البته بو شرط‌نن کي توپال تئيمورون آدي ساني اولمازدي. آدي بئله احواليمي‌پوزور.« مارالين اري چيين‌لريني يوخاري آتيب، دئدي: »بير دفه دئنه بيزده حور- غيلمانين کپيه‌سي‌ييک داااا« مارال دوداغيني بوزوب، ارينين قولونو برک- برک سيخدي. مهتابين أري قاهقاهايلا دئدي: »آغا، بولوسن کي من معاميله اهلي‌يم. حاضيرام حوري‌لريمي‌ده، غيلمانلاريمي‌دا باغ زاغانين اوزوم شيره‌سي ايله معاميله ائله‌ييم. بونا دييرلر پايا پاي معاميله.« مهتاب ايسه ارينين قولاغينا نسه پيچيلدادي. ائله او آن ارينين گولمه‌يي خيپ کسيلدي. تک باشينا سفر ائله‌دييمه گؤره، گروهون آيري خانيملارينين ذهنيني قاريشديرماييم دييه، سفرين بيرينجي گونوندن چاليشيرام قيراقدان تاماشا ائله‌ييم. جوفت‌لرين ميزلرينين باشيندا اوتورمورام، اؤزومو دانيشيقلارا قاتميرام. آمما بو سفر ايکي همسفريميزين ماتاح سؤزلرينه دؤزه بيلمه‌ديم. بو ايکي همسفر سمرقنددن آلديغيم ذووقو پوزماقدايديلار.  ايستر- ايسته‌مز بير آن اؤنجه مئيداندا گؤردويوموز تئيمورون قاراقاباق قيافه‌سي ياديما دوشدو. من ده بو ايکي همسفريميزين شيتلنمه‌لرينه، ادا- اطوارلارينا تئيمور کيمي‌قاشلاريمي‌ييغديم. توپال تئيمور بئله شيت سؤزلري ائشيتسه ‌ايدي يقين دستور وئرردي بو ايکيسينين ده آغزينا قارقا دوزو تپسينلر. اوتاغيميزا ساري گئتمه‌ميش اوجا سس ايله دئديم: »گؤره‌سن سمرقندين بو کيچيک بهشتينده حور- غيلماندان، باغ زاغانين اوزوم شيره‌سيندن علاوه قارقا دوزو دا تاپيلار؟« منيم سؤزومه‌هاميسي هويوخ قالدي. »قارقا دوزو؟« »او ندي؟« »ههههن، قارقا دوزي! تصفيه اولماميش قره دوز داااا« »اولمويا توپال تئيمورنان دوز- چؤره‌يي تازاليياجاييق؟!« بهشت ايله باغ زاغان اوزوم‌لرينين شيره‌سينين خيالي ائله عاغيللاريني آپارميشدي کي قارقا دوزوزونون نه اولدوغونو بئله مندن سوروشماديلار. اؤزلري اؤلچوب، اؤزلري بيچديلر. داماقدان دوشموش آداملار کيمي‌اورتاق اوتاغيميزين آچاريني پروينين اليندن آليب، پيلله‌لردن يوخاري قالخديم. ذاتا سوروشسايديلار دا، قصديم يوخ ايدي اولارا دئييم کي قارقا دوزو تبريزين عطارلارينين توکانلارينداکي لاپ بئله گوجلو مسهل‌دي. 

