دردسرهاي اردبيل از بي‌توجهي به هواشناسي شهرسازي فاقد پيوست جوي است

گروه اجتماعي: تمامي ساخت و سازها در اردبيل با اقليم متغيير و ويژگي‌هايي آب و هوايي منحصر به فرد بي‌توجه به اين موضوع و اغلب با معضلات گسترده مواجه است.

 ونوس بهنود

گروه اجتماعي: تمامي ساخت و سازها در اردبيل با اقليم متغيير و ويژگي‌هايي آب و هوايي منحصر به فرد بي‌توجه به اين موضوع و اغلب با معضلات گسترده مواجه است.
به اعتقاد اقليم شناسان اردبيل از مناطقي است که تغييرات دفعتي جوي آن شناخته شده در بين مردم ساکن اين منطقه است. ديدگاهي در بين مردم اين شهر رايج است که اردبيلي‌ها هميشه لباس‌هاي زمستاني و تابستاني را همزمان در دسترس دارند و ممکن است در يک 24 ساعت، 4 فصل را تجربه کنند.
اين موضوع نه يک باور عاميانه و پيش پا افتاده، بلکه برآمده از وضعيت جغرافيايي اين منطقه بوده و به تائيد کارشناسان نيز رسيده است.
اما بي‌توجهي به هواشناسي، در غربت نگاه داشتن آن و امکانات حداقلي که براي اين حوزه در نظر گرفته مي‌شود، دردسرهاي قابل توجهي دارد که شرح آن خواهد رفت تا شايد مورد توجه مهندسان شهرسازي، عمران و معماري اين شهر قرار گيرد.
آبگرفتگي معابر و اختلال در تردد هنگام بارش
از جمله معضلات کاملا مشهود که همه ساله در بهار و پاييز گريبان شهروندان را مي‌فشارد موضوع آبگرفتگي معابر است.
معابر اين شهر در هر بارش باران به حوض‌هاي آب تبديل مي‌شود. به قدري آبگرفتگي‌ها مشکل آفرين است که خود منجر به تشديد ترافيک شهري شده و حتي خدمت رساني به مردم از سوي دستگاه‌ها مختل مي‌شود.
رئيس کميسيون بهداشت، سلامت و محيط زيست شهري شوراي اسلامي شهر اردبيل معتقد است: اقدامات ما در جمع آوري آب‌هاي سطحي کارشناسي نيست.
عليرضا پوستي با بيان اينکه در مقطعي جوي‌هاي آب عميق را برداشتند و جوي‌هاي کم عمق اجرا شد، اضافه کرد: اين اقدام با شرايط اقليمي اردبيل تناسب نداشت و ما مجددا شاهد پرشدن خيابان‌ها و معابر از آب برف و باران شديم. وي افزود: علاوه بر اينکه ساماندهي آب‌هاي سطحي مي‌تواند تاثير مستقيم در سلامت شهروندان داشته باشد، بعد از ورود به سفره‌هاي آب‌هاي زيرزميني مي‌تواند منجر به آلوده شدن سفره‌ها شود.
به گفته عضو شوراي اسلامي شهر اردبيل در مقطعي پيشنهاد شد که آب‌هاي سطحي به رودخانه بالخلي چاي هدايت شود تا هم مشکل آبگرفتگي نداشته باشيم و هم بستر رودخانه خشک نشود که متاسفانه مورد توجه قرار نگرفت.
اين در حالي است که هواشناسي استان بعد از چندين سال پيگيري رسانه‌ها و جذب قطره قطره اعتبار به رادار هواشناسي از نوع رادارهاي  باند ايکس مجهز شد.
مديرکل هواشناسي استان اردبيل معتقد است در حال حاضر با پايش جو در  هر 15 دقيقه يکبار، اطلاعات کاملي از بارندگي، به ويژه  طوفان‌هاي رعد و برق که ايجاد رگبار، سيل و آبگرفتگي مي‌کنند در اختيار کاربران قرار مي‌گيرد.
سياوش محمدي  متذکر شد: بيشترين استفاده رادار براي پايش و رهگيري ابرهاي طوفان زا و بارش هاي رگباري بخصوص در فصول بهار و پاييز است که در بازه زماني 3 تا 6 ساعته و با دقت 90 درصدي امکان پيش بيني اين پديده را فراهم مي‌کند.
وي خواستار توجه به الگوهاي هواشناسي و اطلاعات ارائه شده در هنگام ساخت و اجراي پروژه هاي عمراني، مبلمان و تأسيسات شهري شد و گفت: اين موضوع مي‌تواند خسارات و آسيب‌ها و مشکلات تغييرات جوي را به شدت کاهش دهد.اما سوال اينجاست که تا چه حد اين امکانات حتي براي مديريت شهر بعد از بارش مورد توجه قرار مي‌گيرد و آيا وقت آن نرسيده که در پروژه‌هاي عمران شهري به موضوع پيوست جوي به دليل نياز مبرم اين شهر توجه شود؟
تهويه معضل جدي ساختمان‌هاي خدماتي
طي يک دهه اخير ساختمان‌هاي عمومي متعددي در سطح شهر احداث شده است که اغلب با مشکل مديريت انرژي، نور و دما مواجه هستند.
از ساختمان نمايشگاه بين المللي اردبيل تا پاساژهاي سطح شهر و برخي ساختمان‌هاي اداري اين مشکلات قابل مشاهده است. سازندگان اين ساختمان‌ها تنها با توجه به زمين در دسترس و شايد با حداقل توجه به مقوله مديريت انرژي و دما نسبت به ساخت و ساز اقدام مي‌کنند.
نصير کمالي مهندس عمران در اين خصوص گفت: در ساختمان سازي ما به جاي توجه به ساخت و ساز براي رفاه و آرامش بيشتر به موضوع سود اقتصادي تمرکز داريم.
