صداي کودکان شهر را بشنويم
صداي کودکان شهر را بشنويم
1397/09/26
گروه اجتماعي: "کودکاني که با قرارگيري در تنگناهاي اقتصادي و فرهنگي براي يافتن تکه ناني راهي خيابان‌ها مي‌شوند، براي شنيده شدن فريادشان نيازمند بسترهاي قانوني و حمايتي بيشتري هستند.
گذر از کوچه پس کوچه‌هاي شهر فضاي غبارآلود فقر و بيکاري را که زاينده هر گونه آسيبي است، عيان مي‌سازد؛ فضايي که بغض جامعه بوده و وجدان هر انسان پاک سرشتي را مي رنجاند.
در اين ميان کودکان کار، با لبخندهاي تصنعي در جستجوي زندگي بهتري هستند تا بيش از اين قرباني فضاي تاريک شرايط پيراموني خود نشوند.
مشکلات کودکان کار به قدري ريشه‌اي و عميق است که کلمات به سادگي قادر به تشريح آلام و تنگناهاي آنان نبوده و تا زماني که پاي سفره دل خانواده‌هاي اين کودکان ننشينيم نمي‌توانيم به فهم مشترکي از آنان دست يابيم.
چالشي که تنها محدود به ايران نبوده و در تمامي جوامع پرجمعيت به ويژه کشورهاي جهان سوم نمونه‌هاي بارز آن قابل مشاهده است. زماني اين موضوع اهميت خود را بيش از پيش نشان خواهد داد که اين معضل بزرگ در آينده‌اي نه چندان دور گريبان کل جامعه را گرفته و قربانيان محدودي نداشته باشد.
تا زماني که همگان بر موضوع مشترک برخورداري از مسئوليت اجتماعي در برخورد با کودکان کار دست نيابيم، حل مشکلات مربوط به اين گروه از جامعه به اين سادگي‌ها ميسر نخواهد شد.
*مسئوليت اجتماعي در برخورد با کودکان کار
مسئول مرکز حمايت از کودکان و خانواده اردبيل در اين خصوص مي‌گويد: در ابتداي کار که به موضوع حمايت از کودکان کار وارد شديم، فکر مي‌کرديم که با موضوع بسيار ساده و نه چندان پيچيده‌اي همراه خواهيم شد اما به هر اندازه که نيت‌ها به سمت و سوي حمايت واقعي از اين گروه از جامعه تغيير داده مي‌شود بيش از پيش متوجه عمق فاجعه و ضرورت تخصصي شدن پشتيباني‌ها مي‌شويم.
رحيمي که در اولين سمينار تخصصي کودکان کار استان اردبيل صحبت مي کرد، ادامه داد: تصويري که در برخورد اول با کودکان کار مشخص مي‌شود، لبخندهاي معصومانه و کودکانه‌اي است که با درون آشوبشان و شخصيت حقيقي آنان متفاوت است.
وي اضافه کرد: عدم توجه به نيازمندي کودکان کار و خانواده آنان بحران‌هاي بزرگ اقتصادي، اجتماعي و خانوادگي را در پي داشته و عواقب آن تا دوران بزرگسالي نيز ادامه‌دار خواهد بود.
مسئول مرکز حمايت از کودکان کار و خانواده اردبيل يادآور شد: تمامي کودکان از حق برخورداري از شرايط مساوي و عادلانه براي رشد ذهني، رواني و فکري برخوردار هستند و فراهم آوردن چنين زيرساخت‌هايي علاوه بر وظيفه دولت‌ها يک مسئوليت اجتماعي است.
رحيمي افزود: در مرکز حمايت از کودکان کار و خانواده اردبيل با پذيرش 80 کودک خياباني توانمندسازي خانواده‌هاي آنان و توجه به ارائه خدمات مددکاري و روانشناسي مدنظر قرار گرفته و ارتقاي سطح فرهنگي و غني‌سازي اوقات فراغت جامعه هدف نيز پيش‌بيني شده است.