پيلله‌لري يوخاري قالخاراق اؤز- اؤزومه دئديم: »سيز بهشتين حور- غيلماني اولساز، يقين من ده بهشتين يائسه‌سي‌يم داااا« اتاغيميزين قاپيسينا يئتيشنده فيکرلشيرديم کي، گؤره‌سن دوغوردان دا بهشت ده يائسه وارمي؟ آچاري قيفيل يئرينه ساليب آچاندا دئييرديم بس بو قاپي دا بهشتين ياتاق اتاغينين کپيه‌سينه آچيلاجاق. آمما آغ ملفه‌لرين اوزه‌رينده بئژ رنگلي سربازي پتو ايله آنکارد اولموش بير جوت ياتاق گؤردويومده باشا دوشدوم کي بهشت يالنيز ائشيکده اولار، ايچري ده يوخ. بو اوتاغين قاپيسي بهشتين مريضخاناسينين کپيه‌سينه آچيلميشدي. پنجره‌دن تئيمورو گؤرونجه بئل چانتام ايله کامئرامي‌ياتاغين قيراغينداکي ميز اوسته قويوب، پنجره‌نين اؤنونده دايانديم. تئيمور تاشکندين بؤيوک مئيدانيندا شاهه قالخميش بير آت اوسته ايدي. استقلالدان سونرا، جماعات لنين‌ين هئيکليني ميئداندان قالديريب، تئيمورو اونون يئرينه قويموشدولار.  آمما سمرقند ده تئيمور باشيندا تاج، اللريني مرصع کارليق چلييک‌ين اوستونه قويموش اؤزونه گووه‌نن بير امير کيمي‌سمرقندين اورتاسينداکي مئيداندا تخت اوسته ايلشميش، قاراقاباق قيافه‌سي ايله منه باخيردي. هئچ ائله بيل يئددي قرن اونون اؤلوموندن کئچمير. اونو گؤرندن بري دئييرم بس بو کيشي‌نين کؤلگه‌سي منيم کؤلگه‌مي‌بوراخمير. بلکه ده گؤزلمه‌دييم بير آن قيلجي قالديريب، کؤلگه‌مي‌ويراجاقميش. پروين آياغيني ايچري قويماقدا اوتاغين ساده‌لييندن هويوخدي. اومودو کسيلميش‌لر کيمي‌دئدي: »نه ائله‌سي، نه ده بئله‌سي! حيط بهشت، بورا دا ائله بيل بختور کاسيبين اوتاغيدي!« »بختوريق دا آياغيميز سمرقنده چاتيب!« دئديم. پروين ده اشيالاريني ياتاغينين اوستونه بوراخيب، پنجره‌يه ياخينلاشدي. تئيمورو بارماغي ايله گؤرسه‌ديب دئدي: »بو خونريز توپالي گؤرنده سمرقند عئيشيم زاييل اولور. گؤره‌سن بو توپالين تنديسيني مئيدانين اورتاسيندا اکمه‌سه‌ديلر اولمازدي؟!« قصديم يوخ ايدي پروين ايله بحث- جدل ائله‌ييم. اونسوز دا پروين تئيمور ايله قانلي پيچاق ايدي. اونون شخصيتي‌نين بير وجهيني تانييردي. نه بولوم! بلکه ده تئيمور اونون يئددينجي آرخاسينين آرخاسيني اؤلدورموشدو منيم خبريم يوخ ايدي. تئيمورو ميئداندا تخت اوسته بوراخيب، داش کيمي‌دوشدوم ياتاغين اوستونه. گئنه پروين‌ين بوغازينين پيچي بوشاليب، ديلي آچيلميشدي. بير باشا تئيمورون کسدييي باشلاردان، باشلاردان تيکدييي ميناره‌لردن، تؤکدويو قانلاردان دئييردي. ائله نام- نيشان ايله ساواشلاردان، اؤلوملرين ساييسيندان دانيشيردي کي، بير آن نظريمه گلدي پروين ساواشلاردا تؤکولن قانلاري پئيمانه ايله اؤلچوب. پروين‌ ايينه‌يه دوشموش گرامافونا دؤنموشدو. تئيمورون نه کي واريني بيربيرينه قاريشديرميشدي. پنجره‌دن تئيمورون تنديسينه باخيب، دئديم: »کاش کي آدامين قولاغينين قاپيسي اولاردي.«

نظريمه گلدي تنديس منيم سؤزومه گؤلومسه‌‌ييب، يئريندن قالخدي. پروينين سسي گئت-گئده اوزاقلاشيردي. تئيمور مئيداندا اوتوردوغو تختدن قوپوب، ياتاغيما ساري گلنده پروينين ديلي قيفيللانميش، سسي کسيلميشدي. بلکه ده تئيمور اونون بوغازيني باسيب، سسيني کسميشدي.  پرويندن نيگران قالديم ايسته‌ديم يئريمدن قالخيب، اونون نه حالدا اولدوغونو، ديري يا اؤلو اولدوغونو يوخلاييم. آمما تئيمورون آياغي دقتيمي‌چکدي. چليک‌سيز ديم- ديک، ابهت‌لي بير امير کيمي‌يئرييردي. هئچ ده توپال دئيلدي.گؤزوم اونون آياغيندا دئديم: »تاريخده سيزه…« مجال وئرمه‌دي سؤزومو قورتاريم. »توپال تئيمور دئيرميشلر هن؟!« 

»هن« دييه بيلمه‌ديم. قورخدوم »هن« سؤزويله باشيمي‌بادا وئريم. مات مات اوزونه باخديم. گئنه اوزومه گولومسه‌دي. بير آن ياديما دوشدو دونيانين بير چوخ يئريني فتح ائله‌ين، باشلاردان ميناره تيکن، دونيانين هنرمندلريني بارگاهينا دعوت ائدن تئيمورون حضوروندا ياتاقدا ياتميشام.