گروه اجتماعي: "دوران سالمندي، مانند دوران کودکي و جواني، يک سير طبيعي جهان خلقت انسان و در واقع، مرحله پندپذيري، عبرت آموزي و به‌کارگيري تجارب دوران‌هاي گذشته است. سالمندي و پير شدن و با روزگار ضعف، هم‌آغوش گرديدن، يک جريان طبيعي و عمومي در نظام آفرينش است. انسان نيز خواه ناخواه، زندگي را از دوران کودکي و ناتواني آغاز کرده، مرحله جواني و قدرتمندي را پشت سر مي‌گذارد و به تدريج با سختي‌هاي روزگار پيري و سالمندي، دست به گريبان مي‌شود. دوران سالمندي همانند دوران کودکي يا جواني، يکي از مراحل زندگي است با اين تفاوت که دوران کودک و جواني، سرشار از انرژي و تلاش، ولي دوران سالمندي، همراه با تحليل قوا و کاهش ميزان فعاليت هاي فيزيكي مي باشد. قرآن کريم، مراحل سه‌گانه حيات انسان را اين گونه بيان فرموده است: »اين خداي بزرگ است که، شما را از نطفه ضعيف آفريد و در شرايط ضعف و ناتواني پرورش داد. بعد دوران قدرت و جواني به شما بخشيد و سپس روزگار ضعف و پيري را براي شما مقرر داشت.« بنابراين، دوران سالمندي، مانند دوران کودکي و جواني، يک سير طبيعي جهان خلقت انسان و در واقع، مرحله پندپذيري، عبرت آموزي و به‌کارگيري تجارب دوران‌هاي گذشته است.

ارزش وقار پير

پير دنيايي از تجربه است، موي سفيد حکايت از زندگي و فراگيري بسياري از مکتب زمانه دارد و درس اين مکتب بسيار گران و پر هزينه است چه زيباست که از تجربيات آن‌ها بياموزيم و در زندگي خود از آن‌ها بهره ببريم. امام علي عليه السلام مي‌فرمايند : وقار پيري نزد من دوست داشتني‌تر از نشاط جواني است (غرر الحکم ح 10099) بنابر اين نبايد پيران را انسان‌هاي بي فايده و خالي از سود بدانيم چراکه آن‌ها بسيار با تجربه و بسياري نيز دانشمند و فرهيخته‌اند.

فراموشي طبيعي سالمندان

فوت دوستان و اقوام بخصوص همسر، مستقل شدن فرزندان و دوري از آنها، بازنشستگي، معلوليت هاي ناشي از بيماري هاي متعدد جسمي و اختلالات حسي بويژه کاهش حس شنوايي و بينايي از جمله اين عوامل خطرند. اين شرايط موجب انزواي اجتماعي سالمند مي شود. اگر سالمند نتواند با اين موقعيت هاي دشوار کنار بيايد يا با روش صحيح با آنها برخورد کند، زمينه براي بروز اختلالات رواني بوجود مي آيد. افسردگي و زوال عقل مهمترين بيماري هاي رواني در سالمندان است. استرس واختلالات خواب نيز ممکن است زمينه ساز اين بيماري هاي رواني باشد و يا بر اثر اين بيماري ها بوجود بيايد. هر يک از ما ممکن است چيزهايي را فراموش کنيم. از اين رو، لازم است توجه داشته باشيم همه سالمندان دچار ضعف حافظه نمي شوند، اما به طور کلي با افزايش سن، احتمال فراموشکاري بيشتر مي شود. آنها چيزهايي را که مربوط به گذشته دور است خوب به ياد مي آورند، اما اتفاقاتي را که اخيرا رخ داده، فراموش مي کنند. به عنوان مثال خاطرات دوران جواني را به ياد مي آورند ولي يادشان نمي آيد که يک ساعت پيش که به خانه برگشتند، کليد را کجا گذاشتند؟ گاهي اين فراموشکاري مشکلاتي براي خود سالمند و يا خانواده اش ايجاد مي کند.

آنچه در آينه جوان بيند/ پير در خشت خام، آن بيند

از عمده ‏ترين راههاي انتقال يك فرهنگ به نسلهاي آينده، رفتار پدر و مادر و مربيان است. كودكان، آنچه را در رفتار بزرگترها ببينند، از آن الگو مي ‏گيرند. احترام به بزرگترها و رعايت ادب و تكريم نسبت به سالخوردگان، اگر در عمل و رفتار ما تجلي يابد، فرزندان ما نيز، اين فرهنگ را مي ‏آموزند و با همين آداب و سنن بار مي‏آيند. كسي كه انتظار ادب و معرفت و حق‏ شناسي از فرزندانش دارد، بايد همين حالت را نسبت به پدر و مادر و بزرگترها نشان دهد، تا كوچكترها هم از او بياموزند. اين يك سنت تاريخي و تأثير و تأثر از اعمال و رفتار است. هر كس چيزي را درو مي‏كند كه كِشته است. اگر در حديث است كه »لا ميراثَ كالادب«؛ هيچ ارثي همانند ادب نيست كه از بزرگان به فرزندان برسد، در اين مورد هم مصداق مي ‏يابد.

دودرصد سالمندان آذربايجان‌شرقي در خانه‌ سالمندان نگهداري مي شود

10.73 درصد از جمعيت آذربايجان شرقي در سن سالمندي قرار دارند،  حدود 520 هزار نفر از جمعيت استان سالمند هستند که آذربايجان‌شرقي در اين زمينه در بين استان‌هاي کشور در رتبه پنجم قرار دارد. استان آذربايجان‌شرقي يکي از استان‌هاي با جمعيت سالمندي زياد است، خوشبختانه اعتقادات ديني و فرهنگي مردم، موجب مراقبت از سالمندان به وسيله اقوام و نزديکان شده است98 درصد اين افراد در منزل به وسيله خانواده‌ها و افراد خير نگهداري مي‌شوند.

