تعدادي از نام هاي قديمي درياچه اروميه

گروه تاريخي: درياچه اورميه از زمان‌هاي بسيار دور شناخته شده و به لحاظ کيفيت آب و خاصيت درماني آن و به جهت تولد زرتشت در يکي از کرانه‌هاي درياچه و وقوع حوادث تاريخي زياد در اطراف آن و موقعيت جغرافيايي و نظامي آن جنبه تاريخي و مذهبي به خود گرفته و بيشتر ورد زبانها بوده و از آن در ماخذ کهن جغرافيا و تاريخ بسيار سخن‌ها رفته است.

گروه تاريخي: درياچه اورميه از زمان‌هاي بسيار دور شناخته شده و به لحاظ کيفيت آب و خاصيت درماني آن و  به جهت  تولد زرتشت در يکي از کرانه‌هاي درياچه و وقوع حوادث تاريخي زياد در اطراف آن و موقعيت جغرافيايي و نظامي آن جنبه تاريخي و مذهبي به خود گرفته و بيشتر ورد زبانها بوده و از آن در ماخذ کهن جغرافيا و تاريخ بسيار سخن‌ها رفته است.
زيرا تولد و نشو  و نماي زرتشت در اطراف درياچه و صعود وي به مدت چهل روز به قلعه کوه ساوالان و نزولش پس از خاتمه‌ي چله چهل روزه و بشارت و تبليغ رسالتش به مردم چنانکه نيچه شاعر و متفکر معروف آلماني نيز بدين نکته اشاره کرده ميگويد: (چنين گفت زرتشت) شهرت درياچه را از حد و مرز کشور خارج ساخته و به اقصي بلاد جهان رسانيده است و بدين جهات و مناسبات اغلب سياحان، دانشمندان، فلاسفه ، جغرافي‌دانان و مورخين در کتب خود از درياچه اروميه ذکري به ميان آورده‌اند که ما در اينجا به ايجاز به اهم آنها مي‌پردازيم:
1- ريما- قديمي‌ترين نام اين درياچه در دوره مديها و آشوريها »ريما« بوده است.
2- چيچست- در کتب مقدس زند و اوستا چندين‌بار نام اين درياچه » چيچست« ياد گرديده است.
3- بطلميوس آن را »مارگيانه« خوانده است.
4- استرابون اين درياچه را »زپاتا« zpata ناميده که برخي آنرا کاپاوتا (کبود) دانسته‌اند.
5- عده‌اي ديگر از جغرافيون يوناني نام درياچه را کبوتان kaputan»کبود« ذکر نموده‌اند.
6- اورميه- از ارمنه قديم تا سال 1305 ش بمناسبت وقوعش در کنار شهر اورميه »درياچه اورميه« معروف است.
7- بحيره کبوذان- مسعودي در کتاب التنبيه که در سال 345 هجري قمري نوشته شده آن را »بحيره کبوذان« نام برده و چنين مي‌نويسد: »بحيره کبوذان وهي علي بعض يوم لمن‌ مدينه ارميه و بلاد المراغه و غيرهما من بلاد آذربايجان و هي اعظم و اغزر و امر و املح لا تکون ذوروح فيها ايضاً و هي مضافه الي قريه في جزيره في وسطها تعرف بکبوذان.«
8- کبودان- ابوالقاسم محمد بن حوقل معروف به ابن حوقل صاحب کتاب صوره‌الارض که آن را در حدود سال 367 ه.ق به پايان رسانيده و يکي از کتب معتبر و ذيقيمت جغرافياي قديم ايران است در خصوص درياچه اروميه چنين مي‌نويسد:»درياچه کبودان که در آذربايجان ميان مراغه و اورميه واقع است آبي شور دارد و هيچگونه جاندار و ماهي در آن نيست و کشتيهاي بسيار در آن درياچه ميان شهرها و اعمال تبريز رفت و آمد مي‌کنند .داخرقان (دهخورقان يا آذرشهر) و اطراف آن از هر سو به داشتن قريه‌ها و روستاها آباد. فاصله درياچه کبودان از اورميه که در غرب آن قرار دارد دو فرسخ و فاصله آن از مراغه واقع در شرق آن پنج فرسخ است و از اوايل دهخوا‌رقان تا کناره‌هاي درياچه چهار فرسخ و طول درياچه از شمال به جنوب با حرکت ستور چهار مرحله و پهناي آن ميان مراغه و اورميه در حدود بيست فرسخ است.
درياچه کبودان در زمستانها امواجي سخت و مصيبت‌بار دارد و در ميان آن کوههاي مسکوني و با آبهاي اندک است و مردمان آنجا زندگي سخت دارند و صاحبان کشتي يا کشتيبان هستند و کالاها و مسافران را به دو سوي دريا مي‌برند و بز هم دارند و غير از چيزهائي که از بيرون به آنجا مياورند مالک چيزي نيستند.«

منبع :