شوق تحصيل و علم اندوزي در وجود تک تک کودکان و نوجوانان اين مناطق و از جمله منطقه محروم 'صوماي برادوست' که از مناطق مرزي آذربايجان_غربي است، به چشم مي خورد. در برخي از اوقات محروميت فرهنگي و اقتصادي از يک سو و مشکلات کمبود کلاس و مدرسه در مقاطع مختلف تحصيلي از سوي ديگر، اين کودکان با ذوق و علاقمند به تحصيل را از آغوش کلاس و مدرسه جدا و به سمت مزارع يا کوه ها و دشت ها جهت دامداري و کشاورزي هدايت مي_کند. آموزش و پرورش آذربايجان غربي در سال هاي اخير تمام تلاش خود را کرده است تا هيچ کودک مشتاق آموختن در اين منطقه که داراي 98 روستا و پنج هزار و 200 دانش آموز دختر و پسر در مقاطع مختلف تحصيلي است از کاروان تحصيل و دانش اندوزي جا نماند. آموزش و پرورش آذربايجان غربي اين موضوع را در تمام ابعاد از پرداخت پول کتاب آنها گرفته تا تامين هزينه اياب و ذهاب دانش آموزان متقبل شده است اما با اين وجود مشکلات معيشتي و فرهنگي همچون سدي در برابر ادامه تحصيل کودکان و نوجوانان منطقه قرار دارد. دانش آموز بازمانده از تحصيل در روستاي 'اسکندر آباد' که خود را فداي سه خواهر و برادر ديگرش کرده مي گويد: 15 سال دارم. پدرم از کار افتاده است و نمي تواند کار کند و من مجبورم که به جاي مدرسه رفتن در کارهاي کشاورزي و دامداري به مادرم کمک کنم و اين باعث شده است تا مدرسه را فراموش کنم. محمد دژبان با بيان اينکه محروميت و فقر با تحصيل همخواني ندارد افزود: خانواده ما 6 نفر است و انصاف نيست من درس بخوانم و ساير خواهر برادرهايم در مزرعه کار کنند. وي بيان کرد: قبلا روستاي ما مدرسه نداشت اما الان اين مدرسه کانکسي هم نعمتي براي بچه هاست تا حداقل سواد خواندن را ياد بگيرند و بچه ها مجبور نيستند براي رفتن به روستاهاي ديگر هزينه کنند. وي دوست دارد اول مشکل معيشتي خانواده اش حل شود زيرا معتقد است اگر خانواده اش پول داشته باشند حتما تحصيل فرزندان را نيز در نظر مي گيرند. محمد از اينکه خواهر و برادرش مي توانند در مدرسه تک کلاسه روستا درس بخوانند اظهار خوشحالي کرده و گفت: هميشه مواظب مدرسه مان هستيم زيرا نعمتي براي بچه هاي روستاست. دانش آموز نوجوان ديگري که پدرش دهيار روستاست گفت: نبود مدارس در مقاطع بالاتر باعث شده است تا ادامه تحصيل براي نوجوانان روستا ميسرنشود. آزاد رضايي اظهار کرد: به دليل دوري و سخت گذر بدون مسيرهاي روستايي از مرکز بخش سرويس هاي اياب ذهاب، هزينه هاي بسياري براي جابجايي دانش آموزان مي گيرند و اين باعث مي شود تا بسياري از خانواده هاي روستا تمايلي به ادامه تحصيل فرزندانشان نداشته باشند. رضايي وجود يک مدرسه يک کلاسه کانکسي را در روستا فرصت و نعمت بزرگي مي داند و مي_گويد: تا قبل از نبود اين کانکس، بچه ها يا بايد درس نمي خواندند يا اگر از متمولين روستا بودند بايد مسيري طولاني را با وانت يا موتور تا نزديکترين مدرسه در شرايط کوهستاني و جاده_هاي سخت گذر طي مي کردند. مدير آموزگار روستاي شوريک صوماي برادوست که در سالهاي اخير صاحب يک مدرسه 2 کلاسه کانکسي شده است، مي گويد: مدرسه کانکسي روستا باعث شده تا دانش آموزان از حداقل سواد که مقطع ابتدايي است بهره مند شوند اما شرايط ادامه تحصيل در ساير مقاطع فراهم نيست. موسي هشتياني اضافه کرد: در اين مدرسه چند پايه 10 دانش آموز دختر و پسر وجود دارد که با همکاري مسئولان آموزش و پرورش و ماموستاي روستا هزينه تحصيل شان تامين مي شود و گرنه حاضر به تحصيل به خاطر فقر نيستند. وي گفت: پول کتاب اين دانش آموزان نيز توسط روحاني روستا پرداخت مي شود تا آنان هيچ بهانه اي براي بازماندن از تحصيل نداشته باشند. 'پاکيزه' که مادر 2 دانش آموز پسر هشت و 12 ساله است نيز گفت: در سال هاي گذشته فرزندان ما براي ادامه تحصيل به ساير روستاهاي همجوار مي رفتند اما چند سالي است که با همکاري آموزش و پرورش و ايجاد مدرسه بچه هاي ابتدايي در اين روستا درس مي خوانند. وي اظهار کرد: 2 فرزند دارم که هر دوي آنها يک کليه دارند و تنها کليه پسر کوچکم که هشت ساله است، دچار مشکل است ولي با اين همه براي اينکه تحصيلکرده باشد باوجود سرمايي که در کانکس ها وجود دارد به مدرسه مي آيد. اين مادر با بيان اينکه پسر بزرگترش در شبانه روزي درس مي خواند، اظهار کرد: به علت کوهستاني بودن منطقه سرانه سوخت جوابگوي مدرسه 2 کلاسه اين منطقه نيست و نيازمند توجه مسئولان و خيران به اين موضوع هستيم. وي گفت: اين روستا و مدرسه از آب آشاميدني محروم است و آب مورد مصرف آن از چشمه تامين مي شود. مدير آموزش و پرورش منطقه مرزي صوماي برادوست اروميه در اين زمينه گفت: تمام 509 نفر فرهنگي شاغل در اين منطقه از جان و دل در راستاي کمک به تحصيل و ارتقاي سطح آموزشي دانش آموزان تلاش مي کنند. کمال بکري افزود: 27 مدرسه کانکسي در اين منطقه ايجاد شده است تا دانش آموزان در زمستان دچار مشکل رفت و آمد نباشند و نبود مدرسه موجب ترک تحصيل آنها نشود. وي با بيان اينکه امسال 12 نفر بازمانده از تحصيل در اين منطقه شناسايي شدند ادامه داد: آمار دقيق از ميزان بازماندگان از تحصيل وجود ندارد اما اين رقم زير پنجاه نفر است.به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايرنا، آذربايجان غربي داراي 4800 مدرسه بوده که از اين تعداد 317 کانکسي، 117 خشت گلي و 118 استيجاري دولتي است.
همت خيران آموزشي و تدبير مسئولان آموزش و پرورش آذربايجان غربي دست به دست هم داد تا مشکلات تحصيلي دانش_آموزان در بسياري از مناطق اين استان رفع و کودکان محروم به مانند ساير دانش آموزان در مهرماه در کلاس هاي درس حاضر شوند.