قيام تاريخي نيارق؛ اولين قيام روستايي بر عليه رژيم پهلوي

گروه تاريخي: روستاي نيارق در استان اردبيل از جمله مناطقي است که اهالي آن در روزهاي سخت مبارزه با طاغوت حضور فعالي در صحنه هاي انقلاب اسلامي داشته و تقديم هفت شهيد و 18 مجروح در 18 دي سال 57 يکي از برگ هاي زرين مبارزاتي مردم اين منطقه است.

 گروه تاريخي:  روستاي نيارق در استان اردبيل از جمله مناطقي است که اهالي آن در روزهاي سخت مبارزه با طاغوت حضور فعالي در صحنه هاي انقلاب اسلامي داشته و تقديم هفت شهيد و 18 مجروح در 18 دي سال 57 يکي از برگ هاي زرين مبارزاتي مردم اين منطقه است.
به گزارش عصر آذربايجان،در ادامه حرکت هاي انقلابي به خصوص بعد از به خاک و خون کشيدن حوزه علميه قم در 19 دي 56 توسط عوامل رژيم گذشته ، اهالي روستاي نيارق همزمان با شهرهاي ديگر ايران از جمله تهران – تبريز و اردبيل به حمايت از امام خميني (ره) و بر عليه نظام پهلوي برخاستند.
 اهالي روستا هر روز با حمل پلاکاردهايي با شعارهاي انقلابي در خيابانهاي شهر اردبيل همگام با مردم انقلابي اين شهر در راهپيمائي ها شرکت و خشم خود را از رژيم پهلوي نشان مي دادند.
 زماني که اين حرکت با ماه محرم مصادف شد اهالي در مساجد روستا بعد از پرداختن به عزاداري و روضه خواني توسط روحاني روستا حجت الاسلام سيد علي موسوي ، انزجار خويش را از حکومت پهلوي نشان مي دادند و هر روز به غير از مساجد در کوچه هاي روستا هم با دادن شعارهايي بر عليه نظام شاهنشاهي ‎، پشتيباني خويش را از حضرت امام خميني (ره) اعلام مي کردند.
 حرکت انقلابي نيارق روز به روز منسجم تر و با شکوهتر مي شد ، طوري که راهپيمايي بعضي روزها با درگيري پراکنده اهالي با مأمورين پاسگاه ژاندارمري خاتمه مي يافت. مأمورين به خاطر ترس از گسترش اين حرکت شب ها را حکومت نظامي اعلام و تمامي مغازه دارها را وادار به تعطيلي مغازه مي کردند و هيچ کس حق نداشت از ساعت 9 شب به بعد از خانه خارج شود. اين روزها حکومت نظامي و بازداشت مکرر اهالي توسط مأموران ژاندارمري مردم را خيلي خشمگين کرده بود، حتي يکي از معلمين مدرسه نيارق بنام قانعي لنگرودي را هم به دليل تبليغ بر عليه شاه در کلاس، به مدت چند ساعت در پاسگاه بازداشت کردند. همه اهالي روستا يعني پير – جوان - زن و مرد و حتي کودکان هم شجاعانه و با هيچ گونه اعتنايي به اين گونه تهديدها همچنان به فعاليت هاي انقلابي خود ادامه مي دادند و روستاهاي اطراف از جمله سوها ، گرمه چشمه و بريس هم با اهالي همنوا شده و در تظاهرات ها شرکت مي کردند.
 در يکي از همين روزها يعني عصر روز دوشنبه مورخه 18 ديماه 1357 شمسي حرکت شکوهمند و انقلابي مردم نيارق به نقطه اوج خود رسيد.
 در اين روز که هوا هم بيش از اندازه سرد بود اهالي روستا مثل روزهاي قبل تظاهرات آرامي را از مقابل مسجد روستا شروع و بعد از گذشتن از کوچه هاي اصلي اهالي روستاهاي همجوار از جمله سوها و گرمه چشمه هم به جمع راهپيمايان پيوستند و با دادن شعارهايي از جمله:- اي مسلمانلار سيز الله تابع زور اولمايون/شاه اوزي مزدور دور مزدورا مزدور اولمايون/قولدور رضانين اوغلي گل چيخ گئد/الدن اله بيز اسلحه آللوق/قولدور رضانين اوغلون/تختدن يئره ساللوق-مرگ بر شاه.و بعضاً با اشعاري طنز انزجار خود را از نظام ستمشاهي به نمايش گذاشتند.
 وقتي که اهالي نيارق ميهمانان انقلابي يعني اهالي سوها را بدرقه مي کردند نظاميان پاسگاه ژاندارمري به طرف اهالي آتش گشوده و در اول چند تير هوايي شليک و بدنبال آن قلب مردم را نشانه گرفتند.