به گفته وي توجه به روحيه نشاط و اميد به زندگي در بين خانواده نيازمندان و کودکان کار نبايد به حلقه مفقوده اقدامات حمايتي تبديل شود و به هر اندازه در نشاط افزايي اين گروه به شکل مورد انتظاري عمل شود، ارتقاي شاخص‌هاي فرهنگي و تربيتي نيز با موفقيت همراه خواهد شد.
مسئول مرکز حمايت از کودکان کار و خانواده اردبيل ادامه داد: با راه‌اندازي طرح درخت آرزوها، بيش از 70 درصد آرزوهاي دست يافتني کودکان کار اردبيلي توسط خيران برآورده شده و اميدواريم عموم مردم با حضور در مراکز حمايتي در پشتيباني مادي و معنوي اين کودکان دست به کار شوند.
رحيمي بخشي از آسيب‌هاي وارده بر کودکان کار را جبران‌ناپذير دانست و يادآور شد: روانشناسان بر اين موضوع اتفاق نظر دارند که آسيب‌پذيرترين کودکان کساني هستند که سرپرست آنان علاوه بر قرارگيري در شرايط فقر مادي و فرهنگي، به مصرف مواد مخدر نيز گرايش دارند تا خود بهترين مشوق براي کار کردن کودکانشان شوند.
به گفته وي تا زماني که کمک‌هاي سازمان‌هايي نظير بهزيستي، کميته امداد و ديگر مراکز مجاز به اندازه کمک‌هاي مردمي نباشد، نمي‌توان از انتظار حذف کار در بين کودکان نيازمند برخوردار شد.
اين فعال اجتماعي بر ضرورت تغيير يافتن کمک‌هاي مردمي تاکيد کرد و افزود: وقتي که کمک‌هاي بي‌حد و اندازه مادي مردم با ديدن کودکان کار برقرار باشد، صرف نظر کردن از چنين درآمد ايده‌الي براي خانواده کودکان سخت بوده و نيازمند تغيير رويکرد مردم در نحوه حمايت‌ها هستيم.
يکي از مهمترين اقداماتي که در اين خصوص مي‌توان پايه‌ريزي کرد ساختن دنياي بي‌نظير براي کودکان با برخورداري از دلي خالصانه و پاک بوده و تحقق آن نيازمند فراهم کردن زيرساخت‌هاي مورد نظر و دستيابي به آماري جامع از تعداد و مشخصات کودکان کار است.
*آمار کودکان کار در کشور مشخص نيست
متخصص طب کار و بيماري‌هاي شغلي در اردبيل نيز در اين زمينه تصريح کرد: فقر، بيکاري، رکود اقتصادي، ورشکستگي کارخانجات، اعتياد، طلاق، بي‌سرپرستي و بدسرپرستي از جمله دلايل اصلي افزايش کودکان کار در کشور محسوب مي‌شود.
پورزارع ادامه داد: تاکنون هيچگونه آمار رسمي در خصوص تعداد کودکان کار در کشور به دست نيامده است، چرا که بسياري از کارفرمايان به صورت ثبت نشده و غيرمجاز اقدام به بکارگيري کودکان در فعاليت‌هاي مختلف شغلي مي‌نمايند.
وي افزود: خوشبختانه هيچگونه خلا قانوني در خصوص حمايت از کودکان کار در کشور وجود ندارد و ماده 79 تا 85 قانون اساسي موارد صريحي را با محوريت منع بکارگيري کودکان در مشاغل مختلف و مجازات عدم پايبندي به آن بيان کرده است.
اين متخصص و کارشناس اجتماعي با اشاره به اينکه اينکه کودکان کار بيشتر شامل افراد بي‌سرپرست يا بدون پدر و مادر هستند، تصوري اشتباه است؛ افزود: والديني که در فقر فرهنگي يا مادي به سر مي‌برند مهمترين مشوق کودکان خود براي حضور در مشاغل مختلف هستند.
