روستای بردوک، روستایی است که در بخش صومای برادوست و در شهرستان ارومیه استان آذربایجان غربی واقع شده است .جمعیت این روستا بر اساس سرشماری سال 1385 جمعیت آن 368 نفر (64 خانوار) بوده‌است.مجموعه آثار تاریخی موجود در روستای بردوک از توابع دهستان صومای برادوست ارومیه یکی از آثار فاخر و ارزشمند تاریخی استان آذربایجان غربی که نشان دهنده شکوه هنر و معماری کوهستانی دوران صفویه در ایران است که در سال 1078 ه. ق توسط “تقی سلطان بن نظر بیگ بن غازی” احداث گردیده است.

قلعه بردوك در داخل تنگه صعب‌العبور و دور افتاده حسني در حدود 6 كيلومتري روستاي مرزي و كوهستاني بردوك از توابع دهستان صوماي برادوست اروميه در ارتفاعات مرزي ايران با تركيه بر بلنداي كوه بنا شده است،منظره قلعه در بالاي ارتفاعات چنان حالت رويايي و فريبنده‌اي دارد كه هنوز پس از قرن‌ها چشم را خيره مي‌كند و منظره زيبا و بديع اين قلعه در اين مكان دورافتاده و تنگه مخوف كه كمتر كسي از اهالي محلي موفق به ديدن آن شده‌اند عظمت و قدرت شاهان صفوي را براي ارعاب دشمنان آن زمان به رخ مي‌كشد.

اين قلعه مستحكم در دوران اقتدار حكومت صفويه ساخته شده است و با تأمين همه شرط‌ هاي ديده‌ باني به‌عنوان يك دژ ممتاز مسلط به معابر وصولي و خروجي به دشت‌هاي اطراف اشراف كامل دارد و بيانگر اهميت و ارزش اين منطقه در دوره صفويه است.

مجموعه ‌آثار قلعه بردوك در 3 بخش بقاياي يك مسجد و يك مقبره و چند بناي منفرد، بناي قلعه و حصار تدافعي با ديوار مياني و آب انبار و ساختمان 3 طبقه در جبهه مركزي و برج ديده ‌باني قلعه است که به‌صورت كلي شيوه خاص و عالي هنر معماري عصر صفويه در بناهاي اين مجموعه و همچنين دژ مستحكم آن به وضوح ديده مي‌شود و مسجد مجموعه به نام «قلعه مير» از سنگ‌هاي حجاري شده با ملاط ساروج و به شكل جالب و زيبايي ساخته شده است و در اين مكان دورافتاده روحانيت آميخته به احترامي در بيننده ايجاد مي‌شود.

هماهنگي سنگ‌هاي حجاري‌ شده سياه و سفيد منظره بديعي به اين جايگاه داده است، همچنين كتيبه‌اي مستطيل شكل از سنگ‌هاي مرمر شفاف با ابيات فارسي و آيات قرآني در اين بنا وجود دارد و آن چنان كه از كتيبه بر مي‌آيد بناي مسجد پس از تكميل قلعه ساخته شده است.
حدود 27‌متر پايين‌تر از مسجد سنگي بناي ديگري وجود دارد كه دسترسي به آن با يك رشته پله است. اين بنا داراي طاق گنبدي شكل است و گنبد بسيار زيبايي را بر فراز آن ايجاد كرده كه با گذشت سال‌هاي بسيار هنوز هم باقي است و در داخل اين بنا نيز يك محراب سنگي در سمت قبله نمايان و از سنگ‌هاي سياه ساخته شده است.

قلعه عظيم روبه‌ روي مسجد در ارتفاعات مياني كوهستاني واقع شده و براي دستيابي به قلعه بايد از تنها ورودي قلعه صعود كرد كه شيب تند و خطرناكي دارد. در بخش مركزي قلعه بقايايي از چند بنا ديده مي‌شود كه فقط يكي از آنها سالم است كه به‌عنوان آب انبار قلعه استفاده مي‌شده و راه‌هاي انتقال آب با تنبوشه‌هاي سفالي در بخش‌هاي شمالي دژ همچنان وجود دارد.
دروازه ورودي که به شکل چهارگوش طراحي و اجرا شده، در فرورفتگي جبهه مياني ساختمان تعبيه شده است. بناي دروازه ساده و با مصالحي از سنگ هاي لا‏شه، ملاط و احتمالا شن و ماسه ساخته شده است. معبر ورودي تنگ و تا مقابل دروازه مربوط به بخش ثانوي با شيب کم در صخره ايجاد شده است. ‏مصالح دروازه اصلي از سنگ هاي آهکي تراشيده شده است. تزئينات جبهه اي آن با استفاده از سنگ هاي تراشيده شده از نوع آتشفشاني صورت گرفته است. يک کتيبه در دو سنگ مرمر کوچک همجوار بالاي ورودي و زير قوس دروازه ديده مي شود.

در بخش مرکزي قلعه بقاياي چند ابنيه وجود دارد که يک واحد آن فعلا سالم مانده است. طرح اين واحد چهارگوش است و مصالح آن از سنگ هاي کوچک ملاط شن و آهک است. طاق سنگي به صورت لنگه زده شده و روزنه مياني آن کوچک و مربع شکل است. غير از اندود ضخيم که احتمالا آهک به عنوان پوشش ديوارهاي داخلي مورد استفاده قرار گرفته است، تزئين ديگري ندارد.

علاوه بر اين بناها در جبهه شمالي قلعه بناي عظيمي بر بلندترين قله كوهستان باقي است كه به‌عنوان برج ديده‌باني قلعه از آن استفاده مي‌شده است که وقتي بر بالاي قله و برج قرار گيرند كل دشت صوماي برادوست در سمت شرق، كل تنگه مخوف بردوك و همچنين دشت تركيه در غرب در ديد منظر برج قرار مي‌گيرد.
اين مجموعه تاريخي قابليت تبديل شدن به يک مجموعه تاريخي و گردشگري را دارد و مي تواند هرساله به ويژه در ايام تابستان و تعطيلات نوروزي پذيراي خيل عظيمي از گردشگران باشد.

منبع :