خانه ارشادي اردبيل

خانه ارشادي در اردبيل، خيابان کاشاني، کوچه اوچدکان واقع شده است خانه ارشادي اردبيل باقيمانده اي از يک خانه بزرگ اربابي مي باشد که در دوره هاي مختلف تفکيک، تخريب و نوسازي گرديده است و در بدو احداث داراي کاربري مسکوني بود يکي از بناهاي تاريخي شهر اردبيل است که در اواخر دوره قاجار ساخته شده است.

گروه سيري در استان ها: خانه ارشادي در اردبيل، خيابان کاشاني، کوچه اوچدکان واقع شده است خانه ارشادي اردبيل باقيمانده اي از يک خانه بزرگ اربابي مي باشد که در دوره هاي مختلف تفکيک، تخريب و نوسازي گرديده است و در بدو احداث داراي کاربري مسکوني بود يکي از بناهاي تاريخي شهر اردبيل است که در اواخر دوره قاجار ساخته شده است. در دوران پهلوي دوم آن را براي استقرار يک مدرسه به آموزش و پرورش واگذار کردند.
اين بنا داراي پي هاي سنگي است که با ملاط ماسه، آهک پر شده است. ديواره هاي بيروني آجري و دروني خشتي است. از راه جداره هاي بيروني بنا با چهار رديف سنگ بازالت سياه تيشه اي باتراش دستي اجرا شده است. بخاري هاي ديواري که در شاه نشين قرار دارند، در و پنجره_هاي چوبي ترکيب يافته با شيشه هاي رنگي بصورت طرح هاي اسليمي و همچنين طاق نماهاي گچي – آجري حياط از ديگر تزئينات موجود در خانه ارشادي هستند.
مرمت اين خانه از سال 78 آغاز شده، اما تاکنون مرمت آن به پايان نرسيده است. خانه ارشادي اردبيل در تاريخ 10 دي 1381 با شماره? ثبت 6686 به‌عنوان يکي از آثار ملي ايران ثبت شد.
 اردبيل با داشتن تاريخ هفت هزار ساله در زمينه تمدن، فرهنگ، هنر و بويژه معماري اصيل ايراني – اسلامي از تنوع بسياري برخورداري بوده و مي_توان نمونه هايي از اين معماري اصيل را در خانه هاي تاريخي به عنوان ظرفيت گردشگري مشاهده کرد، در اين راستا برخي از خانه هاي تاريخي اردبيل براي گردشگران نوروزي معرفي مي شود. بيشتر خانه هاي تاريخي اردبيل که در بافت قديمي مرکز شهر واقع شده مربوط به دوره قاجار بوده و با توجه به نوع معماري و ساخت منحصر به فرد و قدمت خود بخشي از تاريخ اين منطقه را تعريف مي کند.
مهمترين ويژگي خانه هاي تاريخي اردبيل تناسب با شرايط جوي منطقه بوده و به دليل موقعيت جغرافيايي و آب و هواي سرد و کوهستاني معماري خانه هاي اردبيل متناسب با اين شرايط  ساخته شده و اين از جذابيت ممتازي براي گردشگران برخوردار است.
از جمله اصول به کار رفته در معماري اين خانه ها مي توان به استفاده از پلان متراکم و فشرده  استفاده از مصالحي با ظرفيت و عايق حرارتي مناسب، به حداقل رساندن ميزان تعويض هواي داخلي و تهويه طبيعي و جلوگيري از ايجاد سوز در داخل و خروج حرارت داخلي به خارج از ساختمان و انتخاب بامهاي مسطح و نگهداري برف بر روي بامها به عنوان عايق حرارتي اشاره کرد. تمام اين اصول در جهت حفظ گرماي داخل ساختمان به دليل واقع شدن در منطقه اي که هشت ماه از سال آب و هواي سرد و بارش برف و باران را تجربه مي کند؛ استفاده شده است. همچنين استفاده از سطوح خارجي تيره رنگ و پنجره هايي با ابعاد بزرگ در جذب نور خورشيد و استفاده از حرارت آن يکي ديگر از اصول قابل توجه معماري خانه هاي قديمي اردبيل است.
*شاخصه هاي معماري در خانه هاي تاريخي اردبيل
اکثر خانه هاي قديمي شامل سردر، هشتي يا ورودي ابتدايي از در خانه به حياط، حياط و ميانسرا، راهرو يا ورودي از حياط به اتاقها و سالنهاي پذيرايي، اتاقهاي سه دري به عنوان اتاق خواب، اتاق پنج دري به عنوان سالن پذيرايي  مطبخ يا آشپزخانه و تالار است. حياط در حکم باغ کوچکي بوده که با کاشت درختان و تعبيه حوضچه هايي فضايي آرامش بخش را براي اهالي خانه فراهم مي کرده است. همچنين ميانسرا با تناسب طائي ايراني و جهت گيري دستوري خود در تمام سال محيط بهداشتي مطبوعي فراهم و از گردش آفتاب و نور خورشيد بهترين استفاده را مي برد.

منبع :