کاهش 80 درصدي قدرت خريد مردم طي 8 ماه
کاهش 80 درصدي قدرت خريد مردم طي 8 ماه
1397/03/27
گروه گزارش: يک استاد اقتصاد گفت: افزايش قيمت دلار، باعث شده طي هشت ماه اخير ارزش پول ملي و قدرت خريد مردم 80 درصد کاهش پيدا کند، اين در حالي است که سال 96 در حال نزديک شدن به قدرت خريد سال 90 بوديم اما با اين وضعيت اگر هيچ عامل مخرب ديگري بر اقتصاد کشور تاثير نگذارد شايد 10 سال ديگر قدرت خريد مردم به قدرت خريد سال 90 برسد. دکتر وحيد شقاقي اظهار کرد: ارز يکي از مهمترين متغيرهاي هر اقتصادي است؛ اين متغير در حدي اهميت دارد که ميتوان با ايجاد بحران ارزي يک کشور را به طور نامحسوس و حتي مخربتر از جنگ نظامي نابود کرد.
*جنگ ارزي از جنگ نظامي خطرناکتر است
شقاقي با بيان اينکه جنگ ارزي به مراتب از جنگ نظامي خطرناکتر است افزود: در جنگ نظامي مردم حضور دشمن را ميبينند اما در جنگ ارزي دشمن به صورت چراغ خاموش و بدون اينکه مردم متوجه شوند ميتواند يک کشور را ساقط و نظام اقتصادي را تغيير دهد؛ اين موضوع اهميت ارز در اقتصاد را نشان ميدهد. وي در خصوص وضعيتي که اين روزها در متغير ارزي کشور وجود دارد توضيح داد: کاهش ارزش پول ملي در برابر ارزهاي خارجي چون دلار و يورو، هم نتيجه سياستهاي بينالمللي و فراملي است و هم از عوامل دروني ناشي ميشود. اين استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمي با بيان اينکه اقتصاد ما از گذشته در برابر اين مساله ضربهپذير و شکننده بوده است خاطرنشان کرد: اقتصاد ايران در سال 91 با يک جنگ ارزي شديد مواجه شد و پس از فشار بر منابع ارزي، قيمت دلار از 1100 تومان به 3700 تومان افزايش پيدا کرد. شقاقي افزود: در نتيجه اين وضعيت تورم به بالاي 35 درصد رسيد؛ قدرت خريد مردم به شدت کاهش پيدا کرد و رشد اقتصادي کشور منفي 6.8 درصد شد؛ تبعات آن وضعيت هنوز هم ادامه دارد طوري که قدرت خريد مردم به قدرت خريد سال 90 نرسيده و در روزهاي اخير حتي دوباره رو به کاهش گذاشته است.
*اوفک نقشه ارزي ايران را تحت نظر دارد/60 درصد تجارت ايران با 4 کشور است
وي خاطرنشان کرد: تجربه جنگ ارزي آن سال به ما نشان داد که کشور آمريکا از طريق دفتر کنترل داراييهاي خارجي(اوفک) نقشه ارزي ايران را شناخته و بر همان اساس به متغير ارزي ما ضربه ميزند. اين استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمي با بيان اينکه متاسفانه نقشه ارزي ايران بسيار ضعيف است؛ تصريح کرد: آمريکا از طريق اوفک ميدانست که صادرات پتروشيمي ما به چند کشور محدود ميشود و ما در چند نقطه از دنيا بستانکار ارز ميشويم؛ آنها حتي ميدانستند که بين 50 تا 70 درصد از مصرف ارز ما در امارات به خصوص دبي خلاصه ميشود. وي فقدان تنوع در شرکاي تجاري و اقتصادي خارجي را يکي ديگر از عوامل ضعف نقشه ارزي کشور عنوان کرد و گفت: بين 50 تا 60 درصد واردات و صادرات ما فقط به چهار کشور محدود ميشود؛ اين عدم تنوع شکنندگي اقتصاد ما را بالا برده است. شقاقي يکي ديگر از عوامل ايجاد مشکل در متغير ارز کشور را از ناحيه صادرکنندگان پتروشيمي دانست و گفت: صادرات پتروشمي در تامين ارز کشور نقش زيادي دارد اما متاسفانه در سالهاي اخير صادرکنندگان پتروشيمي ارز حاصل از فروش را به کشور وارد نکرده و در حسابهاي خارجي نگه داشتند.
