ارسباران، قربانی بیتدبیریها
1398/06/09
دوشنبهي سياه 28 مردادماه بود که شعلههاي خشمناک و سوزان آتش، امان جنگلهاي ارسباران را بريد و تن سرسبز آن را سياه پوش کرد، سه روز متوالي ارسباران همچنان در آتش مي سوخت ولي هنوز خبر اين حادثه براي اذهان عموم منتشر نشده بود تا اينکه ماجراي اين حادثهي تلخ در عصر روز چهارشنبه، سيام مردادماه، بهصورت گسترده رسانهاي و عمق فاجعه برهمگان آشکار شد، اکنون بعد از گذشت 10 روز از واقعهي ناگوار آتش سوزي اخير، 632 هکتار از تن بي جان و خاکستر شدهي ارسباران بر جاي مانده است.
بعد از پايان يافتن انتشار خبرهاي مهار اتش سوزي ارسباران، تلخ ترين قسمت مربوط به اعلام کل خسارت وارده به منطقه در اين مدت بود که مديرکل محيط زيست آذربايجان شرقي، روز چهارشنبه هشتم شهريور ماه، آمار نهايي خسارت وارده از آتش سوزيهاي اخير به اراضي ارسباران را به ايسنا، 632 هکتار اعلام کرد.
آتش به 88 هکتار از درختان جنگلي ارسباران، خسارت وارد کرد
حميد قاسمي در گفتوگو با ايسنا، با اشاره به آخرين گزارش از برآورد خسارت وارده به جنگلهاي ارسباران در آتش سوزي اخير، اظهار کرد: بخشي از اراضي آتش گرفتهي منطقه ارسباران که در آتش سوزيهاي اخير دچار خسارت شدند، 632 هکتار بوده است که 247.07 هکتار آن شامل مرتع و 297 هکتار مرتع مشجع(مراتعي که داراي درختچههاي کوچک است)، 88 هکتار نيز درختان جنگلي است.
وي علل آتش سوزيهاي اخيرجنگلهاي ارسباران را خطا و عوامل انساني عنوان کرد و گفت: بررسيهاي کامل براي عمدي يا غيرعمدي بودن عواملي که موجب آتش سوزي جنگلهاي ارسباران َشده است، همچنان ادامه دارد.
قاسمي ادامه داد: قبل از آتش سوزي اخير جنگلهاي ارسباران، 25 مورد نيز آتش سوزي در آذربايجان شرقي رخ داده که عامل انساني عمده علل اين آتش سوزيها بوده است.
سه تا 10 سال حبس براي کساني که جنگل را عمدي آتش ميزنند
وي يادآورد شد: براساس مادهي 47 قانون حفاظت و بهره برداري از جنگلها و مراتع، هر کسي که به طور عمدي در جنگلها آتش سوزي ايجاد کند، به حبس مجرد از سه تا 10 سال محکوم خواهد شد.
مديرکل محيط زيست استان با بيان اينکه اداره کل محيط زيست برنامه ريزيهاي لازم را جهت بازسازي و احياي مناطق آسيب ديده از آتش سوزي انجام داده است، گفت: از افراد داراي تجربه جهت احياي اين مناطق خواستار همکاري شديم و در اين راستا جلسهاي با شبکهي تشکلهاي زيست محيطي تشکيل داده و از تمامي افراد متخصص در اين حوزه خواستار همکاري شديم.
وي خاطرنشان کرد: آسيبي به حيوانات بزرگ در آتش سوزي اخير ارسباران وارد نشده است، تنها برخي از حشرات در اين حادثه آسيب ديدهاند.
راه اندازي پايگاه مجهز اطفاي حريق در جنگلها و مراتع ارسباران خواستهي اداره کل محيط زيست استان
قاسمي در ادامه با بيان اينکه خواستار راه اندازي يک پايگاه مجهز اطفاي حريق در جنگلها و مراتع ارسباران هستيم، گفت: اداره کل محيط زيست از ستاد مديريت بحران کشور براي ايجاد پايگاه مجهز اطفاي حريق درخواست جدي کرده است تا عمليات زميني و هوايي را در زمان آتش سوزي به طور کامل انجام دهد.