 در پي اين تيراندازي ها اهالي يکي پس از ديگري به زمين افتاده و به خون خويش غلطيدند. دختري به نام نازيلا سيد رحيمي با شنيدن صداي مردم که عليه شاه قيام کرده بودند بيرون آمده و به مردم مي پيوندد ولي در اين لحظه مورد اصابت گلوله مأموران قرار گرفت و به شهادت رسيد.
 يکي ديگر از زن ها به نام ملک منظر واحدي مورد هدف قرار گرفت و همراه با طفلي که در شکم داشت به خون غلطيد. محمد و مطلب راستگو در مقابل حمام مورد اصابت گلوله مزدوران قرار گرفتند و در دم جان سپردند و اصلان خان محمد زاده در مقابل خانواده خود توسط مأموران به خون غلطيد.
 بعد از يکي دو ساعت که اوضاع کمي رو به آرامش بود و اهالي با دادن تلفات زياد متفرق شده بودند از طريق همديگر اطلاع يافتند که به غير از پنج شهيد، 18 نفر ديگر نيز زخمي شده اند.
 اهالي، تمام شهدا را به خانه هاي خود برده و مجروحين را شب هنگام به بيمارستان شير و خورشيد (فاطمي فعلي) اردبيل انتقال دادند.
 آنهايي که به همراه مجروحين رفته بودند هنگام بازگشت خبر دادند که در موقع بستري زخمي ها در بيمارستان، مردم غيور و انقلابي اردبيل جهت کمک به مجروحين از جمله اهدا خون آمادگي خود را اعلام و به جهت حمايت از قيام خونين اهالي در مقابل بيمارستان تجمع و اقدام مأموران را محکوم کردند.
 در اين روز پرحادثه حتي تنها دبستان دولتي نيز از رگبار مسلسل در امان نماند، معلمي به نام بايرام زاده وقتي جان دانش آموزان را در خطر ديد شيشه پنجره کلاسها را شکسته و دانش آموزان را از پشت مدرسه به بيرون از کلاس هدايت و دانش آموزان هم که خيلي ترسيده و اکثر آنها نمي دانستند که چه اتفاقي افتاده است از کوچه پس کوچه هاي روستا خودشان را به خانه مي رسانند و البته يکي از بزرگترهاي خانواده اکثر دانش آموزان هم در اطراف مدرسه منتظر بودند تا دانش آموزان را همراه خود به خانه ببرند. بعد از غروب خورشيد روز حادثه، اهالي در هر کجاي روستا که بودند خودشان را به خانه مي رساندند، اين شب با تمامي شب هاي زمستان هاي گذشته روستا کاملاً فرق مي کرد ، در هر خانه از کوچک گرفته تا بزرگ همه صحبت از تظاهرات بود از اسامي شهيدان و زخمي ها سخن مي گفتند،گويي در اين شب داستان هاي حماسي و خيالي به حقيقت پيوسته بود.
 در اين شب که هوا بيش از اندازه سرد و بارش برف هم از ساعت چهار بعد از ظهر آغاز شده بود هر چند در تمامي خانه ها چراغ ها روشن بود ولي انگار خاموشي مطلق در روستا حاکم شده بود و هيچ نوري از هيچ خانه اي مشاهده نمي شد. با اين حال اهالي روستا خانواده هاي زخمي ها و مخصوصاً شهدا را تنها نگذاشته و براي دلداري و عرض تسليت به خانه هاي آنان مي رفتند و رفت و آمد تا پاسي از شب ادامه داشت.
 اکثر اهالي آن شب بيدار مانده چون هر لحظه منتظر اتفاقي تازه بودند کوچکترها با دل نگراني و بزرگترها هم با دلي مطمئن به انتظار صبح و طلوعي ديگر نشستند.  مراسم تشيع و خاکسپاري شهدا قبل از فرار مزدوران پهلوي از نيارق با نداي ملکوتي لا اله الا الله و الله اکبر با حضور جمع کثيري از اهالي و با شور و شوق فراواني انجام گرفت.
 شرکت کنندگان در اين مراسم در مقابل روحاني محل حجت الاسلام مير علي موسوي سينه سپر کرده که در صورت گلوله باران و هر اتفاق ديگر در امان بمانند تا نماز ميت خوانده شود. اهالي ، تمامي شهيدان را در کنار هم و در قلب تنها قبرستان عمومي روستا به خاک سپرده و مجالس بزرگداشت هم با شرکت مردم اين روستا و همچنين با حضور اهالي روستاهاي اطراف در مساجد روستا برگزار شد. قيام نيارق علاوه بر انعکاس در صدا و سيما از روزنامه‌هاي کيهان و اطلاعات هم هر چند کوتاه منتشر گرديد. اهالي روستاي »نيارق« در سال 1303 نيز قيام خونيني را تجربه کرده است. روستاي نيارق از توابع بخش ويلکيج در 30 کيلومتري اردبيل مرکز استان قرار دارد.

منبع :