اخلاق سياسي در جامعه اسلامي ايران

سرويس سياسي: مباني بنيادين چنين رويکردي نگرش توحيدي به تمام ابعاد جهان هستي است. به اين صورت انسان در زندگي فردي خويش و زندگي سياسي هنجارهاي اخلاقي را رعايت مي کند. نمونه بارز چنين رويکردي را در سيره بزرگان دين مي يابيم.پيامبر گرامي اسلام (ص) خود مظهر و تجلي تام عينيت اخلاق و سياست بوده است و در تبيين رسالت خويش،حضرت مي فرمايند: » انّما بعثت لا تمم مکارم الاخلاق«.

سرويس سياسي: مباني بنيادين چنين رويکردي نگرش توحيدي به تمام ابعاد جهان هستي است. به اين صورت انسان در زندگي فردي خويش و زندگي سياسي هنجارهاي اخلاقي را رعايت مي کند. نمونه بارز چنين رويکردي را در سيره بزرگان دين مي يابيم.پيامبر گرامي اسلام (ص) خود مظهر و تجلي تام عينيت اخلاق و سياست بوده است و در تبيين رسالت خويش،حضرت مي فرمايند: » انّما بعثت لا تمم مکارم الاخلاق«.
اينک بعد از فاصله زماني قابل توجه و فترت با شرايط صدر اسلام، حکومتي ديني مبتني بر نظام توحيدي در ايران با پيروزي انقلاب اسلامي ذيل عنوان» جمهوري اسلامي« ساختار سياسي را تحت حاکميت الله تا زمينه سازي ظهور منجي بشريت امام مهدي (عج) شکل داده است. باتوجه به اين موضوع فعاليت هاي سياسي در جامعه ي اسلامي ايران مي بايست مبتني بر اخلاق اسلامي باشد و اخلاق مداري در عرصه ي سياسي ،رقابت هاي سياسي و فضاي سياسي ضامن آرامش اخلاقي،سلامت روحي، افزايش اميدواري و تحقق فضيلت هاي اسلامي و رونق معنويت در جامعه خواهد بود.در تبيين و تعريف اخلاق،امام خميني (ره) مي فرمايند؛  اخلاق، حد اعتدال قواي نفس است و فضايل انساني و اخلاقي بر آن مرتبت مي باشد،اصول اخلاق که عبارتنداز قوه شهويه،قوه عدليه، قوه علميه، و قوه غضبيه نقطه اتصال اخلاق و سياست هستند و سياست هاي غير الهي و حکومت هاي طاغوت در جهان بر افراط و تفريط اين قوا، تکيه دارند.
سياست به معناي اسلامي روش اداره کردن جامعه يا تنظيم جامعه به صورتي که مصالح و خواسته هاي جامعه تحقق يابد.کسي که مطابق احکام و بر مدار اخلاق اسلامي در مسائل سياسي فعاليت مي کند، عالم را در محضر خدا ميبيند و در راه خدا و کسب رضايت خدا براي خدمت به مردم با تکيه بر خرد و تخصّص قدم بر مي دارد، از ديدگاه امام خميني(ره)؛ »اگر نفوسي تزکيه نشده ،و ... وارد بشوند در هر صحنه ... در صحنه سياست و... خطر اينها بر بشر خطرهاي بزرگ است و بايد کساني که مي خواهند در اين عالم تربيت کنند ديگران را،... و کساني که مي خواهند زمامداري کنند،اگر بخواهند طغيان نکنند و کارهاي شيطاني نکنند ،بايد تزکيه کنند خودشان را ...« البته مقام معظم رهبري شرط ورود به مسائل سياسي را تقواي سياسي ميدانند و در اين راستا مي فرمايند: »تقواي سياسي؛ يعني هرکس که در کار سياست است،سعي کند با مسائل سياسي صادقانه و دردمندانه و از روي دل سوزي برخورد کند،سياست به معناي هم اندازي و فريب و دروغ گفتن به افکار عمومي مردم ،مطلوب اسلام نيست، سياست يعني اداره درست جامعه؛ اين جزو دين است، تقواي سياسي يعني انسان در ميدان سياست صادقانه عمل کند«.
