گروه تاريخي:مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي گفت: مقدمات لازم براي ثبت جهاني دژ بسطام چايپاره سومين محوطه اورارتويي دنيا در دست اقدام است. جليل جباري با بيان اينکه دژ بسطام يکي از آثار مهم تاريخي استان و تمدن بشري است و قابليت جهاني شدن را دارد افزود: اقدامات لازم در راستاي ثبت جهاني آن در حال انجام است و اميدواريم با هماهنگي‌هاي صورت گرفته، در آينده اي نزديک شاهد ثبت دژ بسطام در فهرست ميراث جهاني يونسکو باشيم.وي از راه اندازي مرکز باستان شناسي بين المللي در مجموعه باستاني و تاريخي دژ بسطام در چايپاره به عنوان سومين محوطه اورارتويي شناخته شده در جهان خبر داد و افزود: با تحويل ساختمان فني حرفه اي با نظر مساعد مسئولان مقدمات استقرار کامل و شتاب گرفتن فعاليت‌هاي پايگاه پژوهشي اورارتو شناسي دژ بسطام فراهم شده است.جباري اظهارداشت: راه اندازي اين حوزه فرهنگي و پژوهشي که نقش مهمي در مطالعه تاريخ گذشتگان و يادگاران نياکان اين مرز و بوم و معرفي تاريخ منطقه دارد مي‌تواند به يک کانون مهم براي توليد دانش، گردشگري و کارآفريني پايدار در کشور و استان تبديل شود. *لزوم انجام و تکميل مطالعات علمي و پژوهشي در دژ بسطام مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي با بيان اينکه بايد مطالعات علمي و پژوهشي اين محوطه تاريخي تکميل شود اضافه کرد: در کنار اينکه بايد زيرساخت‌هاي لازم نيز فراهم شود نحوه حفاظت و نگهداري از اين اثر نيز شکل گيرد تا زماني که کارشناسان براي بررسي در اين منطقه حضور يافتند مشکلي وجود نداشته باشد.وي ادامه داد: محوطه باستاني بسطام شامل 325 هکتار است و بررسي‌هاي اين منطقه هم نيازمند زمان و هم اعتبار زيادي است ولي در فاز اول براي گمانه زني‌هاي باستاني 10 ميليارد ريال اعتبار اختصاص يافته که صرف بررسي شش هکتار از اين محوطه شده است.جباري با اعلام اينکه نزديک شش الي هفت سال عملاً بودجه و اعتباري به اين محوطه اختصاص داده نشده و کار تعطيل بود عنوان کرد: نگهداري، حفاظت وبررسي هاي آثار تاريخي نيازمند اعتبار و زمان مناسب است و بايد استمرار داشته باشد.مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي در پاسخ به اين سؤال که وضعيت فعلي قلعه تاريخي بسطام در چه شرايطي قرار دارد گفت: عمليات حفاظتي در اين محوطه تاريخي در حال اجراست اما عمليات حفاظتي تنها مانع کم شدن سرعت فرسايش اين اثر مي‌شود. *عمليات حفاظتي از دژ بسطام در دست اجراست: وي تاکيد کرد: در کنار کم و کند کردن سرعت فرسايش بايد عمليات مرمت نيز به صورت مستمر ادامه يابد که تحقق اين اقدام نياز به صرف اعتبارات لازم و مناسب دارد و اين اعتبارات مرمتي نبايد متخصص به يک بازه زماني مشخص باشد چرا که نگهداري، حفاظت و مرمت آثار تاريخي بايد استمرار و تداوم داشته باشدجباري با ابراز گلايه از کمبود اعتبارات تجهيز و کاوش در اين محوطه بي نظير تاريخي عنوان کرد: اين دژ تاريخي نيازبه انجام کاوش‌ها و مرمت‌هاي تخصصي داشته و به منظور جابجايي 32 واحد مسکوني روستايي که در عرصه اين دژ واقع شده‌اند نياز به تأمين اعتبارات لازم است.مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي تاکيد کرد: در صورت انجام مراحل تعيين عرصه و حريم وشروع مطالعات و تغيير پايگاه و جابجايي خانه‌هاي روستائي واقع در حريم عرصه و اين اثر مقدمات لازم براي ثبت جهاني اين اثرفراهم خواهد شد.قلعه بسطام از نظر وسعت، سومين محوطه اورارتويي شناخته شده دنيا در هفت کيلومتري شهر قره ضياالدين در شمال آذربايجان غربي واقع شده است که قدمت ساخت اين قلعه بر اساس کتيبه اي که از »روساي دوم«، يکي از پادشاهان اورارتويي کشف شده است بين سال‌هاي 645 و 685 قبل از ميلاد است.قلعه بسطام در حدود 2800 سال قبل توسط اقوام اوراتوري ساخته شده است و زماني يکي از استحکامات مهم و نفوذناپذير اوراتورها بوده است، اين قلعه توسط ويلسرام گلايس آلماني در حدود 50 سال قبل کشف و به جهانيان معروفي شده است.تاکنون بيش از 13 فقره کاوش توسط باستان شناسان کشور ژاپن و آلمان به سرپرستي گروهي از باستان شناسان ايراني در آن انجام شده و قسمت‌هايي از اين قلعه نيز مرمت شده است.شهر قديمي بسطام در سه قسمت ساخته شده که قسمت بالايي آرک شاهي، قسمت مياني معبد و قسمت پاييني قلعه محل اسب سواران و يا سپاهيان بوده است و در خارج از شهر نيز مردم عادي ساکن بوده‌اند.اين قلعه در بالاي کوهي در کنار روستاي بسطام قرار گرفته و داراي ديوارهاي مستحکم سنگي است که به دره پايين آن اشراف کامل دارد، ديوارهاي موجود در قلعه، از سنگ‌هاي بزرگ ساخته شده و داراي پيش آمدگي و فرورفتگي‌هايي به شيوه معماري دوره اورارتويي است.به گزارش عصر آذربايجان به نقل از مهر قلعه بسطام با سلطه قوم ماد بر اين منطقه به صورت متروک مانده و فقط در دوران قرون وسطي همزمان با دوره مغول توسط گروهي از مسيحيان مورد سکونت قرار گرفته که از آن‌ها نقش صليب‌هايي روي صخره‌ها باقي مانده است.
گروه تاريخي:مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي گفت: مقدمات لازم براي ثبت جهاني دژ بسطام چايپاره سومين محوطه اورارتويي دنيا در دست اقدام است.