عصر آذربایجان

گزارش خبر

بررسي روابط ايران و جمهوري آذربايجان فرصت‌ها و چالش‌ها

بررسي روابط ايران و جمهوري آذربايجان فرصت‌ها و چالش‌ها

1395/06/07

سرويس سياسي:با سفر معاون نخست‌وزير وقت رژيم صهيونيستي به باکو در سال 1371 مقاوله نامه افتتاح سفارت در باکو و قرارداد داير کردن خط هوايي باکو-تل آويو منعقد شد.

سرويس سياسي:با سفر معاون نخست‌وزير وقت رژيم صهيونيستي به باکو در سال 1371 مقاوله نامه افتتاح سفارت در باکو و قرارداد داير کردن خط هوايي باکو-تل آويو منعقد شد. پس از آن علاوه بر تعميق همکاري‌هاي نظامي و اطلاعاتي در حوزه‌هاي فرهنگي هم روابط عميقي بين دو طرف شکل گرفت. به طور مثال در راستاي عملي کردن شعار «سال چندفرهنگ گرايي» در سال جاري مرکز بين‌المللي چند فرهنگ گرايي باکو در تل‌آويو راه‌اندازي گرديد. به‌زعم ائلچي بيگ رابطه با رژيم صهيونيستي به نفع وي در درگيري با ارمني‌ها و درگيري‌هاي داخلي خواهد بود. پس از او حيدر علي‌اف هم در راستاي سياست‌هاي غرب گرايانه و گسترش ناتو به شرق، رابطه با رژيم صهيونيستي را از مقدمات حمايت غرب مي‌دانست. جانشين حيدر علي‌اف هم رويه پدر را ادامه داده و سطح روابط را توسعه داده است. حضور فعال رژيم صهيونيستي در جمهوري آذربايجان، هزينه‌هاي امنيتي ايران را افزايش داده و ايران را از دستيابي به يک رژيم امنيت دسته‌جمعي با حضور کنشگران منطقه‌اي با مشکل مواجه مي‌سازد. اين عامل يکي ديگر از مهم‌ترين عوامل تنش‌زاي بين جمهوري اسلامي ايران و جمهوري آذربايجان است.
4- حمايت از جريانات قوم‌گرا و سرکوب اسلام‌گراها توسط آذربايجان: يکي از عوامل چالش زا در روابط ايران و جمهوري آذربايجان تحرکات برخي عناصر و عوامل جدايي‌طلب در داخل اين کشور است. البته اين تحرکات پس از به قدرت رسيدن حيدر علي‌اف و الهام علي‌اف کاهش يافته است. اما به طور کلي وجود چنين تحرکاتي در داخل جمهوري آذربايجان موجب نارضايتي و ناخرسندي طرف ايراني است که گاهي منجر به احضار سفير باکو در تهران و ابلاغ اعتراض به او مي‌گردد.
 برگزاري کنگره‌ها و نشست‌هاي مختلفي که در خلال آن‌ها در خصوص آذري‌هاي داخل ايران هم اظهارات غيرمسئولانه‌اي از طرف دولتمردان اين همسايه شمالي ايران مطرح مي‌شود تشديدکننده اختلافات طرفين است. همچنين بر اساس گفتمان چند فرهنگ گرايي در اين کشور و ترويج قرائت‌هاي سکولار و جديد از دين و تهديد انگاري تقويت رويکرد اسلامي-شيعي در اين کشور محدوديت‌ها و سرکوب‌هايي همانند وقايع نارداران و مجازات اعضاي جنبش اتحاد مسلمانان رخ داده است که به جهت تضاد با گفتمان بنيادين نظام جمهوري اسلامي، بر روابط ايران و جمهوري آذربايجان تأثير منفي مي‌گذارد.
قفقاز به دليل موقعيت و ويژگي‌هاي خاص خود همواره به عنوان منطقه‌اي مهم و استراتژيک تلقي شده است. پس از فروپاشي و ظهور سه کشور مستقل در قفقاز بر اهميت اين منطقه افزوده شد. اين منطقه به دليل عقبه فرهنگي و تمدني و عمق استراتژيک ايران بسيار حائز اهميت است. در حال حاضر روابط ايران و جمهوري آذربايجان به عنوان يکي از کشورهاي منطقه قفقاز جنوبي در سطح بهتري نسبت به 8سال اخير قرار دارد. به‌طوري که در سه‌ساله اخير دست‌کم شش ديدار دو جانبه ميان روئساي جمهور دو دولت انجام پذيرفته است. همچنين سفرهاي متعدد وزراي طرفين براي گسترش سطح روابط انجام گرفته است که از ثمرات آن مي‌توان به قراردادهاي مشارکت براي تأسيس کارخانه خودروسازي، توليد دارو و قراردادهاي حوزه‌هاي نفت، گاز، برق و راه‌آهن اشاره کرد. بااين‌حال همچنان ظرفيت‌هاي مغفول فراواني در روابط دو کشور وجود دارد که مي‌تواند موردتوجه قرارگرفته و منجر به تأمين منافع ملي ايران گردد.
