پيرانشهر

گروه سيري در استان ها:بر پايه سرشماري سال 1385 جمعيت اين شهر برابر با 115 هزار نفر بوده‌است.زبان رايج در اين شهر کردي است. مردم اين شهر به زبان کردي, لهجه سوراني و زيرلهجه مکرياني تکلم مي‌نمايند ولي در مدارس و دانشگاهها به زبان رسمي کشور ايران (فارسي) تحصيل مي‌کنند. اما توضيح درس به زبان مادري است.

گروه سيري در استان ها:بر پايه سرشماري سال 1385 جمعيت اين شهر برابر با 115 هزار نفر بوده‌است.زبان رايج در اين شهر کردي است. مردم اين شهر به زبان کردي, لهجه سوراني و زيرلهجه مکرياني تکلم مي‌نمايند ولي در مدارس و دانشگاهها به زبان رسمي کشور ايران (فارسي) تحصيل مي‌کنند. اما توضيح درس به زبان مادري است.نرخ رشد جمعيت پيرانشهر سالانه 1.8 درصد است و بيشترين ميانگين نرخ رشد جمعيت استان آذربايجان غربي مربوط به پيرانشهر است جمعيت شهر پيرانشهر بين فاصله سالهاي 1375 و 1390 به بيشتر از حد مضاعف (دو برابر) رسيده‌است و اين روند رشد جمعيت ادامه دارد.
شهر پيرانشهر يک شهر مهاجرپذير ميباشد.اکثر مهاجران از شهرهاي ديگر استان به ويژه شهر نقده به اين شهر مهاجرت کرده‌اند. به طوري که 2500 نفر نقده‌اي در پيرانشهر توطن گزيده‌اند و رغبتي هم به بازگشت به شهر خودشان نشان نمي‌دهند.البته به نظر برخي تعداد آنها بيشتر از اين مي‌باشد. پيرانشهر کمترين نرخ بيکاري را در استان آذربايجان غربي دارد.
*دين و مذهب:
مردم پيرانشهر هم بعنوان بخشي از جامعه ايراني پس از آنکه با شور تمام در برابر حملات سپاهيان اسلام مقاومت به خرج دادند با حفظ بسياري از سنن به دين اسلام گرويدند. اکنون بيشتر مردم امروزي ساکن پيرانشهر حدود 99/93 درصد مسلمان و سني مذهب شافعي مي‌باشند. مسلمان شيعه مذهب و ساير اديان به ندرت در آن يافت مي‌شود.
*يکي از هزار شهر پاک و سالم در جهان
در همايش بزرگ شهر سالم که با حضور نماينده سازمان بهداشت جهاني در استان اصفهان برگزار شد 209 شهر از کشورهاي منطقه مديترانه شرقي جهت انتخاب به عنوان هزار شهر سالم جهان نام نويسي کرده بودند و از کشور ايران هم سه شهر پيرانشهر، نور و طوس معرفي شده بودند که شهر پيرانشهر توانست به عنوان يکي از هزار شهر سالم جهان از کشور ايران انتخاب شود.

*پيشينه? تاريخي:
آثار به جا مانده در اين شهر، نشان دهنده وجود مدنيت و فرهنگ و جامعه پويا دراين منطقه بوده‌است و حداقل به طور وضوح شاهد حيات اجتماعي از ? هزار سال پيش به اين سو در اين منطقه بوده‌است.آثار برجاي مانده از دژهاي صخره‌اي در دهستان منگور غربي از توابع شهرستان پيرانشهر، ديرينگي‌اين منطقه را به هزاره? 2ق‌م مي‌رساند. بررسي بقاياي دژ مسکوني (قلات شـاه) که بـر فراز کـوه‌لندي شيخان, يکي‌از بلنديهـاي شهرستان پيـرانشهر واقع شـده‌است آشکار مي‌سازد که نخستين سنگ بناي اين دژ عظيم و شگفت‌آور در اوايل هزاره? نخست ق‌م به‌وسيله? اقوام محلي پايه‌گذاري شده، و سپس در دوره? مادها توسعه يافته‌است. در سده? 9ق‌م شهرستان پيرانشهر کنوني در قلمرو دولت ماننا قرار داشت. سرمين ماننا به سبب وضع نظامي خود و همسايگي با دولتهاي بزرگ اورارتو و آشور بارها در کشمکشهاي ميان آن دو قدرت دست به دست گشت؛ چنان‌که سارگن دوم در لشکرکشي هشتم خود به ماننا و اورارتو از مناطقي که امروزه پيرانشهر و پسوه خوانده مي‌شوند، به دژ ماننايي »سيني هينو« واقع بر سر راه پسوه پيرانشهر، رسيد.
برخي از محققان، نام پسوه? امروزي را برگرفته از «پارسوآ» که در اقصاي غربي خاک ماد قرار داشته‌است، مي‌دانند. احتمالاً شهر بَسْوي که ياقوت حموي در سده? ?ق آن را در نزديکي خان خاصبک و در زمره? شهرهاي آذربايجان ياد کرده و حمدالله مستوفي در سده? 8ق آن را يکي از 4 شهرِ تومانِ مراغه برشمرده، همان پسوه? امروزي باشد.
به گزارش همو بسوي شهري با حقوق ديواني 25 هزار دينار بوده، و در آن غله و انگور و اندک ميوه‌اي به عمل مي‌آمده‌است. ظاهراً خان خاصبکي که ياقوت حموي همانجا بسوي را در نزديکي آن ياد کرده‌است، همان پيرانشهر امروزي باشد.
*جاذبه هاي طبيعي پيرانشهر:
منطقه حفاظت شده ميرآباد،کوهستان مرتفع قنديل،جنگل هاي پردانان،تپه هاي باستاني پيرانشهر،آبشار خرپاپ،بازارچه پيرانشهرو...

منبع :