*حمايت‌هاي بي‌پايه و اساس از کودکان کار
يکي از فعالان اجتماعي اردبيل نيز تصريح کرد: اجراي طرح‌هايي همچون درخت آروزها، صندوق کار، برگزاري جشنواره و سمينارهاي مختلف راه درمان و برخورد با اين معضل اجتماعي نبوده و بايد عوامل محرک پيدايش کودکان کار شناسايي و حذف شوند.
محمدي اضافه کرد: نمايندگان مردم در مجلس شوراي اسلامي بايد پاسخگوي اين موضوع باشند که چه رويکرد و لوايحي براي حمايت قاطعانه از کودکان خياباني انجام داده و براي مقابله با اين معضل که روز به روز در حال افزايش است چه گام‌هاي عملي برداشتند.
وي يادآور شد: بن‌بست رسيدن صنايع تبديلي و توليدي در استان‌هاي محروم کشور بايد به صورت ريشه‌اي حل شود تا به صورت وسيع کارآفريني ايجاد شده و توانمندسازي خانواده‌ها را شاهد شويم.
اين فعال اجتماعي ادامه داد: تا زماني که در سمينارهاي علمي به دنبال ارائه راه‌حل نباشيم آنگونه که بايد و شايد در عمل به رسالت اصلي خود و حمايت از کودکان کار موثر واقع نخواهيم شد و هيچ يک از دردهاي بي‌شمار موجود در اين بخش درمان نخواهد شد.
*آرزوي شيريني به نام حذف کار براي کودکان
مدير موسسه خيريه 14 معصوم (ع) اردبيل نيز که بخشي از فعاليت‌هاي مهم خود را در حمايت از کودکان کار در نظر گرفته است، تصريح کرد: نيازمند افزايش حساسيت اجتماعي جامعه در برخورد با معضلات مختلفي همچون کودکان کار و خياباني هستيم تا راه‌حل مناسب و مشترکي در درمان آن ارائه شود. نصرالله‌زاده احساس سهيم شدن در شادي کودکان را بسيار ارزشمند و خارج از توصيف دانست و افزود: تصور حمايت از کودکان خياباني بدون مشارکت خيران و نيکوکاران سخت بوده و نمي‌توان برنامه‌هاي حمايتي مورد نظر را پياده کرد.
وي يادآور شد: ايجاد شخصيت اجتماعي در بين کودکان کار با برگزاري برنامه‌هاي متنوع همچون تولدهاي دسته‌جمعي و توجه به ورزش و نشاط آنان بايد مورد تاکيد قرار گرفته و در مناسبت‌ها و فعاليت‌هاي مختلف به چنين نيازمندي‌هايي توجه شود.
*بيگانه شدن کودک کار با جشن و شادي تکان‌دهنده است
نصرالله‌زاده عمق فاجعه عدم بهره مندي کودکان کار را با بيان اين جمله تشريح کرد که برخي از کودکان کار با وجود قرارگيري در 10 سالگي با واژه‌هايي به نام تولد بيگانه بوده و تاکنون از لذت چنين جشن‌هايي بي‌بهره مانده‌اند.
وي تاثير منفي چنين آسيب‌هايي را در عدم تکميل شخصيت اجتماعي کودکان يادآور شد و افزود: افزايش انگيزه، اعتماد به نفس، ايجاد شخصيت و روحيه مشارکت در کارهاي اجتماعي از نيازهاي اصلي کودکاني است که به دليل بي‌مهري جامعه در شرايط نامناسبي قرار دارند.
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از مهر، کودکان کار که به عنوان قربانيان تنگناهاي اقتصادي محسوب شده و با بي‌توجهي به مسائل فرهنگي و اقتصادي روز به روز بر تعداد آنان افزوده مي‌شود. در همين راستا نيازمند نگاه مثبت تمامي نهادهاي اجرايي، سازمان‌هاي مردم نهاد و آحاد جامعه هستيم تا در قبال اين دغدغه مهم به تصميمي واحد و قابل اتکا دست يافت.
منبع :