اوشاغين آتاسي، اوشاق اوچ گونلوك اولان گونو »ثبت-ي احوال« ايداره‌سينه ساري يوللاندي. ثبت-ي احوال ايداره‌سي‌نين مأمورلاري »ائلدار« آديني تانيميرديلار و اوشاغين آتاسي اونلارلا چكيش- بركيش‌ده ايدي. سيجيللي وئرن مأمور دئييردي »آد قحط‌لييي دئييل كي، آدين دييش. نه چوخ آد…« و اوشاغين آتاسي دا دليل‌لر گتيره‌رك، قبول ائتميردي. مأمور دئييردي: »ائلدار… ائلدار… دوغرودان ائلدار نه دئمك‌دير؟« و آتا ايسه ايضاح ائديردي.دؤرد گون سحردن آخشاما قده‌ر ثبت-ي احوال ايداره‌سينده بو اوتاقدان او اوتاغا يوللانيلدي و نهايت قرار اولدو ثبت-ي احوال-ي مركزله مكتوب‌لاشسين و بو حاقدا »استعلام« ائتسين.ايييرمي يئددي گون »ائلدار«ين آدي اوشاق ايدي. بؤيوك ننه ايسه، قيز نوه‌لري ايله قاريشماسين دئيه، اوشاغا »اوغلان اوشاغي« دئييردي.»ائلدار«ين آتاسي ايييرمي سكگيزينجي گون سحر، ساعآت سكگيزي سكگيز دقيقه كئچنده ثبت-ي احوال ايداره‌سي‌نين ايشچي‌لري آغيزالما بساط‌لاريني دؤشه‌ديكلري زامان، ايچري گيردي. اورادا ايشله‌ين‌لر ياخود‌هامان قلين‌آلتي يئيه‌نلر بيرليكده گوله‌رك دئديلر: »ائلدارين آتاسي گلدي…« و سونرا دئمك ايداره نين مسئولو مركزدن گلن مكتوبو اوخودو و دئدي: »مركزدن دئييبلر بو آد، آدلار كيتابيندا يوخدور و ائلدار آدينا سيجيللي وئره بيلمه‌ريك. آنجاق مكتوبون سونوندا يازيبلار سيزين اعتراض حاققينيز دا محفوظ‌دور و الده اولدوغونوز مدرك‌لرله برابر، بير داها ائلدار آديني ايسته‌يه بيلرسينيز«.اوشاغين آتاسي، ائوده ده چتين‌ليكله اوز- اوزه ايدي. هره اوشاغا بير آد وئريردي و چوخلاري ايسه اونو بو مخمسه‌دن قورتارماق ايسته‌ييرديلر. آنجاق او، بو آجي و تيكانلي سؤزلري قيرخينجي گون قورتارانا قده‌ر دينله‌دي و هئچ نه دئمه دي.

قيرخ بيرينجي گون، ثبت-ي احوال ايداره‌سينه ساري يولا دوشدو. اؤز- اوزونه بئله دوشونوردو كي، »قيرخ بير مقدس عدددير و يقين بو گون اوشاغا سيجيللي آلاجاقدير… و نه ياخشي كي سيجيللي‌سي اولسون«.ثبت-ي احوال ايداره‌سي هميشه‌كي كيمي شولوق ايدي. آنجاق اونو‌هامي، خصوصيله ايداره نين رييسي تانيردي و يوزلرجه موراجيعه ائده نين آراسيندان اونو سئچمك مومكون ايدي. رييس خوش‌ باخيش و گولر اوزله ائلدارين آتاسيني قارشيلادي و دئدي: »زحمت‌لرينيز نتيجه وئردي و داها بوندان سونرا هر كس بيزدن ائلدار آدي ايسته‌سه، هئچ بير موشكول اولمادان بو آدي اونا وئره بيله‌ريك«.ائلدارين آتاسي سئويندي و رييس‌دن تشككور ائتدي. ثبت-ي احوال رييسي دئدي: »ائلدار آدي ايله موافقت ائديبلر. آنجاق دئييبلر »ائلدار« گرك »الدار« يازيلسين. و الي ايله ميزين اوستونده »ائلدار« و »الدار« كلمه لري‌نين ايملاسيني يازدي.