کمک يوگا به کنترل افسردگي در سالمندان
کمک يوگا به کنترل افسردگي در سالمندان
1397/06/18
گروه گزارش: يافته‌هاي علمي پژوهشي، نشان از آن دارند که استفاده از تمرينات تنفسي و آرام‌سازي يوگا مي‌تواند اثرات مثبت و قابل‌توجهي بر کاهش افسردگي در زنان سالمند داشته باشد.
روند بررسي دهه‌هاي گذشته نشان مي‌دهد که به دليل پيشرفت‌هاي پزشکي و کاهش مرگ‌ومير، جمعيت سالمندان، مرتباً افزايش يافته است.
اين افزايش جمعيت، به‌طور ويژه‌اي در مورد زنان صدق مي‌کند، زيرا اميد به زندگي در زنان شش تا هشت سال بيش از مردان است.
در ايران نيز بنا بر اطلاعات ارائه‌شده توسط مرکز آمار و سرشماري ايران، به‌طورکلي حدود 10 درصد از جمعيت را سالمندان بالاي 60 سال تشکيل مي‌دهند.
ازاين‌رو مقابله با چالش‌هاي فراروي اين پديده و استفاده از تدابير مناسب به‌منظور ارتقاي وضعيت جسمي، رواني و اجتماعي سالمندان اهميت زيادي دارد و در دستور کار جامعه بين‌المللي قرار گرفته است.
يکي از مشکلات روان‌شناختي سالمندان که بهداشت رواني و جسماني آن‌ها را به مخاطره مي‌اندازد، بنا بر اظهارات محققان، مشکل افسردگي است که باعث کاهش کارايي و افزايش مرگ‌ومير آن‌ها مي‌شود.
ازجمله عوامل خطرساز براي ابتلا به افسردگي در سالمندي مي‌توان از اختلال‌هاي شناختي، اختلال عملکرد، بيماري‌هاي جسمي، کمبود يا عدم حمايت اجتماعي، اختلال خواب، سوگ يا افسردگي‌هاي دوران جواني و ميان‌سالي نام برد.
به‌طور تقريبي در سراسر جهان و در همه کشورها و فرهنگ‌ها ديده‌شده که شيوع اختلال افسردگي اساسي در زنان دو برابر مردان است.
براي بررسي بيشتر اين موضوع در جمعيت کشور ايران، محققاني از دانشگاه شهرکرد، مطالعه‌اي را انجام داده‌اند که يافته‌هاي آن را نشريه‌اي علمي پژوهشي به چاپ رسانده است.
در اين تحقيق نيمه‌تجربي، تأثير تمرينات تنفسي و آرام‌سازي يوگا بر افسردگي زنان سالمند در دامنه سني 60-85 سال مورد مطالعه قرار گرفته است.
براي انجام پژوهش مورد اشاره، افراد شرکت‌کننده به‌طور تصادفي به دو گروه آزمايش و کنترل تقسيم شدند.
ابتدا هر دو گروه با استفاده از پرسشنامه افسردگي موسوم به »بک« ازلحاظ وضعيت بيماري مورد ارزيابي قرار گرفتند.
در مرحله بعد، صرفاً اعضاي گروه آزمايش به مدت هشت هفته هر هفته سه جلسه (45-70 دقيقه‌اي) زير نظر مربي متخصص يوگا مورد آموزش واقع شدند و پس از گذشت يک مـاه، مجدداً از هر دو گروه آزمون پيگيري براي بررسي افسردگي گرفته شد.
نتايج اين بررسي‌ها نشان داد پس از هشت هفته تمرينات تنفسي و آرام‌سازي يوگا، نمرات افسردگي دو گروه آزمايش و کنترل، تفاوت قابل‌توجهي با يکديگر پيدا کرده است.
بر اين اساس، يافته‌ها حاکي از آن هستند که يک دوره تمرينات تنفسي و آرام‌سازي يوگا به‌طور مؤثري مي‌تواند سبب کاهش افسردگي سالمندان افسرده در گروه تمريني نسبت به قبل از آغاز برنامه و نيز نسبت به گروه کنترل شود.
دراين‌باره، الهام پيري، پژوهشگر ارشد تربيت‌بدني دانشکده ادبيات و علوم انساني دانشگاه شهرکرد و همکارانش مي‌گويند: »تمرينات تنفسي و آرام‌سازي يوگا، کم‌هزينه، مفرح، بي‌خطر و غيرتهاجمي هستند.
به‌گونه‌اي که اساس آن‌ها بر اجراي تنفس‌هاي بسيار آرام و کنترل‌شده، تمرکز، رهاسازي و آرامش است. بنابراين مي‌توان اين تمرينات را به‌عنوان يک راهکار جهت ارتقاي سلامت رواني و بهبود افسردگي در افراد سالمند توصيه کرد.
البته براي بررسي آثار پايدارتر و مشخص‌تر اين نوع تمرينات، نياز به مطالعات گسترده‌تر و دوره زماني طولاني‌تر در گروه‌هاي ديگر است«.
اين محققان اعتقاد دارند:»اين پژوهش از نظر نوع تمرينات انتخاب‌شده، رويکردي جديد دارد اما ازجمله محدوديت‌هاي پژوهش حاضر کنترل نکردن عواملي مانند ژنتيک، تفاوت‌هاي فردي، شرايط و رفتارهاي سالمندان در خارج از زمان مداخله، رژيم غذايي، شرايط روحي رواني، وضعيت اجتماعي اقتصادي و خانوادگي سالمندان بود.
از طرفي چون اين مطالعه بر روي قشر سالمند انجام گرفته است، تعميم نتايج آن به همه افراد افسرده بايد با احتياط صورت پذيرد.
ازاين‌رو پيشنهاد مي‌شود پژوهشي با اين مداخله براي ساير بيماران افسرده با دامنه‌هاي سني متفاوت به‌صورت ويژه اجرا و نتايج مورد مقايسه قرار گيرد«.
محققين فوق همچنين پيشنهاد داده‌اند که در پژوهش‌هاي آينده، از مداخله تمرينات تنفسي و آرام‌سازي يوگا در سالمندان با در نظر گرفتن عامل جنس بر عوامل روان‌شناختي ديگر استفاده شود.
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايسنا، يافته‌هاي پژوهش فوق که استفاده از تمرينات تنفسي و آرام‌سازي يوگا را به‌عنوان يک درمان مکمل جهت کاهش افسردگي در سالمندان ارائه مي‌دهند، در مجله »روانشناسي پيري« از مجلات علمي پژوهشي منتشره توسط دانشگاه رازي کرمانشاه به چاپ رسيده‌اند.
منبع :