قطار گردشگري، شکل سوم کاربرد قطار علاوه بر جابجايي بار و مسافر است. در قطارهاي گردشگري، هدف رسيدن به مقصد نيست، بلکه نفس سفر و گردش هدف اصلي است. لذا در اين قطارها سرعت سير و زمان، نقش بسيار کمرنگي دارند.

بسياري از راه‌آهن‌هاي بزرگ جهان، هدف از راه‌اندازي قطارهاي توريستي را تنها کسب درآمد و مسايل اقتصادي نمي‌دانند. بلکه، بسياري از اينگونه قطارها با هدف شناساندن راه‌آهن کشور به مردم راه‌اندازي شده‌اند. در انگلستان يک قطار گردشگري وجود دارد که بازديد کنندگان را در گشت‌هايي به مقصد موزه راه‌آهن، با تاريخ راه‌آهن اين کشور آشنا مي‌کند.

يکي از مسائل مهم در اينگونه قطارها، انتخاب مسير آن است. معمولاً مسيرهايي براي اين قطارها انتخاب مي‌شود که داراي بيشترين جاذبه‌هاي گردشگري است. در عين حال به لحاظ توقف‌هاي زياد قطار توريستي، معمولاً از مسيرهاي کم استفاده و داراي ظرفيت خالي زياد به اين منظور استفاده مي‌شود.

برخي از قطارهاي گردشگري تنها در فصول خاصي از سال اقدام به برگزاري گشت مي‌نمايند. اين امر ممکن است به لحاظ فصلي بودن جاذبه‌هاي گردشگري مسير باشد.

گفتني است، يکي از طرح‌هاي نوين استان زنجان که همزمان با جشنواره آش ايراني در زنجان اجرايي شد، راه‌اندازي قطار گردشگري بود.

امسال نيز قرار است، قطار گردشگري بار ديگر به زنجان بيايد و راه‌اندازي اين قطار در قالب يک پکيج خواهد بود. همچنين علاوه بر قطار گردشگري که در تابستان امسال راه‌اندازي مي‌شود، همزمان با جشنواره آش نيز همچون سال قبل قطار گردشگري راه‌اندازي و به استان وارد خواهد شد.

*گردشگري پردرآمدترين صنعت جوامع

"يحيي رحمتي" مديرکل ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گرشگري استان زنجان نيز مقوله گردشگري را يکي از مورد توجه ترين بخش هاي هر جامعه عنوان کرد و گفت: اين صنعت پردرآمد در جوامع بشري مورد توجه است. وي با بيان اينکه خوشبختانه زنجان داراي زيرساخت‌ها و جاذبه‌هاي خوب گردشگري است، ادامه داد:در چند سال اخير با اقدامات صورت گرفته، شاهد افزايش حضور گردشگران در زنجان هستيم.

 اين مسئول از راه‌اندازي قطار گردشگري به‌عنوان يکي از اقدامات تاثيرگذار به منظور شناساندن ظرفيت‌هاي گردشگري استان خبرداد و گفت:راه‌اندازي قطار گردشگري کمک شاياني به برگزاري برنامه‌هاي تاثيرگذار در معرفي جاذبه هاي استان داشته است. مديرکل ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گرشگري استان زنجان  ادامه داد: در سال جاري نيز اين قطار هم‌زمان با برگزاري جشنواره ملي آش ايراني راه اندازي مي شود. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از موج رسا، در سال گذشته با همکاري جامعه تورگردانان ايران و زنجان و راه آهن شمالغرب کشور روزانه يک قطار گردشگري به ظرفيت 320 نفر از تهران به مقصد دوازدهمين جشنواره ملي آش ايراني حرکت کرد. 

اين قطار با هدف تبديل زنجان به مقصد گردشگري داير شده و در نوع خود اتفاق بسيار مبارکي است. همچنين در چند سال اخير نيز قطارهاي گردشگري بين المللي از مليت هاي آلمان، روسيه، سوئيس، دانمارک، انگليس، استراليا ، آمريکا، هلند، سوئد، فرانسه، مکزيک و مجارستان وارد زنجان شد.