خانه کبيري خوي

در شهرستان خوي از گذشته هاي دور ساختمان و بناهاي باشكوهي وجود دارد، از جمله يكي در ضلع شمالي كوچه امير در وسط بافت قديمي شهر جاي گرفته و از سه طرف مشرف به كوچه باشد و به نام مالك سابق آن به خانه كبيري( مرحوم حاجي مير اسماعيل كبيري) مشهور است و هم اكنون در اختيار اداره ميراث فرهنگي قرار گرفته است.

گروه سيري در استان ها: در شهرستان خوي از گذشته هاي دور ساختمان و بناهاي باشكوهي وجود دارد، از جمله يكي در ضلع شمالي كوچه امير در وسط بافت قديمي شهر جاي گرفته و از سه طرف مشرف به كوچه باشد و به نام مالك سابق آن به خانه كبيري( مرحوم حاجي مير اسماعيل كبيري) مشهور است و هم اكنون در اختيار اداره ميراث فرهنگي قرار گرفته است. اين خانه قديمي در شمال و جنوب حياط اش دو دستگاه ساختمان كهن را جاي داده كه به صورت و فرم دو طبقه با مصالح سنگ لاشه و آجر و خشت خام ساخته شده و در داخل با گچ كاري و نقّاشي و از بيرون با كاه و گل خود نمايي مي كند  قسمت داخلي ساختمان در طبقه اول كلا"ّ فاقد هر گونه تزئينات بوده و فقط در سالن آن گچ بري هاي خيلي ساده مشاهده مي گردد. قسمت قابل توجّه ساختمان، سالن طبقه دوّم است كه سقف آن تماما" گچ بري و با نقّاشي گل و بوته آراسته شده است، پنجره ارسي زيبايي با شيشه هاي رنگارنگ كه توسّط دستان ماهر استاد كاري هنرمند با ظرافت خاصّ گره بندي شده است. اين ساختمان داراي دو درب ورودي مي باشد، كه يكي از ضلع غربي به محوّطه بنا كه كف محوّطه نسبت به كوچه، حدود 80 سانتي متر پايين تر قرار گرفته است و ديگري از ضلع شمالي به داخل ساختمان مي باشد. حياط فعلي به صورت باغچه است و در قسمت جلو ساختمان، حوض نسبتا" كوچكي با عمق حدود 50 سانتي متر قرار گرفته و در قسمت جنوبي محوّطه، ساختماني است كه به سبب عدم توجّه به حالت مخروبه در آمده، سقف به داخل ريزش كره است. با توجّه به فرم معماري مي توان اظهار داشت كه احداث اين بناء متعلّق به دوره قاجار مي باشد و در وسط نقّاشي هاي رسم شده در سالن طبقه اوّل تاريخ 1282 ضبط شده است كه بعضي از كارشناسان ميراث فرهنگي را عقيده بر آن است، كه اين تاريخ شمسي است و با احتساب تاريخ فوق، نقّاشي بنا در دوره مظفر الدّين شاه بوده است، ولي با توجّه به اين كه تاريخ هجري شمسي از سال 1304 شمسي، متداول و رسمي شده، بعيد به نظر مي رسد كه تاريخ فوق شمسي باشد، پس قمري بودنش درست تر به نظر مي آيد. عدّه اي نيز بر اين عقيده اند كه نقّاش اين بنا، كسي است كه كاخ باغچاجوق سردار ماكو را نقّاشي نموده است، كه به تحقيق بيشتر نياز است. و در افواه وجود دارد كه نقّاش خانه مزبور پدر آقا عكاس (مصورزاده) مرحوم بوده است. در مورد قدمت اين بنا، آقاي كبيري مالك قبلي، اظهار مي دارند كه در زمان زنديّه احداث گرديده است، و از اينكه بعضي از ساختمان هاي موجود درخوي مانند ساختمان مقبره، قدمتش به دوره صفوي مي رسد و به سبب مشابهتي كه در اين دو بنا وجود دارد، مي شود گفت كه اين بنا نيز متعلّق به دوره صفوي بوده است. از قسمت هاي قابل توجّه آن،گچ بري هاي زيباي سقف هاي طبقه دوّم و نماهايي كه به طاقچه ها داده شده و ديگر كانال رطوبت گير مي باشد، كه متأسّفانه به سبب عدم توجّه تخريب و در حال از بين رفتن مي باشند.

منبع :