شهر زنجان تا اواخر قرن نهم هجري قمري غيرمسکوني و مخروبه بود. در دوران صفويه که آرامش نسبي در منطقه‌ها حاکم شد شهر تجديد بنا شده و مجدداً تکاپوي حيات در آن آغاز شد. با توجه به گزارش سياحان و جهانگردان و هم چنين مطالعه متون تاريخي و بررسي هاي باستان‌شناسي معلوم مي‌شود علي رقم قدمت سه هزار ساله، همه آثار فعلي و بافت شهري نسبتاً جديد است. به عبارت ديگر با عنايت به آنچه که اجمالاً بيان شد شهر زنجان در دوره‌هاي مختلف بر اثر هجوم دشمن تخريب و به مرور شهر جديد بر روي خرابه‌هاي قديمي احياء شده‌است. عمارت دارايي در بافت تاريخي شهر زنجان قرار گرفته، ظاهراً اين بخش از شهر در اواخر دوره قاجار و اوايل حكومت رضاخاني تقريباً مقارن با اواخر جنگ جهاني دوم از سوي دولت وقت به صورت مجموعه اي به اماكن و ساختمان هاي دولتي اختصاص مي يابد كه عبارت بودند از عمارت دارايي در باغي معروف به همين نام، بناي دخانيات، اداره غله، انبار قند و شكر. به هر حال تاريخ ساخت بناي دارايي طبق كتيبه اي كه بر فراز سردرهاي ورودي جبهه شمالي و جنوبي بنا نقش شده به سال 1316 هجري شمسي اوائل حكومت رضا خاني باز مي گردد كه از همان ابتدا به امور ماليه اختصاص مي يابد. عمارت دارائي حاصل فعاليت و نوآوري معماراني چون وارطان هوان سيان، پل آبكار و گابريل گوركيان است كه در دهه_هاي نخست سده قرن بيستم تأثير بسيار مثبت و مهمي را بر روي معماري نوين ايران داشتند دوران فعاليت آنها مصادف با تحولات عميق هنري و معماري در اوائل قرن بيستم در اروپا بود در واقع همزمان با اوج فعاليت معماران بزرگ اروپايي كه همگي از پيشگامان مكتب هنر نو و جنبش معماري مدرن بوده اند. بدين ترتيب اين معماران كه از ارامنه كشور بودند متأثر از اين جريان و روند با فعاليت در رشته معماري به اشاعه اصول و مباني مكتب هنر نو و جنبش معماري مدرن پرداختند و نهضت جديدي را در گستره معماري ايران به وجود آوردند و آثار زيبايي راخلق کردند. بر اساس اسناد و مدارك موجود عمارت زيباي دارايي يكي ار آثار ارزنده اي است كه در اين رهگذر توسط پل آبكار بوجود آمده و ميرزا محمد علي مستوفي پيشكار خمسه نخستين رئيس ماليه آن بود. اين اثر به شماره 2335 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است. بناي دارايي در مرکز شهر زنجان و در داخل بافت قديمي شهر، موسوم به سرچشمه واقع شده که با توجه به بافت فعلي حدوداً در ضلع شمالي شهر که با شيب ملايمي منتهي به ارتفاعات مي شود قرار گرفته است. با عنايت به نوشته يادبود در قسمت بالاي پنجره طبقه دوم که بيشتر آن از بين رفته در سال 1316 شمسي به عنوان ساختمان اداري ساخته شده است اين بنا در سه طبقه و با خصوصيات معماري دوره پهلوي (رضا خان) از قبيل پنجره هاي متعدد، تراس، قرينه سازي در طبقات، ساخته شده. با عنايت به نوع معماري و خصوصيات بارز آن به راحتي مي توان نفوذ شيوه هاي معماري اروپا را در معماري اين بنا تشخيص داد. از جمله مصالح بکار رفته در بنا مي توان سنگ، آجر، آهک سيمان، آهن را نام برد. خانه توفيقي، زنجان: با عنايت به موقعيت گسترش شهر در جهت شرقي و غربي و وجود رود خانه معروف زنجان چاي در جنوب شهر و همچنين مد نظر قرار دادن رشته كوه_هاي ضلع شمالي شهر بناي توفبقي در قسمت شرقي شهر و در حد فاصل رشته كوههاي مزبور رودخانه زنجان چاي (در قسمت شمالي رود خانه) واقع است. بناي توفيقي در بافت قديمي شهر در محله معروف به غريبيه بالا كه به محله خرابه رجي نيز مشهور بوده، قرار دارد. اين بنا از شمال غرب نزديك به دروازه رشت و از جنوب نزديك به دروازه رشت و از جنوب نزديسك به دروازه قزوين است. بطور كلي بناي توفيقي از نقطه نظر سبك معماري و سياق تزئيني مصاديق الگوي متقارن معمول و رايج در اواخر قاجار و اوائل پهلوي ساخته شده اند است. اين تقارن در شيوه معماري داخلي و سبك تزئيني در نماي خارجي به نقطه اوج مي رسد. لمبه كاري شده با طرحها و رنگ هاي زيبا در نماي داخلي و سقف و همچنين بخش هاي آجر كاري شده در طرحها و موتيف هاي تزئيني متعدد، از جمله شاخص هاي معماري و شيوه تزئيني اين اثر تاريخي است.
زنگان، شهين نام_هاي کهن شهر امروزي زنجان است، نام‌هايي که حکايت از قدمت و تاريخچه کهن اين شهر دارد شهر زنجان امروزي تاريخي کهن والبته تاثيرگذار دررويداهاي مختلف تاريخي داشته است.
گروه سيري در استان ها: زنگان، شهين نام_هاي کهن شهر امروزي زنجان است، نام‌هايي که حکايت از قدمت و تاريخچه کهن اين شهر دارد شهر زنجان امروزي تاريخي کهن والبته تاثيرگذار دررويداهاي مختلف تاريخي داشته است.