فتح‌الله پورعلي در اين رابطه اظهار کرد: بدن انسان نياز به دريافت روزانه عنصر يد داشته و مقدار کل يد مورد نياز انسان در طول زندگي حدود يک قاشق چاي‌خوري است، اما نقش و اهميت اين ماده در بدن به حدي بالاست، که اگر نياز بدن به حد کافي تامين نشود، اثرات جبران‌ناپذيري بر روي سلامتي انسان خواهد گذاشت. 

  

وي با بيان اين‌که يد به دليل تأثير براي ضريب هوشي و رشد مغز، داراي اهميت بسياري است، گفت: اين ريزمغذي در توليد هورمون‌هاي تيروئيدي نقش داشته و چون هورمون‌هاي تيروئيدي نقش موثري در بدن داشته و با رشد مغز و بدن ارتباط مستقيم دارد، از اين رو اهميت مصرف يد صد چندان مي‌شود. 

  

کمبود يد، عوارض مختلفي بر روي سلامتي انسان مي‌گذارد

  

مدير گروه بهبود تغذيه مرکز بهداشت استان با تاکيد بر اين‌که کمبود يد، عوارض مختلفي  بر روي سلامتي انسان مي‌گذارد، تشريح کرد: اختلالات ناشي از يد شامل گواتر، ناباروري، سقط جنين، تولد نوزاد مرده، ناهنجاري‌هاي مادرزادي، عقب افتادگي ذهني، افزايش مرگ و مير نوزادان، کرولالي، کاهش ضريب هوشي کودکان تا 13.5 امتياز، کاهش قدرت يادگيري و افت تحصيلي و... بوده و کمبود اين ماده در بدن در رشد و توسعه کشورها نيز تاثير سوء مي‌گذارد. 

  

وي با بيان اين‌که ميزان يد در منابع غذايي بسيار کم بوده و عمدتا در منابع غذايي دريايي چون ماهي وجود دارد که متاسافانه مصرف اينگونه مواد نيز بين عموم مردم بسيار اندک است، افزود: اين ماده، در شير، تخم مرغ و گوشت نيز بصورت ناچيز وجود دارد، اما در هر صورت نياز بدن به اين ماده از طريق منابع غذايي تامين نمي‌شود، بدين جهت مصرف نمک تصفيه شده يددار توصيه مي‌شود.

  

وي با تاکيد بر اين‌که آذربايجان‌شرقي جزو استان‌هاي آسيب‌پذير در رابطه با کمبود يد است، گفت: به دليل کوهستاني بودن اين خطه، يد موجود در خاک به دليل بارندگي‌ها شسته شده و بدين جهت منابع حيواني و گياهي موجود در اين خطه نيز فاقد يد بوده و يا به ميزان بسيار ناچيزي يد دارند. 

    

دبير کميته استاني پيشگيري و کنترل اختلالات ناشي از  کمبود يد خاطرنشان کرد: در سال 68 متوجه شدند که ميزان کمبود يد در کشور به ميزان زيادي بالا بوده و حتي در برخي استان ها کمبود يد به 60 درصد رسيده است، اين‌گونه بود که راهکار غني‌سازي نمک در دستور کار قرار گرفته و يد به ميزاني که براي بدن لازم باشد در نمک تصفيه گنجانده شد. 

  

وي در خصوص علل انتخاب نمک براي غني‌سازي با يد، گفت: غني سازي مواد غذايي از جمله راهکارهايي است که در بسياري از کشورها براي مقابله با کمبود يد بهره گرفته مي‌شود، چرا که بهترين حامل بوده و چون مصرف روزانه دارد مي‌تواند نياز روزانه بدن به يد را نيز تامين کند، از اين رو اين راهکار در کشور ما نيز بکار گرفته شد و نتايج بسيار مفيدي در پي داشت. 

  

براي پيشگيري از کمبود يد، استفاده از «نمک تصفيه‌شده يددار» ضروري است

  

مدير گروه بهبود تغذيه مرکز بهداشت استان با تاکيد بر اين‌که براي پيشگيري از کمبود يد، استفاده از نمک تصفيه‌شده يددار ضروري است، افزود: بعد از غني سازي نمک با يد، ميزان شيوع گواتر در کشور در سال 86 به شش درصد و در استان نيز به کمتر از يک درصد کاهش يافت؛ اين نتايج باعث شد تا سازمان بهداشت جهاني، ايران را رده کشورهاي عاري از گواتر و کشورهاي مهار کننده کمبود يد، قرار دهد. 

