مسجد و مدرسه جامع زنجان

گروه سيري در استان ها: مسجد و مدرسه جامع زنجان نمايشي تمام‌عيار از معماري دوره قاجار و تاثير اين حکومت بر شهر زنجان است.

گروه سيري در استان ها: مسجد و مدرسه جامع زنجان نمايشي تمام‌عيار از معماري دوره قاجار و تاثير اين حکومت بر شهر زنجان است.
اين مسجد و مدرسه که به »مسجد سيد« معروف است، در قلب بافت تاريخي شهر قرار گرفته و از ضلع غربي با بازار قيصريه، از شرق با معبر موصوف به »کوچه سيد« و از ضلع شمالي با خيابان امام و سبزه ميدان در ارتباط است.
مجموعه مسجد سيد توسط عبدالله ميرزا دارا  پسر يازدهم فتحعلي شاه قاجار در زمان حکمراني بر زنجان در سال 1242 هجري قمري احداث شده است و هيچ‌گونه افزايش مجموعه و الحاقات در دوره‌هاي بعدي در اين مسجد مشاهده نمي‌شود.
اين مجموعه تاريخي يکي از بناهاي ارزشمند داخل شهري است که براساس پلان مساجد چهار ايواني ساخته شده است. ايوان جنوبي، همانند سه ايوان ديگر در دو طبقه بوده که احداث طبقه دوم به منظور خنثي کردن رانش طاق ايوان ضروري بوده است.
طبق معمول مسجد و مدرسه چهار ايواني  شبستان اين مسجد در جبهه جنوبي صحن شامل سه واحد است، شبستان زنانه، شبستان مردانه در طرفين و شبستان گنبددار در وسط و پشت ايوان قرار دارد.
گنبد مسجد جامع زنجان با کاشي‌هاي فيروزه‌اي پوشانده شده و در پيرامون آن سوره مبارکه الدهر به خط ثلث ديدگان را نوازش مي‌دهد.
تزئينات بالاي کتيبه نيز از لوزي‌هاي پيوسته و ترنج‌هايي به سبک معقل با استفاده از کاشي‌هايي به رنگ زرد، مشکي و آبي تشکيل شده است.
 گرچه شکوه و زيبايي اين مسجد و مدرسه تاريخي به حدي است که بازديد از آن به تنهايي رضايت شما را جلب کند، اما با اين حال اگر به ديار 3000 ساله زنجان سفر مي‌کنيد، حيف است به ديگر مساجد و بناهاي تاريخي آن که هر يک در نوع خود خاص و داراي ويژگي خاص معماري و ارزش‌هاي فرهنگي و هنري است، سري نزنيد.
از ديگر مساجد تاريخي اين شهر مي‌توان به مسجد ميرزايي اشاره کرد که در مجموعه بازار پايين قرار گرفته و قديمي‌ترين بناي مذهبي پابرجاي شهر زنجان است. اين بنا، احتمالا در اواخر دوره صفويه تا اوايل دوره قاجار ساخته شده است. بقعه امامزاده سيد ابراهيم، حسينيه اعظم زنجان (در جنوب شهر زنجان و با قدمت حدود يک قرن)، گنبد سلطانيه (در پنج فرسخي سمت شرقي شهر زنجان)، بازار قديمي زنجان به عنوان يکي از طويل‌ترين بازارهاي ايران و بناي تاريخي رختشوي خانه نيز که اکنون موزه مردم‌شناسي شده است، از ديگر آثار و بناهاي تاريخي شهر زنجان به شمار مي‌رود.

منبع :