وي افزود: متاسفانه در اغلب ساختمان‌ها به موضوع تغييرات دماي بيرون از ساختمان و تاثير آن در داخل ساختمان توجهي نمي‌شود. نورگيري‌هاي مطلوب تعريف نمي‌شود و اين موضوع راندمان کاربران را کاهش مي‌دهد.
وي با بيان اينکه گاهي پيمانکاران به بهانه صرف هزينه اندک پيشنهاد مهندسان را هم رد مي کنند، اضافه کرد: نتيجه ساختمان‌هايي است که بخش‌هاي مختلف آن با مشکل تهويه و نور مواجه و در زمستان‌ها سرد و در تابستان‌ها گرم است.
کمالي معتقد است طراحي سازه‌ها بيشتر به شکلي است که بتواند بيشترين سود را نصيب سازنده سازد و در اين ميان بسياري از مولفه‌ها از جمله مديريت تهويه هوا و نور مورد غفلت است.
تلاش خبرنگار مابراي جويا شدن نظرات نظام مهندسي ساختمان استان در اين خصوص بي‌نتيجه ماند و مشخص نيست اين مجموعه با تعداد اعضاي گسترده خود چه زماني قرار است به اصول نوين ساخت و ساز و معماري در شهرسازي اردبيل توجه داشته و مهندسان خود را ملزم به رعايت قواعد آن سازد.
مديريت انرژي در ساختمان‌هاي مسکوني اولويت آخر است
اقليم شناس معتقد است تغييرات آب و هوايي مي‌تواند در خلقيات ساکنان موثر باشد.
به گفته مسعود وسيله آب و هوا مي‌تواند کل ابعاد زندگي را تحت تاثير قرار دهد. به عنوان مثال در اردبيل روزهايي داريم که تابش خورشيد نيست و هوا کدر است، که حتي در روحيات فردي که در خانه مانده و از خانه بيرون نيامده موثر خواهد بود.
اما در مقابل چنين تاثيري که به لحاظ علمي نيز به اثبات رسيده آيا مباحث رعايت انرژي، گردش مناسب هوا و ايجاد فضاي راحت براي ساکنان ساختمان‌ها مورد توجه قرار مي‌گيرد؟
 به اعتقاد آيهان رجائي مهندس معمار هر چند در بحث معماري سبز يکي از مهترين شاخصه‌ها مديريت صحيح انرژي در ساختمان است، عملا توجه چنداني به اين مقوله نداريم.وي تصريح کرد: مديريت انرژي در ساختمان مي‌تواند منجر به مديريت هزينه‌هاي کاربران شود اما مشاهده مي‌شود که بسياري از اصول از جمله رعايت نورگيري، استفاده از مصالح بومي و متناسب با اقليم و سرمايش و گرمايش مناسب زميني مورد غفلت است.
به اعتقاد رجائي بخشي از معماري سبز که به مقوله تبادل انرژي ارتباط دارد موضوع نور در ساختمان است. نور و هواي کافي که در اصول فنگ شويي نيز به کررات از آن صحبت مي‌شود يکي از مواردي است که به کررات در ساختمان‌هاي تاريخي ايران توجه به آن مشاهده مي‌شود.
کارشناس معماري متذکر شد: معماري باستاني ايران با نگاهي به اقليم منطقه جريان‌هاي هوا و نور را تنظيم مي‌کند. تا جايي که تنفس راحت انسان در داخل ساختمان کارکرد، نشاط و آرامش خاطر وي را تقويت مي‌کند.
ضرورت  تکرار اصول معماري پايدار برگرفته از بناهاي تاريخي
وي افزود: يکي از دلايل استفاده از ارتفاع بيش از 3 متر در ساختمان‌هاي قديمي حرکت راحت هوا در داخل ساختمان است. از طرفي نورگيرهايي که در سقف‌ها تعبيه مي‌شود موجب شده تا آدمي بنا را زندان محصوري تصور نکرده و ارتباط خود را با طبيعت و با خارج ساختمان حفظ شده بداند.
رجائي با تاکيد به اينکه يکي از نمونه هاي موفق توجه به جريان هوا در بازارهاي سرپوشيده ديده مي‌شود، اضافه کرد: در عين حال که آدمي در چنين فضاهايي حرکت و حضور توام با آرامش دارد، در پاساژهاي تجاري امروزي چنين آرامشي مشاهده نمي‌شود.
وي گفت:  اين ديدگاه به منزله توصيه ساخت تمامي مراکز تجاري به شکل سنتي نيست. مسئله توجه به نور و هوا و تعريف تکنيک‌هاي جديد است که بتواند مشکل آدمي را در ارتباط گيري مطلوب با يک ساختمان حل و فصل کند.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد موضوع ساخت اصولي جوي هاي آب و شيب دهي مناسب به خيابان‌ها که بتواند در طول بارش‌ها کارکرد مطلوب داشته باشد و همچنين موضوع مديريت انرژي( نور و دما) در ساختمان‌ها به مراتب در بناها و بافت تاريخي اردبيل بيشتر مورد توجه قرار مي‌گرفته است.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از تسنيم،بازگشت به گذشته و الهام گيري از اين اصول و همچنين تدوين و اعمال ضوابط تحت عنوان پيوست جوي براي ساخت و سازها و پروژه هاي عمراني شهر اردبيل نه تنها منجر به مديريت هزينه ها شده بلکه کيفيت زندگي ساکنان را ارتقا مي‌بخشد و براي اين منطقه به دليل تغييرات مکرر جوي ضروري است. اين ايده مي‌تواند از سوي اردبيل به استان‌هايي با اقليم‌هاي مشابه پيشنهاد شود.

منبع :