بعد از روي کار آمدن دولت يازدهم، بهبود روابط با همسايگان به عنوان يکي از اهداف مهم دستگاه ديپلماسي در دستور کار قرار گرفت و تلاش بر اين بود از شتاب‌زدگي در اعلام مواضع و رفتار در خصوص همسايگان جلوگيري شود تا حد قابل‌توجهي هم اين رويکرد موفق بوده و در نتيجه ايران به مرکز توجه کشورهاي مختلف خصوصاً همسايگان بدل شده است. از آنجا که کارگزاران و ديپلمات‌ها، نقشي ويژه در ديپلماسي و روابط کشورها دارند، بلاشک انتخاب دقيق سفرا مي‌تواند منافع زيادي را براي کشور فرستنده در پي داشته باشد. در اين راستا انتصاب سفير جديد جمهوري اسلامي ايران در باکو مي‌تواند نشان از اراده طرف ايراني براي گسترش روابط باشد. با توجه به اهميت زبان در ديپلماسي و ايفاي نقش ديپلمات‌ها و اهميت تکلم به زبان کشور مقصد و همچنين حساسيت‌هاي قومي در خصوص آذربايجان؛ آذري بودن سفير جديد جمهوري اسلامي ايران در باکو مي‌تواند منجر به برخي حساسيت‌زدايي‌هاي قومي در روابط دو کشور شده و همچنين منجر به مفاهمه و درک متقابل بيشتر گردد.
 با عطف توجه به سوابق 12ساله دکتر جواد جهانگيرزاده در کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي، با توجه به جنبه‌هاي امنيتي روابط دو کشور شناخت سفير جديد از مسائل سياست خارجي و مسائل امنيتي به نفع بهبود روابط خواهد بود. با توجه به تجربه سفر هيئت پارلماني ايران در سال 1392به سرپرستي جواد جهانگيرزاده و نقش مهم آن در تنش‌زدايي روابط طرفين مي‌توان به تأثير مثبت سفير جديد بر روابط اميدوار بود. همچنين با توجه به سابقه دکتر جهانگيرزاده در خصوص عضويت در کميته روابط اتحاديه بين المجالس جهاني با سازمان ملل به نمايندگي از قاره آسيا و اقيانوسيه، رياست گروه روابط پارلماني جمهوري اسلامي ايران و هند، نايب رئيسي کميته پارلماني جمهوري اسلامي ايران و پارلمان اتحاديه اروپا، به نظر مي‌رسد تجربه ديپلماتيک کافي، براي انجام مأموريت سفارت در باکو را داشته باشد. برآورد مي‌شود تجربه 12 سال نمايندگي و همچنين تجربه قائم‌مقامي مرکز پژوهش‌هاي مجلس به عنوان مرکزي استراتژيک به کمک سفير جديد بيايد و از اين تجارب جهت تسهيل امور حوزه مأموريت جديد بهره ببرد. همچنين با توجه به ظرفيت‌هاي موجود در استان‌هاي هم‌مرز با جمهوري آذربايجان شامل؛ آذربايجان غربي، آذربايجان شرقي و اردبيل و شناخت دقيق سفير جديد از ظرفيت‌هاي محلي اين استان‌ها به‌واسطه تجربه سال‌ها نمايندگي و رياست مجمع نمايندگان استان آذربايجان غربي؛ مي‌توان به رشد اقتصادي در اين استان‌ها و توسعه روابط اقتصادي طرفين اميدوار بود. با توجه به دانشگاهي بودن سفير جديد انتظار مي‌رود تعاملات با مراکز دانشگاهي جمهوري آذربايجان توسعه‌يافته و اتاق‌هاي غيرفعال ايران در آکادمي ملي علوم آذربايجان، دانشگاه سومقايت، دانشگاه معلمين، دانشگاه پداگوژي و دانشگاه معماري فعال گرديده و روابط فرهنگي طرفين توسعه يابد.
با عنايت به مباحث مطروحه در خصوص وضعيت گذشته و فعلي روابط جمهوري اسلامي ايران و جمهوري آذربايجان؛ مي‌توان پيش‌بيني کرد که روابط دو طرف گسترش و تعميق يابد. انتظار مي‌رود با پيگيري‌هاي سفير جديد شاهد حذف رواديد از طرف آذربايجان و تسهيل مسافرت ايرانيان به اين کشور و همچنين کاهش محدوديت‌ها بر فعاليت رسانه‌هاي ايراني در جمهوري آذربايجان باشيم.
 با توجه به ديپلماسي اقتصادي دولت و پيروي از مشي کلي اقتصاد مقاومتي فرصت‌هاي اقتصادي فراواني پيش روي کشور ما در جمهوري آذربايجان است که با برنامه‌ريزي و اقدام مي‌توان از آن‌ها بهره برد. سفر رئيس‌جمهور روحاني به باکو براي شرکت در نشست سه‌جانبه رؤساي جمهور ايران، آذربايجان و روسيه و همچنين گفتگوي دوجانبه با الهام علي‌اف نشانگر بهبودي روابط طرفين بود. اجلاس سه‌جانبه رؤساي جمهور ايران، آذربايجان و روسيه در آينده به ميزباني ايران مي‌تواند به گرم‌تر شدن روابط ايران و آذربايجان منجر شود. با اين حال بلاشک عمده موانع و عوامل چالش زاي روابط دو کشور همچنان پابرجا مي‌مانند و نيازمند بازانديشي جمهوري آذربايجان در انتخاب شرکا و رفتارهاي سياسي‌اش است.

