گرمابه هاي قديمي زنجان

از آثار تاريخي که از نظر معماري داراي ارزش و اعتبار مي‌باشد، حمام‌هاي قديمي است شهر زنجان در طول ساليان متمادي داراي حمام هاي تاريخي بسياري بوده که درچند دهه اخير بخش قابل توجهي از اين ميراث تاريخي به بهانه هاي مختلف تخريب شده يا تغيير کاربري دادند و اکنون تعداد محدودي ازآن ها به جا مانده است.

گروه سيري در استان ها: از آثار تاريخي که از نظر معماري داراي ارزش و اعتبار مي‌باشد، حمام‌هاي قديمي است شهر زنجان  در طول ساليان متمادي داراي حمام هاي تاريخي بسياري بوده که درچند دهه اخير بخش قابل توجهي از اين ميراث تاريخي به بهانه هاي مختلف تخريب شده يا تغيير کاربري دادند و اکنون تعداد محدودي ازآن ها به جا مانده است.  
گرمابه هاي قديمي استان  گرمابه حسينيه اعظم: يکي از بناهاي آجري وقديمي شهر زنجان است که به سبک معماري دوره قاجار ساخته شده است. اين بنا در محلّه سيّدلَر، در جنوب شهر زنجان واقع شده و به اساس کتيبه‌اي که به خط نستعليق بر سر ورودي آن نصب شده در سال1292 هجري قمري براي نخستين بار بر روي آن مرمت صورت گرفته است. گرمابه حاج داداش که هم اکنون به عنوان چايخانه سنتي از آن استفاده مي شود و در بازار پايين شهر زنجان جاي گرفته و در دوره قاچار ساخنه شده است. فضاي اصلي اين گرمابه شامل: هشتي، بينه، ميان در، گرم خانه و خلوتي است.  زيباترين قسمت اين گرمابه فضاي بينه آن است که در آن طاق اصلي بر روي چهارستون سنگي با سر ستون_هاي مکعبي و بدنه مار پيچي قرار گرفته است.  گرمابه ميربها: گرمابه ميربها نيز از بناهاي دوره قاجاريه است که در راستاي بازار پايين،در بخش قديمي شهر قرار دارد و از سبک معماري دوره قاجار بهره مند شده است. گرمابه قيصريه: از بناهاي دوره قاجار است در داخل شهر زنجان در بازار قيصريه قرار گرفته است و جلوه زيبايي به بازار بخشيده است. حمام سالار: در محوطه ارگ سلطنتي قرار گرفته در دوره قاجار و توسط سيف علي خان کلانتر ساخته شده و دوره پهلوي به نام حمام سالار مشهور شده است. گرمابه حاج ابراهيم گرمابه مزبور موسوم به حاج ابراهيم ، متعلق به نسل پنجم مالک فعلي ( آقاي ابراهيم سرمديان ) مي باشد . اين بنا از جمله ابنيه عام المنفعه و اوقافي بوده که بصورت استيجاري در تحت اختيار خانواده سرمديان مي باشد . اين بنا در راسته بازار بالا ، کوچه سقّالر ، ضلع جنوبي بازار قرار گرفته است. ورودي اصلي اين بنا رو به شمال (بطرف بازار) بوده که در سمت چپ ودر کنار آن درب بزرگي چوبي، جهت استفاده و دسترسي به پشت بام و يا موتور خانه فعلي قرار گرفته، نماي ورودي بنا در حال حاضر ساده و بدون تزئينات خاصي با روکشي از سيمان سفيد مي باشد.
حمام حاجي داداش  يکي از قديمي ترين بناهاي تاريخي شهر زنجان مي باشد تنها حمام ستون سنگي زنجان مي باشد که گنبد اصلي آن بر روي چهار ستون سنگي قرار گرفته که اين ستونها در زمان خود توسط هنرمندان همداني تراشيده شده است . زيباترين بخش اين حمام سنتي فضاي بينه آن است در اين بخش طاق اصلي بر روي چهار ستون سنگي مزين به سر ستونهاي مكعبي شكل و بدنه مارپيچي ( از نوع ستونهاي تركيبي ) قرار دارد اين بنا که قدمت آن بطور تقريب به 150 الي 200 سال پيش تخمين زده مي شود توسط معماري که منسوب به نام خود حمام مي باشد ، اين حمام در وسط بازار زنجان که از دوران صفويه به بعد مرکز داد و ستد و فرهنگ بومي و محلي بوده و اين مرکزيت را تا کنون حفظ کرده واقع شده است اين بنا درست مقابل مسجد آيت اله قائمي که يکي از مساجد قديمي و مهم زنجان مي باشد واقع گرديده است از سمت شرق مجاور به سراي ملک است.

منبع :