با توجه به مطالب بيان شده قدرت براي يک فعال سياسي معتقد به اخلاق اسلامي ابزار رسيدن به اهداف نامشروع و وسيله فشار براي تأمين منافع فردي و گروهي به حساب نمي آيد، بلکه به مصداق نامه اي امير المومنين علي (ع) به اشعث بن قيس فرماندار آذربايجان به قدرت مي نگرد  که حضرت نويسند؛» فرمانداري - قدرت- براي تو وسيله آب و نان نيست بلکه بر گردنت امانتي است، آنکه تو را به آن کا گمارده نگهباني امانت را به عهده ات گذارده. درباره مردم حق نداري استبداد به خرج دهي. در مورد يکي از خزانه داران آن هستي تا آن را به من بسپاري«. قدرت را براي خدمت عاشقانه به مردم مي پندارد و به ديده امانت به آن نظر مي کند و نه فرصتي براي اختلاس بيت المال مسلمين و يا هزار نوع فسق و فجور ديگر.
صداقت و راستي ، پايبندي به عهد و پيمان، نفي حيله و نيرنگ ، حاکميت نگرش انسان و فرا مذهبي اصول اساسي اخلاق حاکم بر سياست به شمار مي آيند که تحقق آن در فضاي سياسي کشور موجب کاهش آسيب هاي اجتماعي ، رشد فضايل اخلاقي و در نتيجه با توليد وحدت و همدلي عمران و آباداني و توسعه ي همه جانبه ي کشور را در پي خواهد داشت و به معناي کلمه »مدينه فاضله« و» جامعه مدني« دور از دسترس نخواهد بود.وليکن اگر متأسفانه اخلاق در جامعه سقوط کند و اخلاق قرباني اميال سياسي شود مي بايست نگران وضعيت آنوميکال در فضاي سياسي و اجتماعي کشور بود که در اين شرايط وقوع هرگونه آسيب هاي جبران ناپذير در کشور قابل انتظار است.اگر اخلاق در جامعه بميرد، در فضاي سياسي کشور از دل شعارهاي به ظاهر مردم پسندانه،اعمال خلاف قانون و مغاير با دين متولد خواهد شد، شعار پاک سر داده ميشود و ناپاک عمل ميشود و شعار عدالت جاي خود را به در عمل به بي عدالتي مي دهد که حاصلي جزء زياد شدن فاصله طبقاتي و تشديد آسيب هاي اجتماعي در برنداشت.اگر اخلاق مطابق با آموزه هاي اسلامي در سياست عجين نباشد دروغ گفتن به مردم امر عادي و آسان خواهد بود و آمارهاي ناصحيح از نرخ بيکاري ،رشد اقتصادي و ميزان تورم هر روز بيشتر از ديروز ارائه خواهد شد. امروز اوضاع آشفته ي اقتصادي در کشور حاصل بي اخلاقي و بد اخلاقي کساني بوده که نه تنها نتوانستند بر سفره اقشار آسب پذير چيزي اضافه کنند بلکه با ايجاد تورم و افت ارزش پول ملي از حجم سبد خريد مردم نيز کاستند.در سالهاي اخير نمونه هاي فراواني از بي اخلاقي در فضاي سياسي کشور اعم از افشاگري ، توهين و افترا ،برچسب زدن گرفته تا تحريک مردم و برهم زدن آرامش اخلاقي و امنيت را شاهد بوديم. امروز فضاي سياسي کشور بيشتر از هر زماني نيازمند احياي اخلاق مي باشد.سکولاريسم در جامعه ي سنتي و اسلامي ايران محصولي جز بي اخلاقي و بد اخلاقي نخواهد داشت،امروز پياده کردن اخلاق تنها با حرف،توصيه و نصحيت عملي نمي شود بلکه الزامات ديگري دارد که بايد توسط نهادهاي ذيربط بطور جدي مورد پيگيري قرار گيرد.امام خميني (ره) مي فرمايند؛»اسلام سياستش عبادي و عبادتش سياسي است« همچنين مقام معظم رهبري در اين خصوص مي فرمايند:» اما اگر سياست از اخلاق جدا شد، از معنويت جدا شد،آن وقت سياست ورزي مي شود يک وسيله اي براي کسب قدرت به هر قيمت،براي کسب ثروت،براي پيش بردن کار خود در دنيا،اين سياست مي شود آفت ،براي خود سياست ورز هم آفت است،براي مردمي هم که در عرصه ي زندگي آنها اين سياست ورزيده مي شود هم آفت است«.اميد است تا پيش از به مسلخ کشيده شدن اخلاق در فضاي سياسي کشور ،دولتمردان ، کارگزارن و فعالان سياسي با هر گرايشي بتوانند اميد و آرامش را در کشور نهادينه کنند و آنچه در سالهاي اخير شاهد آن بوديم از سوي هيچ جريان و فردي تکرار نشود.

منبع :