هزينه هاي ميليوني باقيات الصالحات يا حفظ آبرو
هزينه هاي ميليوني باقيات الصالحات يا حفظ آبرو
1397/07/08
گروه اجتماعي: "بررسي پيشينه پذيرايي واطعام درمجالس ختم وسوگواري نشان ميدهداين سنت کاملأ برعکس شکل امروزي وخلاف عرف رايجي هست که درجامعه مامشاهده ميشود.
مرگ خبرنمي کندويک واقعه ناگهاني است وبازماندگان متوفي براي آبروداري سعي مي کنندمراسمي در خور و شان خودترتيب دهندوبه اصطلاح آبروداري کنند.
چشم وهم چشمي هاي دوست وفاميل واينکه مراسم عزابايددرفلان تالاروباناهاروچندنوع ميوه برگزار شودباعث مي شودکه خانواده متوفي علاوه برتحمل غم ازدست دادن عزيزخود،ميليون هاتومان هزينه کنند.
فقط چند دقيقه از دفن متوفي نگذشته که دربلندگواعلام مي شود:»براي صرف ناهاربه رستوران دعوت شده ايد« وخيلي زودتمام شرکت کنندگان مراسم تشييع به سمت سالن غذاخوري حرکت مي کنند؛رستوراني که درآن خانواده متوفي آب خالي هم ازگلويشان پايين نمي رودوتنهابايدنظاره گرغذاخوردن مهمانان باشند!
اين خانواده هااگر پس اندازي داشتندکه هيچ، ولي اگرنداشتندمجبوربه قرض گرفتن پول ازدوست وفاميل مي شوندتامراسم تشييع،تدفين وترحيم راباشکوه برگزار کنند.کارمشکلي که علاوه برمسائل اقتصادي گاهي مشکلات اجتماعي واختلافات خانوادگي رانيزبه بارآورده است وعملأسنت غير عقلاني به نظر ميرسد. دوستي تعريف ميکردکه هزينه ناهار ختم خواهر بزرگوارشان که چندماه قبل به رحمت الهي رفت حدود 20 ميليون تومان شد.
قطعأغذادادن به مؤمنان(بويژه فقراونيازمندان)به نيت ميّت ثواب داردامانگاهي دقيق به اين مسئله نشان ميدهدنه تنهامسيري خلاف سنت پيامبر پيموده مي شودبلکه آثارمنفي نيزداشته واصلاح آن نيازبه تغييرنگرش مادارد.اکتفابه برگزاري مجالس ترحيم وتجديدنظردرنحوه هزينه کرداين مراسم وسوق دادن آن به حل مشکلات عمومي ميتواندبه عنوان باقيات صالحات آثاربي شماري داشته باشد.
بررسي پيشينه پذيرايي واطعام درمجالس ختم وسوگواري نشان ميدهداين سنت کاملأ برعکس شکل امروزي وخلاف عرف رايجي هست که درجامعه مامشاهده ميشود :
1.«درروايات آمده است كه رسول گرامى اسلام(ص) پس از شنيدن خبر شهادت جعفر بن ابى طالب به مدت?روزبراى خانواده ايشان غذاتهيه نموده وبراى آنها فرستادندوازآن هنگام فرستادن غذابراى صاحبان مصيبت سنت گرديد.
2.امام صادق(ع) مي‌فرمايد: الاکل عند اهل المصيبهْ من عمل الجاهليهْ و السنهْ البعث اليهم بالطعام: غذا خوردن نزد مصيبت زدگان و با خرج آنان، از رفتارهاي جاهليت است و سنت پيامبر(ص) فرستادن غذا براي مصيبت‌زدگان است«(من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 182)
3. همچنين امام صادق(ع)مي فرمايد:»غذا خوردن نزدمصيبت ديدگان ازرفتاروکردارزمان جاهليت است وسنت اسلامي آن است که غذاي آنان از سوي ديگران فراهم شود، همان گونه که پيامبر خدا (ص) در مورد جعفر بن ابي طالب (ع) چنين رفتاري رادرپيش گرفت(حر عاملي،محمدبن الحسن،وسائل الشيعة،ص 237،ح 3504 ،مؤسسة آل البيت،قم، 1409 هـ ق)«.
