قدمت ساخت اين قلعه بر اساس کتيبه‌اي که از »روساي دوم«، يکي از پادشاهان اورارتويي کشف شده است بين سال‌هاي 645 و 685 قبل از ميلاد است که سالانه گردشگران زيادي را به خود جذب مي‌کند. اين قلعه در بالاي کوهي در کنار روستاي بسطام قرار گرفته و داراي ديوار‌هاي مستحکم سنگي است که به دره پايين آن اشراف کامل دارد. کاوش‌هاي باستاني نشان مي‌دهد که اين قلعه طي 50 سال و در سه مرحله ساخته شده و داراي معبد، بازار، مقر حکومتي، برج، بارو، دروازه و راه‌هاي مخفي خروج مخصوص بوده است.

سه اشکوب تحتاني مشتمل بر دروازه، مهمانسرا، اصطبل و قرارگاه سربازان، اشکوب مياني که معبدي است با اطاق‌هاي متعدد و اشکوب فوقاني که اوج هنر معماري اورارتويي است و داراي سکونتگاه، مقر فرماندهي و راه‌هاي خروجي به بيرون از قلعه نيز قسمت‌هاي اصلي اين دژ باستاني است. هيئت باستانشناسي آلماني طي کاوش‌هاي باستاني از 1969 - 1978 در ناحيه بسطام و اطرافش چهار دژ اورارتويي، يکي در بسطام و سه تاي ديگر در قلعه اوغلو، اوزوب تپه و آشاقي قوريل (هريک در چند کيلومتري بسطام) و يک کتيبه آسيب ديده اورارتويي و مقادير قابل توجهي ظروف سفالي و فلزي کشف کردند. دژ اورارتويي موجود در آشاغي قوريل پاسگاه راهداري قلعه مانندي است که در 10 کيلومتري بسطام به سمت بالاي رودخانه آغ چاي، نزديک روستاي آشاغي قوريل که نامش به قلعه نيز گذاشته شده، قرار دارد، راه رسيدن به قلعه از کنار رودخانه است.

در شرق قلعه بقاياي آبادي قديمي گسترده که در دوره اورارتويي و نيز در قرون وسطي مسکوني بوده و توسط مجراي آب قديمي مشروب مي‌گشته است اين نهر که از رودخانه منشعب مي‌شد، ديگر قابل استفاده نيست. قلعه را در لبه پرتگاه شمالي غربي بنا کرده اند، که گمان مي‌رود اين قلعه پاسگاه راهداري بوده که از بسطام در امتداد بستر رود آغ چاي به بالا مي‌رفته است. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، قلعه اوغلو نيز براي اولين بار در سال 1968 ميلادي توسط گروه باستانشناسي آلماني ديده شد، اين قلعه بر فراز صخره مسطحي از سنگ آهکي که در کناره جلگه‌اي جدا از رشته ارتفاعات نزديک قرار دارد بنا شده، هر چند بنايي که قلعه اورارتوئي بر آن ساخته شده از سمت مشرق، شمال و غرب، در اثر وضع طبيعي زمين بر پرتگاه قائم منتهي مي‌شود، اما شيب جنوبي آن کم است. قلعه اوزوب تپه در 30 کيلومتري بسطام در روستاي زنگلان، در کناره شرقي قره ضياءالدين و در بستر آغ چاي واقع شده، اين قلعه بر سر راهي است که امتداد آن در آغ چاي به سمت پايين آن در امتداد بالايي زيلبير چاي کشيده شده و قلعه بسطام را با قلعه مستحکم اورارتويي و آبادي وسيعي در شمال غربي مرند، متصل مي‌کرده، شکل قلعه رويي اوزوب تپه که صخره است، به طول 50.72وبه عرض 31.50 متر بنا شده است و محور طولي بنا از شمال به جنوب است.