*سال 1407 قدرت خريد مردم مشابه قدرت خريد سال 1390 ميشود
اين استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمي ادامه داد: با وجود همه اين تجربهها و علم به ضعف نقشه ارزي کشور و تهديدات ناشي از عدم تنوع در شرکاي تجاري، کشور ما باز در سال 96 و 97 به وسيله همان عوامل محرک قبلي دچار چالش ارزي شد و امروز کار به جايي رسيده که دلار از 3500 تومان به 6800 تومان رسيده است. وي افزود: اين افزايش قيمت دلار، باعث شده طي هشت ماه اخير ارزش پول ملي و قدرت خريد مردم 80 درصد کاهش پيدا کند، اين در حالي است که سال 96 در حال نزديک شدن به قدرت خريد سال 90 بوديم اما با اين وضعيت اگر هيچ عامل مخرب ديگري بر اقتصاد کشور تاثير نگذارد شايد 10 سال ديگر قدرت خريد مردم به اندازه قدرت خريد سال 90 برسد. شقاقي اين وضعيت را به سکته اقتصادي تعبير کرد و گفت: در سکته اول که سال 91 رخ داد ارزش پول ملي 200 درصد کاهش يافت و در سکته دوم که اخيراً رخ داده ارزش پول ملي 80 درصد افت کرد. اين دو سکته دلايل مشابهي داشت اما متاسفانه ما از تاريخ درس عبرت نميگيريم. شقاقي در بخش ديگري از صحبتهاي خود به اهميت نسبت نقدينگي به توليد ناخالص داخلي در اقتصاد کشورهاي مختلف اشاره کرد و با بيان اينکه يکي ديگر از دلايل وضعيت امروز اقتصاد به همين شاخص مربوط ميشود افزود: معمولا بعد از انقلاب اين نسبت در ايران بين 50 تا 60 درصد بود اما اکنون به 110 درصد رسيده است؛ اين وضعيت مانند ابري بارانزاست و بايد در جايي ببارد و امروز در بازار سکه، خودرو و مسکن باريده است. وي با بيان اينکه معمولا در اقتصاد جهاني نسبت نقدينگي به توليد ناخالص داخلي بين 60 تا 70 درصد است گفت: رسيدن اين نسبت به 110 درصد براي اقتصاد ما بد است چون به دليل ضعف نظام مالي و بانکي نميتوانيم نقدينگي را به سمت توليد ببريم و همين باعث سرگرداني مخرب نقدينگي ميشود.
*نسبت نقدينگي به توليد در ايران به مرز هشدار رسيده است
اين استاد اقتصاد ادامه داد: امروز نسبت نقدينگي به توليد ناخالص داخلي در ايران به مرز هشدار رسيده است و طرف تقاضاي ارز را تحريک ميکند در حدي که ميتواند هر بازاري را منفجر کند، بنابراين هر طور شده بايد اين نقدينگي به سمت توليد برود و يا اينکه در حسابهاي سپرده بلند مدت با جريمه بالا براي برداشت، منجمد شود تا دارنده نقدينگي در هر زمان ممکن براي برداشت نقدينگي اراده نداشته باشد.
*انتقاد از مديريت نامناسب ارز در کشور از طرف متولي عرضه ارز
وي از عدم مديريت ارز در کشور از طرف متولي عرضه ارز نيز انتقاد کرد و گفت: تراز گردشگري و تراز تجاري کالاهاي غيرنفتي ايران منفي است؛ قاچاق کالا نيز حجم بسياري از ارز کشور را خارج ميکند؛ مثلاً سال گذشته تراز گردشگري ما منفي 10 ميليارد دلار برآورد شد يا اينکه ميزان قاچاق کالا 15 ميليارد دلار اعلام شد؛ تراز تجاري کالاهاي غير نفتي نيز هفت ميليارد دلار بود.
*30ميليارد دلار ارز از کشور خارج شده است
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از راه دانا، شقاقي خاطرنشان کرد: اين يعني سال گذشته بيش از 30 ميليارد دلار ارز از کشور خارج شده است؛ بخشي از وضعيت امروز کشور به همين دليل است. شقاقي با بيان اينکه امروز حفظ منابع ارزي براي ايران حياتي است تصريح کرد: سال گذشته 2.5 ميليون ايراني به ترکيه سفر کردند؛ اگر هر نفر به طور متوسط هزار دلار با خود از کشور خارج کرده باشد يعني 2.5 ميليارد دلار ارز از دست رفته است؛ ما نبايد به اين راحتي اجازه دهيم منابع ارزي از کشور خارج شود.
منبع :