جلوي حجرات و شبستان‌ها، باغچه‌هاي پرگل و گياه پوشانده بود که بعدها به دلايل نامعقولي از بين رفته‌است. در ايوان‌هاي خاوري و باختري 16 حجره به طور قرينه و در جبهه شمالي نيز 6 واحد حجره جهت طلاب علوم ديني قرار ساخته شده‌است.
در سطوح ايوان‌هاي شمالي و جنوبي تزييناتي مانند خط بنايي، کاشي معقلي و نگاره‌هاي گياهي با تکنيک کاشي هفت رنگ، به سبک هنري دوره قاجار و بيش تر با استفاده از رنگ‌هاي سياه و زرد به چشم مي‌خورد.
شبستان گنبد دار فضايي به عرض 7.90 متر و طول8.50 متراست که بدون واسطه در پشت ايوان جنوبي قرار گرفته و از جهت باختري و خاوري با شبستان‌هاي طرفين و از طرف شمالي با ايوان جنوبي در ارتباط است. بر فراز اين شبستان، گنبد عظيمي بر جرزهاي سنگين به ضخامت 20.30 متر استوار گرديده‌است. گنبد اين مسجد که از نوع دو جداره بوده و با کاشي‌هاي فيروزه‌اي پوشانده شده، از گنبدهايي است که بدون گوشواره و ترنبه بر روي جرزهاي چهارگانه ضخيم نشسته‌است. سوره مبارکه الدهر با خط ثلث بر روي اين گنبد نقش بسته و بر زيبايي آن افزوده‌است. در نوک بناي گنبد، علامتي از برنز به شکل گوي وجود دارد.

منبع :