گروه گزارش:صنعت چرم استان آذربايجان‌شرقي پس از سال‌ها درخشش در بازارهاي داخلي و خارجي گرفتار آنچنان رکودي شده که تنها 20 درصد از واحدهاي توليدي آن سرپا مانده‌اند. تبريز در جميع اعصار گذشته و معاصر يکي از بزرگ‌ترين و نام آورترين قطب‌هاي توليد چرم در کشور بوده است. آوازه‌ي کيفيت محصولات توليدي اين شهر نه تنها در بازارهاي داخلي بلکه بازارهاي خارجي نيز زبانزد اهل فن و همينطور مشتريان است. اما اين صنعت در نيم دهه‌ي اخير با چالش‌هاي جدي روبه رو شده و نه تنها نفوذ خود را در منطقه از دست داده بلکه با گسترش حجم واردات در بازارهاي داخلي نيز به حاشيه رانده شده است.صنعت چرم در تبريز به قدري ريشه دارد که اولين کارخانه‌ي چرم کشور در سال 1308 تحت عنوان کارخانه‌ي چرم خسروي در اين شهر شروع به کار کرد. صنعت چرم کشور سير رو به گسترش خود را به همت سر پنجه‌هاي استادکارهاي تبريز تا جايي پيش برد که اولين شهرک تخصصي خصوصي صنعت چرم کشور نيز در تبريز در سال 1362 در مساحتي به وسعت 2 ميليون متر مکعب در منطقه‌ي مايان شروع به کار کرد. اين شهرک تخصصي نه تنها حجم گسترده‌اي از نياز بازارهاي داخلي را تامين مي‌کرد بلکه 90 درصد چرم صادراتي کشور نيز از اين مکان راهي بازار هاي خارجي مي‌شد.اين موفقيت تا سال 90 ادامه داشت تا اينکه بنا به اذعان فعالان و صاحب نظران اين حوزه فشار تحريم‌ها و مشکلات ناشي از واردات و قاچاق چرم و نيز برخي مصولات پايين دستي از جمله کيف و کفش کمر توليد کننده‌ي داخلي را خم و ياراي رقابت با رقباي خارجي را از او گرفت. *تنها 20 درصد واحد هاي چرمشهر فعال هستند به گفته‌ي مدير عامل و رئيس هيئت مديره‌ي شهرک تخصصي چرمشهر در حال حاضر 364 واحد در اين شهرک تبريز وجود دارد که رکود حاکم بر بازار نيمي از آنها را به وادي تعطيلي کشانده است. مهدي اميني، وضعيت نيمي ديگر از واحدهاي توليدي را نيز چندان رضايت بخش ندانسته و عنوان مي‌کند: از مجموع 182 واحد باقيمانده در چرخه‌ي توليد نيز 30 درصد به صورت نيمه تعطيل و يا با حداقل ظرفيت خود مشغول به فعاليت هستند.به گفته‌ي او در حال حاضر تنها 36 واحد توليدي در اين شهرک با تمامي ظرفيت خود مشغول به کار مي‌باشند که در صورت تداوم رکود حاکم بر بازار شاهد کاهش توليد و يا تعطيلي آنها در آينده‌‌اي نزديک خواهيم بود. اميني تعداد کارگران اين شهرک تخصصي را در حال حاضر کمتر از 5000 نفر عنوان کرده و تصريح مي‌افزايد: به دلايل مشکلات عديده‌اي که توليد کنندگان با آن دست و پنجه نرم مي‌کنند روز به روز از اين تعداد کاسته مي‌شود. *مواد خام اوليه کيفيت لازم را ندارند مدير عامل شهرک تخصصي چرمشهر تبريز تهيه‌ي مواد مرغوب خام را بعنوان يکي از چالش‌هاي اصلي اين صنعت عنوان کرده و مي‌گويد: نبود کشتار گاه صنعتي دام در استان و نيز کمبود کشتارگاه هاي اين چنيني در کشور منجر به