منبع :

نظرات کاربران

    بازگشت به ابتدا صفحه

ارسال نظر

اخبار مرتبط

بررسي روابط ايران و جمهوري آذربايجان فرصت‌ها و چالش‌ها

بررسي روابط ايران و جمهوري آذربايجان فرصت‌ها و چالش‌ها
خروج

گروه سياسي :در ربع قرن اخير و پس از اعلام استقلال جمهوري آذربايجان روابط جمهوري اسلامي ايران و اين کشور با فراز و فرودهايي همراه بوده است. همواره پتانسيل هاي فراواني براي همکاري اقتصادي، فرهنگي و سياسي دو طرف وجود داشته که بنا به محدوديت در امکانات و شرايط خاص، امکان بالفعل کردن همه آن ها وجود نداشته است.

بررسي روابط ايران و جمهوري آذربايجان فرصت‌ها و چالش‌ها

بررسي روابط ايران و جمهوري آذربايجان فرصت‌ها و چالش‌ها
خروج

سرويس سياسي:با سفر معاون نخست‌وزير وقت رژيم صهيونيستي به باکو در سال 1371 مقاوله نامه افتتاح سفارت در باکو و قرارداد داير کردن خط هوايي باکو-تل آويو منعقد شد.

سایر اخبار این موضوع

پربازدیدترین خبرها

پرتفسیرترین خبرها