عصر آذربایجان

گزارش خبر

شهريري

شهريري

1395/12/08

منطقه باستاني معروف به شهر يري در شمال غربي روستاي پيرازميان در 31 کيلومتري شرق مشگين شهر در کنار رود قره سو قرار دارد.

گروه سيري در استان ها: منطقه باستاني معروف به شهر يري در شمال غربي روستاي پيرازميان در 31 کيلومتري شرق مشگين شهر در کنار رود قره سو قرار دارد. وسعت اين منطقه تاريخي 400 هکتار است و از سه قسمت دژ نظامي، معبد و قوشا تپه تشکيل مي شود. قدمت قلعه و معبد به 1450 پيش از ميلاد و قوشا تپه به 7 هزاره پيش از ميلاد مي رسد. اولين بار در حدود ده سال پيش از انقلاب اسلامي چارلز برني در اين محوطه کاوش کرد و از سال 1383 تا 1385 سه فصل حفاري به سرپرستي عليرضا هژبري نوبري در آن انجام شد. در اولين فصل حفاري که در آبان 83 آغاز شد قبرهاي عصر آهن بررسي شدند که پيش از آن توسط جويندگان عتيقه تخريب شده بودند و تنها ساختمان بندي قبرها معلوم بود. در اين دوره سفالها يي مربوط به دوره کالکو لتيک کشف شد و قدمت منطقه را به 3500 سال از از عصر آهن به عقب برد. اين سفالها شبيه سفالهاي مناطق باستاني دالما و حاجي فيروز هستند. به اين ترتيب براي اولين بار قدمت سکونت بشر در استان اردبيل به دوره مس- سنگ رسيد. برخي از سفالها منقوش و برخي با طرح سبدي بودند. تعدادي سفال دو لايه نيز در حفاري کشف شد که احتمال مي رود لايه دوم سفال براي ترميم قسمتهاي شکسته سفال به کار رفته است.
در منطقه يري تعداد زيادي سنگ شيشه برنده(ابسيدين) کشف شد که مي تواند گواهي بر ارتباط اين منطقه با قفقاز و آناتولي باشد زيرا سابقه استخراج اين نوع سنگ در اين مناطق شناخته شده است. از ابسيدين براي برش سنگهاي سخت در دوره کالکولتيک استفاده مي_شده است. در منطقه يري چند دوره تاريخي از مس- سنگي ، عصر آهن1 و عصر آهن 2 مشخص شد و بقايايي از قلعه اي متعلق به دوره آهن کشف گرديد. در فصل بعدي حفاري در سال 84 بقايايي از سفال، مفرغ و نقوش انساني ديده شد که باستان_شناسان آنها را نذوراتي متعلق به معبد ميدانستند. يکي از اين دو معبد در زير ديوار دفاعي قلعه قرار داشت . باستان شناسان نتيجه گرفتند در دوره اورارتويي که ساکنان شهر يري بر روي معبد خود قلعه ساخته بودند از دين خود روي گردانده اند و خداي اورارتويي( خالدي) را پذيرفته اند. البته اين امر ميتواند اختياري يا به اجبار صورت گرفته باشد.
در اين فصل حفاري يک لايه نيز در زير محوطه داخلي قلعه کشف شد که به شخري متروک و قديمي تر تعلق داشن. برخي سفالهاي قهوه اي مايل به بنفش و سفالهاي داغدار و سياه نيز در اين محل کشف شدند که به پيش از عصر آهن تعلق دارند. در فصل سوم حفاري مشخص شد که در دوره اورارتوييان قلعه به آتش کشيده و متروک شده است. وجود خاکستر در لايه هاي خاک قلعه نشان دهنده آتش سوزي قلعه است . به اين ترتيب دوئره هاي متوالي زندگي بشر از 7000 تا دوره اورارتوييان در شهر يري به صورت متوالي مشخص شد. در اين فصل تعداد زيادي ظروف سفالي، اشياي زرين مانند آويز، دگمه هاي زينتي و پلاکهاي طلايي و مفرغي کشف گرديد. نيايشگاه اصلي منطقه يري در اين فصل از زير خاک بيرون آمد که شامل بيش از 300 سنگ افراشت با ارتفاعهاي مختلف از 35 تا 250 سانتيمتر با شکلهاي انسانيهستندو اشکال حجاري شده روي سنگها مشابهند و حاوي صورت آدمي( بدون دهان) ، دست و شمشير هستند. در مناطق ديگري از آذربايجان نيز سنگ افراشت وجود دارد مانند سنگ افراشت نشت بان سراب ولي هيچ کدام داراي حجاري نيستند. در غرب محل تجمع سنگها غاري قرار دارد که ساکنان محلي آنرا قاراکوهبل نام نهاده اند. روبروي آن چند تخته سنگ بر روي هم گذاشته شده اندو به اين ترتيب سه فصل حفاري منطقه باستاني يري در سال 84 به پايان رسيد. منطقه يري که وسيع ترين منطقه تاريخي استان اردبيل و يکي از با اهميت ترين مناطق پيش از تاريخ شمال غرب ايران است به شماره 6162 به ثبت آثار ملي رسيد. ولي به دليل عدم حفاظت از منطقه سرماي بي سابقه زمستان سال 86 سنگ افراشتها را مورد حمله قرار داد و در اول بهمن 86 با يک زير نويسي تلوزيوني در شبکه خبر اعلام شد که 80% از آثار تاريخي منطقه يري بر اثر سرما از ميان رفته است.

منبع :

نظرات کاربران

    بازگشت به ابتدا صفحه

ارسال نظر

اخبار مرتبط

شهريري

شهريري
خروج

منطقه باستاني معروف به شهر يري در شمال غربي روستاي پيرازميان در 31 کيلومتري شرق مشگين شهر در کنار رود قره سو قرار دارد.

سایر اخبار این موضوع

پربازدیدترین خبرها

پرتفسیرترین خبرها