افت کيفيت پوست خام رسيده به دست توليد کننده شده و در نتيجه محصول نهايي در بازار با استقبال مواجه نمي‌شود. دباغي صدر صاحب نظر و محقق چرم نيز مشکلات بالا دستي اين صنعت را تنها محدود نبود به کشتارگاه صنعتي نداسته و خاطرنشان مي‌کند: براي داشتن چرمي سالم مي‌بايست دامي سالم پرورش داد. وي به وضعيت دامپروري سنتي رايج در کشور و استان اشاره کرده و ادامه مي‌دهد: نحوه نگهداري، تغذيه‌ي مناسب و نيز واکسيناسيون به موقع از جمله عوامل تاثيرگذار در کيفيت پوست خام و در نتيجه محصول نهايي است.دباغي صدر همچنين روش‌هاي غير اصولي و سنتي مرسوم در حمل و نقل دام را از ديگر علل افت کيفيت محصول نهايي عنوان کرده و بيان مي‌دارد: تا زماني که روش‌هاي نوين دامپروري و حمل و نقل نهادينه شود نمي‌توان محصولي با کيفيت و قابل رقابت توليد کرد. *واردات بي حساب و کتاب دمار از روزگار توليد درآورده است اميرخيزي عضو هيئت مديره‌ي شهرک تخصص چرمشهر از واردات بي رويه‌ي محصولات پايين دستي از قبيل کيف و کفش خارجي به عنوان ديگر معضل پيش روي اين صنعت ياد کرده و مي‌گويد: متاسفانه از اوايل دهه‌ي 80 ورود سيل آساي محصولات چيني با کيفيت نازل و با قيمت تمام شده‌ي بسيار پايين، منجر به ايجاد رکود شديد در واحدهاي توليدي کيف و کفش بعنوان اصلي تري مشتري اين حوزه گرديد. رئيس اتحاديه کفاشان تبريز در تاييد صحبت‌هاي عضو هيئت مديره‌ي شهرک صنعتي چرمشهر، توضيح مي‌دهد: در 3 ماهه‌ي اول سال جاري واردات کفش به تبريز 76 درصد رشد داشته است و اين در حاليست که عمده‌ي اين کفش‌ها از طريق قاچاق و يا مناطق آزاد تجاري وارد کشور شده‌اند. عليرضا جباريان فام واردات بي‌رويه کفش خارجي را بزرگ‌ترين تهديد صنعت کفش تبريز دانسته و تصريح مي‌کند: ترکيه اولين مقصد وارد کنندگان کفش به کشور بوده و با ورود انواع کفش‌هاي مردان و زنانه اصلي ترين بازار کشور از قبضه‌ي توليد کننده‌ي داخلي خارج شده است.جباريان فام همچنين از افت 15 درصدي صادرات کفش در 3 ماهه‌ي آغازين سال جاري خبر داده و اضافه مي‌کند: ارزش صادرات در مدت مذکور 15 ميليون دلار بوده که اين ميزان در سال گذشته بيش از 17 ميليون دلار بوده است. *ماشين آلات مستهلک آفت کيفيت دانشور عضو هيئت علمي دانشگاه و محقق چرم مستهلک بودن دستگاه‌هاي فراوري و ماشين آلات توليدي را از ديگر مشکلات حال حاضر صنعت چرم استان مي‌داند و اظهار مي‌کند: بيشتر خطوط توليد موجود در استان عمري مابين 15 الي 20 سال دارند. به گفته‌ي وي استفاده از اين دستگاه آلات قديمي نه تنها کيفيت محصول نهايي را تنزل داده بلکه ميزان ضايعات را نيز افزايش مي‌دهد.