وي با بيان اينکه منطقه صعب العبور بوده و به جز پاي پياده يا با استفاده از چهارپايان و موتور امکان رسيدن به محل حادثه وجود نداشت، گفت: بر اين اساس پيگيريهاي مختلفي از دستگاههاي ملي داشتهايم اما به موقع شاهد کمکرساني هوايي نشديم، چرا که تنها هليکوپتر قابليت آن را دارد که در منطقه نيروها را هلي برن کرده و اقدامات موثري در راستاي اطفاي حريق انجام دهد.
مديرکل حفاظت محيط زيست استان با بيان اينکه جنگلهاي ارسباران جزو ميراث ملي ماست، افزود: تمامي عوامل استان پاي کار آمدند اما حمايتي از دستگاههاي ملي در اين رابطه ديده نميشد در حالي که به امکانات و تجهيراتشان نياز داشتيم.
داور نامدار، مديرکل منابع طبيعي و آبخيزداري آذربايجان شرقي نيز در رابطه با آتش سوزي اراضي ارسباران، اظهار کرد: مناطق خسارت ديده در آتش سوزي، شامل "مرتع، مرتع مشجع و جنگل و اراضي جنگي با گونههاي بلوط، ممرز، شيرخشت، سياهتلو و همچنين گونههاي نادر و با ارزش اورس بوده است."
وي افزود: اگر امکاناتي که نياز داشتيم در روز اول آتشسوزي در اختيارمان قرار ميگرفت، روز دوم شاهد آتشسوزي و تداوم آتش نبوديم.
چهار استان شمالغرب کشور محروم از تجهيزات اطفاء حريق
نماينده مردم کليبر، خدا آفرين و هوراند در مجلس شوراي اسلامي نيز در رابطه با اين حادثه به ايسنا، گفت: هر چهار استان شمال غرب کشور اعم از آذربايجان شرقي و غربي، اردبيل و زنجان فاقد تجهيزات براي خاموش کردن آتش ارسباران بودند.
ضعف مديريتي در کشور در مواقع بحراني
قلي الله قلي زاده با بيان اينکه آتش سوزي جنگلهاي ارسباران حادثهاي بسيار اسفناک براي مردم استان و منطقه بود، افزود: متاسفانه تعداد قابل توجهي از پرندگان و حيوانات در اين حادثه تلف شدند و علاوه بر سوختن جنگلها و مراتع، خساراتي هم به مردم منطقه وارد شد.
وي با اشاره به ضعف مديريت در کشور در مواقع بحراني، گفت: توجهي به اقدامات پيشگيرانه قبل از وقوع حادثه و توزيع عادلانه امکانات و تجهيزات نشده است، مثلا در حادثهاي مانند آتش سوزي تا اثبات صحت وقوع حادثه به مرکز، کار از کار گذشته و خسارات زيادي به ما وارد ميشود.
اعزام بالگردها پس از شش روز به خداآفرين!
قليزاده اضافه کرد: در آتش سوزي جنگلهاي ارسباران هم با اين معضل مواجه شديم و علي رغم وعدههاي متعدد از سوي مبادي مختلف، بالگردها پس از شش روز به خداآفرين اعزام شدند. تمامي عوامل استاني اعم از سپاه، ارتش، بسيج، هلال احمر، منابع طبيعي و محيط زيست، مرزباني، نيروهاي نظامي و انتظامي، مس سونگون، مردم منطقه و ساير ارگانهاي مرتبط براي اطفاء حريق پاي کار آمدند.
وي تاکيد کرد: درخواست ميکنيم تا تمرکز زدايي شده و امکانات و تجهيزات به طور عادلانه در سطح کشور و با توجه به وضعيت استان و مناطق مختلف توزيع شود و اينطور نباشد که تمامي امکانات در يک الي دو نقطه متمرکز باشند.
