پيشينه شعر طنز در اردبيل از زبان طنزپردازان

گروه فرهنگي: شعر طنز در اردبيل که از ديرباز به شکل جريان ادبي پويا و فراگير با حضور شاعران صاحب اثر به حيات خود ادامه مي‌دهد، در آستانه ماه محرم، با برگزاري آخرين محافل و تجليل از شاعران برگزيده به طور موقت به لبخندهاي مليح و معنادار خود پايان داد.

 گروه فرهنگي:  شعر طنز در اردبيل که از ديرباز به شکل جريان ادبي پويا و فراگير با حضور شاعران صاحب اثر به حيات خود ادامه مي‌دهد، در آستانه ماه محرم، با برگزاري آخرين محافل و تجليل از شاعران برگزيده به طور موقت به لبخندهاي مليح و معنادار خود پايان داد.
 شعر طنز از گونه‌هاي ادبي مهم و پر طرفدار ادبيات است و به رغم داشتن نام طنز، درون‌مايه‌اي بسيار جدي و تاثيرگذار دارد و محتواي گزنده و بيدارکننده آن، به صورت مستقيم يا غيرمستقيم به آسيب‌ها و مسائل اجتماعي مي‌پردازد و در همه لايه‌ها و طبقات اجتماعي مخاطبان خود را دارد.اين شعر از نظر قالب و وزن محدوديتي ندارد و به مظروفي مي‌ماند که در همه ظرف‌ها جا مي‌گيرد و شاعران طنزپرداز يا طنازان شعر ايران زمين از ديرباز، اين نوع شعر را در بحور و قوالب مختلف آزموده‌اند و رگه‌هاي شعر طنز در آثار شاعران بزرگي نظير حافظ نيز مشهود است و از قدماي اين شعر مي‌توان به عبيد زاکاني اشاره کرد.
نوعي از شعر طنز که درون‌مايه سياسي اجتماعي دارد بيشتر در دوره مشروطيت تعالي يافت و وارد زبان و ادبيات کشورمان شد و شاعران مطرحي نظير دهخدا، ايرج ميرزا و نسيم شمال در اين عرصه، قلم‌فرسايي و سروده‌هاي مهيجي ارائه کردند.شاعران و منتقدان شعر طنز به خاطر نيشدار بودن آن، به حدود و ثغوري براي طنز معتقد هستند تا ضمن پرداختن لطيف و عبرت‌انگيز به مسائل و نقصان‌ها، حريم‌ها حفظ شود و خدشه‌اي به اخلاقيات وارد نشود.
پيشينه شعر طنز در استان اردبيل
شهاب‌الدين وطن‌دوست از استادان دانشگاه محقق اردبيلي درباره پيشينه شعر طنز در اين استان گفت: در آستانه انقلاب اسلامي جناب محمد تقايي در اردبيل کتابچه‌هاي کوچک شعر حاوي مسائل اجتماعي و قاچاق ارزاق عمومي منتشر مي‌کرد و کمبودهاي نفت و ارزاق عمومي را با شعر ترکي نقد مي‌نمود و ابياتي از او به ياد دارم نظير " ذاتووا لعنت بئله فاب گيزله دن" يعني لعنت به ذات کسي که پودر رختشويي را احتکار مي‌کند.
وطن‌دوست که شاعر صاحب اثر و داور جشنواره‌هاي ادبي و نخستين جشنواره شعر طنز استان اردبيل است، افزود: شاعر طنزپرداز ديگر از اردبيل رمضان قاسمي بود و بايد از فکاهي‌پرداز مهم يعني جناب الهوردي قليزاده نيک پي متخلص به ناصح اردبيلي نيز ياد کنيم؛ در دهه ?? شعر طنز در استان رو به افول گذاشت اما از سال 95 به بعد با همکاري شاعراني همچون رحيم اسداللهي (قارتال)، محمد نوري، سخنور و حاج ولي محمدي و من از اردبيل و شاعران ديگر از استان انجمن‌هاي ادبي متعددي نظير حافظ، آل محمد (ص)، ختايي و خيال شکل گرفت و نشست‌هاي ادواري آنها در شهرستان‌هاي استان در بالندگي شعر طنز نيز تاثيرگذار بود.
صمدي و يزداني پايه‌گذاران شعر طنز معاصر اردبيل
وطن‌دوست ادامه داد: روزبه صمدي (نيراوغلو) از شهرستان نير و حبيب يزداني از اردبيل را مي‌توان پايه‌گذاران شعر طنز معاصر در اين استان ناميد؛ آقاي صمدي چهره‌اي جدي و طنز در شعر دارد و در کنار او آقاي يزداني به علت اينکه چهره‌اي رسانه‌اي و مطبوعاتي است و اغلب شعرهاي طنز او در تئاترها، تله تئاترها و صداوسيماي اردبيل استفاده مي‌شود، تاثير مهمي در بالندگي شعر طنز در استان دارد.
تجليل از شاعران برتر در اختتاميه جشنواره شعر طنز