ائلدارين جانا گلميش آتاسي اونلاردان ايسته‌دي، آدين دوز اوخونماسي اوچون لااقل »اِلدار« يازسينلار و نهايت ثبت-ي احوالين يئني‌دن مركزله مكتوب‌لاشماسي قورخوسوندان »الدار« آدينا راضي‌لاشدي و اوغلو آدلاندي.او گئجه، ائلدارين آدقويما قوناقليغي اوچ آيدان سونرا قورولدو و ائلدارين آتاسي، ماجراني بيرينجي گوندن بو گونه قده‌ر ايضاح ائتدي و نهايت دئدي: »بيز اوشاغين آديني سسله‌يه‌جه‌ييك، يازاندا ايسه‌هامي‌ميز بيليريك «الدار»‌هامان »ائلدار»دير«.يئددي ايل، او گونلردن كئچميش ايدي. »ائلدار« ياخود »الدار« بيرينجي كيلاسي ياريلارا چاتديرميشدير. آذر آيي‌نين سويوق گونلري گليب چاتميش، اليفبا اؤيرنمه‌سي‌نين چتين گونلري ائلداري، اونون آتاسيني و آناسيني جانا گتيرميشدير. چاتيشمازليق‌لار، حددن آرتيق گؤزه چارپيردي. كئچن يئددي ايلده ائلدارين آتا- آناسي ائوده اونونلا آنا ديلينده دانيشميشلار و بئش- آلتي ياشيندان جيزما- قارا بير زادلار كاغيذا يازديغي زامان »ائلدار« كلمه‌سيني ده، ائله همزه ايله اويرنميش و يازماغا باشلاميشدير. بوندان علاوه، ائله و نئچه آيين ايچينده، هردن بير معلليم و ناظيم لر اونو غلط تلفّوظ‌لرله سؤيله‌ميشلر.بيرينجي كيلاس سونا چاتميش، ايكينجي اوچونجو و دؤردونجو صينيف‌لر ده گليب كئچميشدير و چاتيشمازليق‌لار هله ده داوام ائتميش، ائلداري، هم ده اونون آتا- آناسيني بئزيكديرميشدير. داها ائلدار، اؤز آديني الدار يازيردي و اوّل‌لرده كي كيمي »اِلدار« يازديغيندان دا ال چكميشدير.ائلدار، اون ياشيندا اولموشدور و نئچه گوندن سونرا اونون بير باجي‌سي و يا قارداشي دونيايا گؤز آچاجاق ايدي.ائلدارين آتاسي بو دؤنه اوشاغين آدي حاققيندا قاباقجادان هئچ نه فيكره دالماميشدي. ائلدار كيچيك اولاندا، اونون باجي‌سي اولدوقدا، آديني »نيگار« و قارداشي اولدوقدا، آديني »ياشار« قوياجاغيني چوخ دوشونموشدو. آنجاق بو دونه، »نيگار« ايله »ائلدار« و »ياشار« ايله »ائلدار« آراسيندا قافيه دوزلتمك فيكرينده دئييلدي و‌هامي‌دان چوخ اوشاغين و آناسي‌نين ساليم اولماسي اونون فيكريني مشغول ائتميشدي.

نهايت، اوشاق دونيايا گؤز آچدي و ائلدارين قارداشي، اونو و اونلارين عايله‌سيني سئوينديردي. اوشاق، سون درجه‌ده سئومه لي و گؤزل ايدي. قار توك- باشي، گؤي گؤزلري اونون برابر نسبت‌له آتا- آناسيندان سهم آپارديغيني گؤستريردي.اوشاغين اوچ گونو قورتارماميش، آتاسي ثبت-ي احوال ايداره‌سينه ساري يوللاندي. مأمورلاردان هئچ بيري داها اونو تانيميرديلار. قصديني اونلارا سؤيله‌دي. مأمورلار ايسه اوشاغين آديني سوروشدولار. ائلدارين آتاسي دئدي: »هئچ بير مشخّص آد دالينجا دئييلم لوطفن آد كيتابچانيزي منه وئرين«.