او ضعف ارتباط صنعت با مراکز علمي و دانشگاهي را ديگر معضل گريبانگير اين صنعت دانسته و مي‌گويد: عدم آشنايي توليد گران به علم روز دنيا و نيز عدم تربيت نيروي کار متخصص و ماهر از جمله عومل به حاشيه رانده شدن اين صنعت در سطح کشوري و بين المللي است. *بروکراسي و گلايه هاي هميشگي نوزاد يکي از کارشناسان و توليد کنندگان چرم استان بروکراسي حاکم بر نظام اداري را از دلايل تاثير گذار بر رکود اين صنعت در کشور مي‌داند که کمتر به آن توجه شده است.به گفته‌ي وي رقباي خارجي در صورت کمبود پوست خام در بازارهاي داخلي خود در مدت کمتر از 3 روز اقدام به واردات اين محصول از موادي رسمي گمرکي خود مي‌کنند.نوزاد تصريح مي‌کند: اين در حاليست که توليد کننده‌ي داخلي براي واردات پوست خام نيازمند سپري کردن پروسه‌ي طولاني اخذ مجوز و ثبت سفارش است که بعضا 6 ماه به طول مي‌انجامد. *تسهيلات مناسبم آرزوست پور رسول يکي از فعالان صنعت چرم استان کمبود نقدينگي و سرمايه در گردش را علت اصلي عدم نوسازي ماشين آلات مورد نياز کارخانجات عنوان کرده و مي‌گويد: براي نوسازي يک خط توليد به صرف هزينه اي بيش از 10 ميليارد تومان نياز است.وي با انتقاد از عدم همکاري بانک‌ها در پرداخت تسهيلات مورد نياز ادامه مي‌دهد: با وجود کاهش نرخ سود سپرده‌ها بانک‌ها از پرداخت تسهيلات با نرخ کارمزد پايين خودداري مي کنند. او حداقل نرخ سود اعلام شده از سوي برخي بانک هاي عامل را 20 درصد اعلام کرده و مي‌افزايد: با در نظر داشتن رکود فعلي نرخ اين تسهيلات عادلانه نبوده و هيچ يک از توليد کنندگان رقبتي براي بهره مندي از آن را ندارند. در روز هاي گذشته مسئولان استاني ضمن بازديد از اين شهرک با مشکلات توليد کنندگان آشنا و براي رفع آنها قول مساعدت دادند. اگرچه کمتر از 2 ماه از اين بازديد نمي‌گذرد اما هيچ کدام از وعده هاي داده شده تا اين لحظه عملي نشده‌اند و صنعتگران اين حوزه در انتظار اقدام عملي مسئولان هستند. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از آناج طبق اعلام کارشناسان ميزان صادرات چرم از استان به بازارهاي خارجي و منطقه‌اي در چند سال گذشته سيري نزولي داشته و در سال 94 به 20 ميليون دلار در سال محدود شده است.ارتقاي کيفيت مواد خام مورد نياز، جلو گيري از واردات محصولات پايين دستي و تبديلي، راه اندازي دامپروري‌هاي مدرن و کشتارگاه هاي صنعتي، ايجاد شرکت‌هاي دانش بنيان، تربيت نيروي کار ماهر، نوسازي خطوط توليد و ارائه‌ي تسهيلات مناسب بانکي با نرخ سود منطقي از جمله راه کارهاي پيشنهادي صاحب نظران و صنعتگران اين حوزه براي برون رفت از اين بحران مي‌باشد. اگرچه نمي توان يک شبه به تمامي و يا بخش قابل توجهي از اين پيشنهادات جامه‌ي عمل پوشاند اما مي‌بايست براي زير سازي و نيز بهبود وضعيت موجود اقدام کرد تا دوباره شاهد پويايي و رونق آن در بازارهاي داخلي و حتي فرا منطقه‌اي شد.
گروه گزارش:صنعت چرم استان آذربايجان‌شرقي پس از سال‌ها درخشش در بازارهاي داخلي و خارجي گرفتار آنچنان رکودي شده که تنها 20 درصد از واحدهاي توليدي آن سرپا مانده‌اند.