ديدگاه فقهاى شيعه واهل سنت نيز نسبت به اين آيين وسنت مثبت بوده وبرآن تأكيددارند.امام خمينى(ره) مى فرمايند:»مستحب است تا 3 روزبراى صاحبان عزا ـ واهل خانه ميت ـ غذا فرستاده شود و غذا خوردن نزدآنان ودرمنزل آنان مكروه است«.
امام صادق(ع) درمجلس گروهي عزادارواردشده وخطاب به آنان اظهار داشتند:پروردگار،مصيبت واردشده برشماراجبران فرمايد،به جبران صبروتحملتان پاداش خوبي به شمادهدوشخص متوفي رانيزدرسايه رحمت خويش قرار دهد. سپس ازمجلس خارج شدند.(وسائل الشيعهًْ، ج 3، ص 218)
همچنين آمده:لماقتل جعفر بن ابيطالب(ع) امررسول‌الله(ص)فاطمه(س)ان تأتي اسماء بنت عميس ونسائهاو ان تصنع لهم طعاماًثلاثهًْ ايام فجرت بذلک السنه،زماني که حضرت جعفرطيار(ع)درجنگ موته شهيدشدپيامبر(ص)ازحضرت فاطمه(س)خواست که به نزداسماء همسرجعفروخانواده‌اش برودو3روزبرايشان غذاتهيه کند،بعدازاين دستورپيامبر،ميان مسلمانان رسم شدکه وقتي کسي دچارمصيبت مي‌شدهمسايگان وخويشان او3روزبرايش غذاتهيه کرده ومي‌بردند(من لايحضره الفقيه،ج 1 ص 48)
اين همه تأکيدفقه وسنت نشان مي دهدکه مراسم عزاداري بايدساده برگزارشودوآشنايان ودوستان به ابراز همدردي باخانواده ي داغداربسنده کنندواگربه دلايلي چون برگرداندن آرامش روحي آنها،تصميم به حضوربيشتردرکنارآنان دارند،نبايدبه خانواده مصيبت ديده اين اجازه رابدهندکه براي پذيرايي ازآنهادچارتکلف ودردسرشوند،بلکه بايدتلاش کنندکه دراين مدت،اين خانواده هاحتي دغدغه خوردوخوراک خويش رانيزنداشته باشند!
البته مناسب است صاحبان عزاپس ازکاهش آلام روحي ورواني ناشي ازمصيبت وارده،هزينه اطعامي راکه درچندروزاول مصيبت،قصدانجام آن راداشتندبه نيت متوفي صرف امورخيريه ومستمندان ورفع حاجت نيازمندان ودرماندگان وکارهاي خيرديگرچون تهيه جهيزيه براي افرادي بي بضاعت وغيره کنند.چنانکه اکنون دربرخي شهرهامشاهده مي‌شودصاحبان عزاهزينه مراسم هفتم وچهلم وسال رابه نيت متوفي صرف امورخيرمي‌کنندو
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از تبريزبيدار، به اين ترتيب ازبرگزاري مراسم وآيين‌هائي که چه بساسودي براي متوفي نداردپرهيزمي کنند.وبه اين ترتيب ازبرگزاري مراسم وآيين‌هائي که چه بساسودي براي متوفي نداردواسباب زحمت آشنايان ودوستان بستگان ميشود،پرهيزمي‌کنند.
همچنين ديده شده صاحبان عزادربرخي شهرهاتنهابه برگزاري مراسم ترحيم براي متوفاي خوداکتفامي‌کنندواعلام مي‌دارندکه هزينه اطعام وتالاروپذيرائي به نيت ميت صرف نيازمندان خواهدشد.
اين امر،شيوه‌اي عقلاني وپسنديده ومطابق سنت پيامبروتأکيدامام صادق(ع) است وجاداردرفته رفته اين روش درهمه شهرها نهادينه شودتابراي هميشه هم صاحب عزاومصيبت،دغدغه پذيرايي واطعام وصرف هزينه سنگين نداشته باشدوهم خدمتي باشدبراي مصيبت زدگاني که وضع مالي خوبي ندارندودرکنارمصيبت خود،نگران هزينه سنگين اطعام مهمانان وآشنايان هستند
منبع :