نشریه عصر آذربایجان

گزارش خبر

مجموعه حمام‌هاى قديمي زنجان

1396/08/07

حمام‌هاى قديم از ارزش‌هاى معمارى، هنرى و جهانگردى برخوردارند. در استان زنجان، تعدادى حمام قديمى وجود دارد که حايز اهميت مى‌ باشند.

اين حمام‌ ها معمولاً به لحاظ رعايت دو عامل تعيين‌ کننده، پايين‌ تر از کف گذرگاه‌ هاى محله‌هاى شهر ساخته شده‌اند: عامل اول، نحوه? انتقال آب مورد نياز به شبکه? آبرسانى گرمابه، و عامل دوم گرم ماندن فضاى حمام در زمستان‌هاى سرد مى‌باشد.

در ورودى آن‌ها عموماً با زاويه? 90 درجه نسبت به گذرگاه‌ ها کار گذاشته شده است تا امکان هر نوع اشراف از گذرگاه به گرمابه را به منظور رعايت موازين شرعى، سلب کند. همچنين در ورودى به يک هشتى دردار منتهى مى‌شود که از نظر حفاظت ديد و ايجاد تعادل بين هواى ورودى و خروجى، نقش مهمى را ايفا مى‌کند.

معمولاً پس از هشتى، محوطه رختکن با طرح‌هاى مختلف هندسى و سقف گنبددار قرار گرفته است و در وسط آن، حوض و در اطراف حوض، سکوهايى براى نشستن، و محل پوشيدن و درآوردن لباس در نظر گرفته شده است. فضاى رختکن و قسمت اصلى حمام را دالانى به يک‌ ديگر مى ‌رساند که سرويس‌ هاى بهداشتى و نظافت در آن قرار داده شده است. وجود اين فضا از نظر ايجاد تعادل هواى گرم داخل گرمابه و فضاى رختکن، امرى لازم و ضرورى است که معماران گرمابه‌‌ ها با انديشه خلاق خود در آفرينش آن توفيق يافته‌ اند.

فضاى چهارم، ورودى قسمت استحمام گرمابه را تشکيل مى‌دهد که شامل يک شاه‌ نشين و دو تا سه باب خلوت‌ نشين و يک خزينه است. نوع سقف در فضاى اصلى و شاه‌ نشين به صورت گنبد است.

در فضاى خلوت‌ نشين‌ ها، حجره‌ هايى پيش_بينى شده است. تأسيسات جانبى گرمابه‌ هاى قديمى عبارت‌ اند از : آتش‌ خانه يا تون، و انبارهاى آب گرم و آب سرد. از حمام‌ هاى قديمى استان زنجان که مشخصات پيش‌ گفته را دارند مى‌توان به حمام‌ هاى زير اشاره کرد:

حمام قيصريه زنجان که در بازار قيصريه و در دوره قاجاريه ساخته شده است. حمام سينا در شهر زنجان که در دوره اخير ساخته شده است. حمام جامي داداش در شهر زنجان که در بازار ميوه فروش ها قرار دارد و در دوره قاجاريه ساخته شده است.