او افزود: يزداني با ابتکار عملي که در راه‌اندازي انجمن ادبي "سارماشيق" از خود نشان داد، جلسات و نشست‌هاي ادبي شعر طنز را کليد زد و علاوه بر حضور شاعران در جلسات آن، شاعران زيادي از سراسر استان به صورت مجازي عضو اين انجمن هستند و در کنار اينها با همکاري اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامي و موسسه ادبي اشراق با مديريت خانم شبنم فرضي‌زاده، نخستين جشنواره شعر طنز در استان برگزار و در اختتاميه آن در آستانه ماه محرم در شهرستان نيز از شاعران برگزيده تجليل شد.
داور جشنواره‌هاي شعر استان اردبيل درباره آينده شعر طنز در اين استان تصريح کرد: معتقدم شعر طنز در استان اردبيل نسبت به مسائل اجتماعي، زباني گوياتر دارد و روز به روز رشد مي‌کند و شاعراني که طنز نمي‌نويسند نيز کم کم به اين شعر رو مي‌آورند و شعر طنز استان اردبيل با دو زبان فارسي و ترکي حرکتي بالنده دارد و به موازات شعر طنز کشور در مسير رشد و تعالي است.
شعر طنز اردبيل از هجويات پيراسته است
مدير انجمن ادبي طنز سارماشيق اردبيل درباره ويژگي شعر طنز در اين استان اظهار کرد: شعر طنز در اين استان از هجويات پرهيز مي‌کند و داراي پيام و عفت کلام است و براي اصلاح و حذف کاستي‌ها قيام کرده است و شعر طنز ترکي استان اردبيل به معناي واقعي حرفي براي گفتن دارد.
حبيب يزداني درباره فعاليت انجمن سارماشيق گفت: اين تنها محفل شعر طنز در استان است و حدود 40 شاعر طنزپرداز در اين استان فعاليت دارند که حدود 10 تا 12 نفر آنها به صورت حرفه‌اي شعر طنز مي‌سرايند و صاحب اثر هستند.وي ادامه داد: انجمن سارماشيق با همکاري حوزه هنري اردبيل راه‌اندازي شده و تاکنون حدود هشت جلسه برگزار کرده‌است و بعد از ماه محرم نيز جلسات و محافل اين انجمن در شهرستان‌هاي خلخال و سپس بيله‌سوار برگزار خواهد شد و نشست‌هاي ادواري اين انجمن در شناسايي و تربيت استعدادهاي شعر موثر است.
مدير انجمن ادبي طنز سارماشيق اردبيل به فعاليت محفل ادبي "در حلقه رندان" در دهه هشتاد اشاره کرد و افزود: شعر طنز بعد از دهه 60 به صورت فکاهيات، عرض اندام مي‌کرد و شاعران مطرحي نظير رمضان قاسمي و محمد تقايي در اين عرصه قلم فرسايي مي‌کردند.يزداني تصريح کرد: در دهه هفتاد از عاصم اردبيلي، شعرهاي طنز "آجي گولوش‌لر" و نيسگيللي گولوش‌لر" منتشر شد و اين شاعر بزرگ در معرفي و پويايي شعر طنز در اردبيل نقش بسزايي ايفا مي‌کرد.
او درباره آثار و تاليفات خودش نيز گفت: نخستين کتاب شعر طنز من در سال 79 منتشر شد و در کل 21 اثر در حوزه‌هاي شعر، رمان، داستان و کارهاي پژوهشي از من چاپ شده است و از جمله فعاليت‌هاي ادبي خودم مي‌توانم به 18 سال سردبيري نشريه "مطبخ" که الان به صورت الکترونيکي منتشر مي‌شود اشاره کنم.
اين شاعر طنزپرداز اردبيلي ادامه داد: در برنامه "سوغات آباد" که سالهاست از راديو اردبيل پخش مي‌شود، سروده‌هاي طنز من همچنان استفاده مي‌شود و به مدت هشت سال شعرهاي طنز برنامه "جنگ آدينه" را نيز مي سرودم.اکنون پرده شعر طنز در آستانه ماه محرم به پايين کشيده شده، صحنه‌ها و محفل‌ها از ظريف‌گويي طنازان شعر و ادب خالي است اما ديري نخواهد پاييد که بعد از سپري شدن ايام حزن و اندوه، بار ديگر گل‌هاي لبخند بر سيماي شعر اردبيل شکوفا و بازار نقد و طنز گرم خواهد شد.
به گزارش  عصر آذربايجان به نقل از ايرنا؛ استان اردبيل با يک ميليون و 280 هزار نفر جمعيت در 12 شهرستان در شمال ايران واقع شده است و به لحاظ داشتن پيشينه فرهنگي، تاريخي و ادبي غني، انجمن‌هاي شعر و شاعران صاحب اثر بسياري در آن فعاليت دارند.

منبع :