وي با اشاره به قول وزير صنعت براي کمک به تحقق خريد يک فروند بالگرد بسکتدار به منظور استفاده در مواقع بحراني در آذربايجان شرقي، گفت: وزير صنعت به عنوان فرزند آذربايجان قول مساعدت در اين خصوص را داده و همچنين مقرر شده تا اين بالگرد توسط مس سونگون که بدهکار مراتع و جنگلها، محيط زيست و مردم منطقه است، خريداري شود.
نماينده مردم کليبر، خدا آفرين و هوراند بيان کرد: مقرر شده، اين بالگرد به نام مس سونگون خريداري شده و در اختيار اين مجموعه نيز قرار گيرد و از آن براي اطفاء آتش سوزي جنگلها، مراتع و يا حوادث حريق خود مجموعه استفاده شود که اميدواريم اين وعده جامه عمل بپوشد.
وي در بخش ديگري از سخنانش در واکنش به برخي شايعهها مبني بر عمدي بودن آتش سوزي و نقش داشتن مردم منطقه در وقوع آتش سوزي اظهار کرد: اهالي خداآفرين نسبت به حراست از جنگلهاي ارسباران از همه حساستر هستند و اينها شايعهاي بيش نيست.
وي خاطرنشان کرد: جنگلهاي ارسباران، هويت و حيثيت مردم منطقه بوده و اهالي حضور پررنگي در اين ماجرا داشته و کمک زيادي کردند، کسي به سرمايه خودش ضرر نميزند.
اما رئيس مجمع نمايندگان استان مدعي است که در استان با هيچ کمبود امکاناتي براي اطفاء حريق در ارسباران مواجه نبودهايم و تنها به دليل صعب العبور بودن منطقه، اطفاي آتش در منطقه دشوار و زمان بر شد.
محمد وحدتي هلان در گفتوگو با ايسنا، منطقه آذربايجان شرقي، افزود: امکانات لازم براي مهار آتش سوزي اخير در استان ما وجود داشت ولي با توجه به صعب العبور بودن منطقهي آتش سوزي شده در ارسباران، دسترسي نيروها براي مهار آتش سوزي امکان پذير نبود تا اينکه با ورود هلي کوپتر، آتش سوزي به کمک نيروها، مهار شد.
وي با اشاره به کمبود هلي کوپتر براي اطفاي آتش سوزي در استان، افزود: خواستار استقرار هلي کوپتر در استان شدايم تا به وسيلهي آن اقدامات لازم در حوادث غير مترقبهاي مانند آتش سوزي انجام گيرد.
براساس اين گزارش؛ جنگلهاي ارسباران با 164 هزار هکتار وسعت از بکرترين مناطق جنگلي ايران به لحاظ تنوع گونههاي گياهي و جانوري شمرده ميشود، بي شک اين حجم از منابع عظيم خدادادي که در اختيارما قرار دارد، نيازمند حفاظت وحراست از طريق تجهيزات پيشرفتهي بروز دنيا از هرگونه حوادث غيرمترقبه است، در آتش سوزيهاي اخير اگر امکانات مورد نياز براي اطفاي به موقع آتش در اختيار بود، قسمت اعظمي از اين ميراث زيست محيطي از آتش در امان ميماند.
ضرورت دارد مسئولان ذي ربط، تدابير و تمهيدات لازم را براي حفاظت هر چه بيشتر اين ميراث طبيعي که افزون بر ??? نوع گونه جانوري شامل ??? گونه از پرندگان، ?? گونه از خزندگان نادر، ?? گونه از پستانداران و ?? نوع ماهي زيست است و از سوي يونسکو به عنوان منطقهاي حفاظتي و ذخيره گاه زيست کره انتخاب شده و به ثبت رسيده است، اتخاذ کنند.
منبع : ایسنا