كيتابچاني آلدي و حافيظ يا فضولي ديوان‌لاريندان فال توتدوغوموز كيمي، وئرد كيمي بير زادلار اوخويوب، كيتابي آچدي. »پ« صحيفه‌سي گلميشدي. اورادان »پيام« آديني سئچدي و مأمورا سؤيله‌دي: »لوطفن، يازين پيام«.پيام و ائلدارگيلين سوي آدلاري، واختيله بؤيوك دده‌لري تاجير اولدوغونا گؤره، هم ده بؤيوك دده لري‌نين بير قيسا مدت »بازرگان« شهرينده ياشاديغي اوچون »بازرگاني« ايدي. »ائلدار بازرگاني«، »پيام بازرگاني«.پيام، هئچ بير موشكول اولمادان بؤيودو. چونكي، هم سالم اوشاق ايدي، هم ده اونون آدي اونا هئچ بير چتين‌ليك ياراتماميشدير. آتا- آناسي دا راحات ايديلر. آدي‌نين يازماسي دا، اوخوماسي دا بير چتين‌ليكله اوز- اوزه دورموردو.پيام ابتدايي دؤورونو قورتاردي و راهنمايي كيلاس‌لاريني باشلادي. ائلدار نئچه ايل قاباق ديپلوم آلميشدي و ائلدارين نئجه اوخونوب يازيلماسي، داها اونون اوچون عادي اولموشدور. آنجاق پيامين آغير گونلري، راهنمايي كيلاس‌لاريندا اولان يئني‌يئتمه‌لرين شوخلوق‌لاري اوزره، باشلانماقدا ايدي. اونون آدي و سوي آدي اوشاقلار اوچون ايلنجه ياراتميشدير. »پيام بازرگاني« آدي كيلاسدا سسله‌نن زامان حتمن اوشاقلارين طرفيندن بئله- بئله سوزلر ائشيديليردي: »صاايران- هر روز بهتر از ديروز، اشي‌مشي طلايي، هر سياهي پارسي‌كولا نميشه، پاك يادت نره، بوتان- انتخابي مطمئن گالينا بلانكا- قل‌قل…« و پيام هر بير واخت اوشاقلارين آتماجالاريندان چتين ليكده ايدي. بو آرادا، ائلدارلا پيامين آتاسي، اؤزونو دانلاياركن آدقويما مراسيمينده كيمين تقصيرچي اولدوغوندان دانيشميردي. او، كئچميش ايييرمي ايكي ايلين جريان‌لارين بير- بير آرايير و اوز اوشاقلاري‌نين ايتميش آدلاريني آختاريردي. او هم ده آتاسيندان، بو عايله‌نين سوي آديني »بازرگاني« قويماق اوچون آجيقلي ايدي. ائلدار و پيامين آتاسي هوويتي تالانميش بير اينسان ايدي. او »آدسيز بازرگاني« آدلي بير كيشي ايدي.

ائلدارين آتاسي بئش- آلتي گونلوك مؤهلت ايسته‌دي. ايداره‌نين مسئولو دئدي »ايسته‌دييين قده‌ر دؤزه بيلرسن… آنجاق اوشاغي شيناسنامه‌سيز قويما، هوويت‌سيز آدامين باشينا مين بير اويون گلر… گل بو كيتابين ايچيندن اوشاغينا بير آد سئچ قوي اوشاغين آدلانسين…«.ائلدارين آتاسي، سؤزونون اوستونده‌ ايدي. او دا ثبت-ي احوال ايداره‌سي‌نين ايشچي‌ري كيمي ايداره ايشچي‌سي ايدي. ائلدارين سيجيللي‌سيني آلماق اوچون دفه‌لرله ايداره‌دن مرخص‌چيليك آلميشدي و ايداره‌لري‌نين موديري اونون اليندن زارا گلميشدي. بو بير- ايكي ساعآتليق مرخص‌چيليك‌لري، دئمك ائلدارين آتاسي‌نين بير ايل ليك مرخص‌چيليك‌لريني آرادان آپارميشدي.اوشاغين آتاسي يورولموشدو، آنجاق اوزدن گئتمه‌ميشدير. اونا گؤره يئنه ايداره‌سي‌نين رييسيندن ايسته‌ميشدي نهايت، بير- ايكي گون ده اونا يارديم‌چيليق ائتسين. سونرا ايشين- گوجون بوراخميش و شهرين بوتون كيتاب ساتان دوكانلاريني دولانماغا باشلاميشدي. نتيجه مثبت ايدي. اوچ كيتاب الده ائتميشدي: »آذربايجان ديلينده اوشاق آدلاري«، »توركجه اينسان آدلاري« و »آدلار و دادلار«. هم ده توركو ديلينده چيخان نشريه‌لرين بير- ايكي‌سينده اوچ- دؤرد مقاله‌لره راست گلميشدير.‌هامي‌سيندا دا »ائلدار« آدي، معناسي‌نين ايضاحي ايله قئيد اولونموشدور. اوشاغين آتاسي بو كيتابي و نشريه‌لري تاپماق اوچون بئش گون چاليشميشدي.كيتابلاري، نشريه‌لرله بيرليكده، بير ايداري مكتوب‌لا برابر، شهرين ثبت-ي احوال ايداره‌سينه تحويل وئردي و مكتوبون دفترده ثبت اولونما نومره‌سيني آلدي. نومره‌نين آلتيندا يازيلان تاريخه باخدي. بو گون »ائلدار« قيرخ گونلوك اولموشدو: قيرخ گون هوويت‌سيز.ثبت-ي احوال ايداره‌سي‌نين مأمورلاري بو دؤنه گولمه‌ديلر و چوخ عصبانيت‌له، اونون ثبت اولونموش مكتوبونو، كيتابلار و نشريه‌لر ايله برابر آلديلار و دئديلر: »مركزله مكتوب‌لاشمالي‌ييق و لاپ آزي قيرخ گون چكه‌جكدير«.