پيري و کهنسالي، فردايي براي همه

فرهنگ و آموزش به عنوان 2 عامل اثرگذار در بهبود شرايط اقتصادي و اجتماعي به اين بخش مهم از جامعه کمک شاياني مي کند. اقدام هاي فرهنگي و تبليغي براي تبيين شان و منزلت جايگاه سالمندان، تلاش براي حل مشکلات اقتصادي اين گروه و حفظ جايگاه آنها و... از مهم ترين برنامه هايي است که مي توان به آن اشاره کرد. بهبود شرايط اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي سالمندان در يک جامعه از هدف ها و اولويت هاي برنامه ي توسعه در يک کشور به شمار مي رود. اگر گروه سالمند از رفاه مناسبي بهره مند باشند، آن جامعه در اين بخش، موفق عمل کرده است. سازمان هاي حمايتي مانند سازمان تامين اجتماعي و سازمان هاي خصوصي که حلقه ي گمشده ي کشورهاي در حال توسعه هستند، مي توانند نقش تاثيرگذاري را در حمايت از سالمندان ايفا کنند. سالمندان انسانهايي هستند که غبار خستگي زمان را با خود به اين مرحله از زندگي آورده اند. آنها نياز به آرامش دارند تا اين دوره را با آسودگي بگذرانند.  جاي نگهداري سالمندان در آسايشگاه ها و سراي سالمندان نيست بلکه آنها بايد در کنار فرزندان خود و خانواده روزگار بگذرانند

پيري اگر رويي جوان داري / زخمي عميق و ناگهان داري

جاافتاده، سالخورده، سالديده، سالمند، کهنسال، مسن، پاتال، فرتوت و ناتوان؛ همه اين‌ها تنها يک واژه هستند براي دوره پاياني زندگي. حال اين که مي‌توان اين دوره را نيز به خوبي و شادابي ساير دوره‌هاي زندگي پشت سر گذاشت. بر اساس اطلاعات موجود جمعيت سالمند جهان در سال 2050 به دو ميليارد نفر خواهد رسيد. گفتني است بر اساس معيارهاي جهاني سن بالاي 80 سال سالمند محسوب شده که اين عدد خلاف نظرات جوانان کشورمان است؛ چرا که به طور کلي آنها 50 يا 60 سال را سن سالمندي تصور مي‌کنند. به راستي چرا در کشورمان اميد به زندگي به کاهش يافته است؟ چرا جوانان احساس پيري مي کنند؟ آيا وقت آن نشده تا براي کاهش اين پيري درون جامعه‌اي کاري کرد؟ آيا تنها توليد مثل پاسخ به جمعيت پير کشور است و از افرادي که هم اکنون در جامعه زندگي مي‌کنند، مي‌توان به سادگي چشم‌پوشي کرد

اقدامات کانون دوستدار سالمند در تبريز

در برنامه ريزي هاي رفاهي و اجتماعي کشورهاي متمدن، بهبود شيوه زندگي سالمندان و ايجاد انگيزه و افزايش اميد به زندگي در اين قشر در دستور کار قرار دارد. دستاوردهاي توسعه مانند بهبود شرايط اقتصادي اجتماعي، ارتقاي وضعيت بهداشت تغذيه مسکن و پيشرفت دانش و فن آوري پزشکي از عوامل عمده افزايش اميد به زندگي مردم ايران به شمار مي آيند. اين تحولات همراه با معرفي روشهاي موفق کنترل مواليد که آنرا نيز بايد از دستاورد هاي توسعه دانست، درصد سالمندان را در کل جمعيت افزايش داده است .اولين کانون دوستدار سالمند تبريز از سال 90 در منطقه زعفرانيه افتتاح شده و هم اکنون براي 122 سالمند ارائه خدمات مي کند. در مراکز سلامت، داروهاي ويژه سالمندان بصورت رايگان ارائه مي شود که توصيه مي شود براي کاهش پوکي استخوان از آنها استفاده شود . کاهش بار بيماريهاي شايع در سالمندان زير 80 سال و کاهش بيماري و معلوليت هاي شايع دوره سالمندي در گروه سني 80 سال و بالاتر از جمله  برنامه هايي اين مرکز قرار دارد.  فراهم ساختن امکان تداوم حضور سالمند در جامعه، ايجاد شرايط توانبخشي براي سالمندان با مشارکت بين بخشي بهزيستي و ديگر ارگانهاي ذيربط، ارائه مراقبتها و آموزشهاي لازم، تقويت روحيه خودباوري، اعتماد به نفس، تفاهم بين شهروندان، افزايش ضريب خلاقيت در جهت توسعه ظرفيتها وکمک به قوت و استعدادهاي سالمندي اشاره کرد. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از تبريزبيدار، برخلاف فرهنگ غرب، كه وجود سالمندان را در خانواده ‏ها، زائده‏اي مزاحم مي ‏پندارند و مي كوشند براي آنكه آزادي هاي شخصي ‏شان محدود نشود و مزاحمي نداشته باشند، به نحوي آنان را از محيط خانه و روابط خانوادگي دور كنند و به »خانه سالمندان« بفرستند، اسلام به آنان ارج مي ‏نهد و حرمت قائل است و به رعايت حقوق و احترام آنان سفارش كرده و به بهره گيري از تجارب و افكار پخته آنان تشويق مي كند.