  

وي با بيان اين‌که در سال‌هاي اخير تبليغاتي که در مورد مصرف نمک دريا مي‌شود، وضعيت فعلي را تهديد کرده و امکان مختل کردن شرايط فعلي در رابطه با مصرف يد را دارد، تاکيد کرد: هر سال 240 دانش آموز 8 الي 10 ساله را در استان انتخاب کرده و ميانه يد ادراري دانش آموزان استان را مي‌سنجيم، هرچند اين ميزان در رنج 10 تا 20 قرار داشته و نرمال است اما همه سال به ميزاني کاهش يافته و از سويي هر ساله بر تعداد دانش‌آموزاني که ميانه ادراري يد کمتر از 10 دارند نيز افزوده مي‌شود، که اين موارد زنگ خطري براي ماست تا استفاده از نمک يددار را بيش از پيش مورد توجه قرار دهيم. 

  

وي با تاکيد بر اين‌که تبليغ، توزيع و مصرف نمک دريا در سال‌هاي اخير زنگ خطر ديگري است که مانع از استفاده از نمک يددار شده و سلامت جامعه را تهديد مي‌کند، افزود: نمک دريا به هيچ عنوان مورد تاييد نيست، چرا که به مقدار بسيار ناچيزي يد دارد و فلزات سنگيني چون سرب، جيوه، آرسنيک که سرطان زا هستند به ميزان بسيار زيادي در نمک دريا وجود داشته و همچنين يک سري ناخالصي‌هايي را در خود دارد. 

  

نمک‌هاي دريا فاقد مجوزهاي بهداشتي هستند

  

پورعلي با بيان اين‌که تمامي مواد خوراکي توليدي که در جامعه عرضه مي‌شود، بايد پروانه ساخت وزارت بهداشت داشته باشد، گفت: نمک دريا طبق دلايلي که ذکر شد قابل تاييد نبوده و از سوي ديگر نيز فاقد هرگونه پروانه ساخت و پروانه بهداشت هستند، پروانه‌هاي بهداشتي هم که بر روي اين نمک‌ها درج مي‌شود ساختگي و تقلبي است. 

  

وي يادآور شد: اخيرا جوابيه اي از دفتر طب ايراني وزارت بهداشت در مورد تبليغاتي که براي مصرف نمک دريا از سوي برخي افراد سودجو اعمال مي‌شود، گرفته شده است، در بخشي از اين جوابيه آمده است: «بر اساس منابع طب سنتي ايران براي نمک انواع مختلفي ذکر شده که بهترين نوع آن، نمک سفيد، سخت، صاف، شفاف است. اين نمک سفيد، سخت، صاف و شفاف بودن تاکيدي است بر برتري نمک تصفيه شده بر نمک داراي گل و خاک و املاح فراوان که متاسفانه امروزه توسط برخي افراد ناآگاه تحت عنوان نمک طبيعي يا ارگانيک با قيمت‌هاي بالا به فروش مي‌رسد. همچنين در کتاب مخزن الادويه حکيم عقيلي خراساني ذکر شده است: "از ميان نمک‌هاي مختلف بدترين همه، ملح مصنوع از ماء بحر است". يعني نمک دريا، بدترين نوع نمک خوراکي است و اين در مغايرت کامل با تبليغات افراد سودجويي است که تحت عنوان نمک دريا، پول‌هاي کلاني را به جيب مي‌زنند.» 

  

مدير گروه بهبود تغذيه مرکز بهداشت استان در ادامه به کليپي که در فضاي مجازي در مقايسه نمک‌هاي تصفيه شده يددار و نمک دريا منتشر شده و نمک‌هاي دريا را مفيد معرفي کرده بود، اشاره کرد و افزود: زماني که يد در مجاورت نشاسته قرار مي‌گيرد واکنش داده و آبي رنگ مي‌شود که اين آبي رنگ شدن نشان دهنده يددار بودن نمک است، در حالي که در آزمايش منتشر شده در فضاي مجازي که توسط عده‌اي سودجو تهيه شده بود، آبي رنگ شدن محول را عامل سرطان معرفي کرده بود. 

  

زنان باردار نياز بيشتري به يد دارند

  

وي در بخش ديگري از سخنانش به آسيب پذير بودن زنان باردار نسبت به کمبود يد اشاره کرد و گفت: نياز زنان باردار به يد بيش از ساير افراد بوده و روزانه به 250 ميکرو گرم يد نياز دارند؛ اين گروه از بانوان بايد توجه بيشتري نسبت به مصرف يد داشته و از مکمل‌هايي چون مولتي ويتامين‌هاي حاوي يد مصرف کرده و همچنين بانوان از سه ماه پيش از بارداري نيز مکمل يدوفوليک(حاوي اسيدفوليک و يد) مصرف کنند. اين مکمل‌ها در داروخانه‌ها موجود است. 

  

دبير کميته استاني پيشگيري و کنترل اختلالات ناشي از  کمبود يد در خاتمه تاکيد کرد: توصيه مي‌شود، نمک بايد به مقدار کم مصرف شود، ولي همان مقدار کم نيز بايد نمک تصفيه شده يددار باشد.