طرفداران پرشور بيشعوري

گروه فرهنگي:يک صفحه ي جستجوگر اينترنت را باز کرده و کلمه »بيشعوري« را تايپ کنيد، ليستي بلند بالا از عبارات مربوط به کتاب »بيشعوري« نوشته ي خاوير کرمنت جلوي چشمتان ظاهر خواهد شد. کتابي که در بيش از يک سال گذشته با گذر از چاپ بيست و دوم به پرفروش ترين کتاب در ايران تبديل شده است.

گروه فرهنگي:يک صفحه ي جستجوگر اينترنت را باز کرده و کلمه »بيشعوري« را تايپ کنيد، ليستي بلند بالا از عبارات مربوط به کتاب »بيشعوري« نوشته ي خاوير کرمنت جلوي چشمتان ظاهر خواهد شد. کتابي که در بيش از يک سال گذشته با گذر از چاپ بيست و دوم به پرفروش ترين کتاب در ايران تبديل شده است.
بالا رفتن نوبت چاپ يک کتاب معمولن تنها دليلي ست که با استناد به آن مي توان کتابي را پرفروش اعلام کرد.
 اما چه عواملي در اين مقوله نقش دارند. شهرت نويسنده، زياد نبودن حجم کتاب (که البته در مورد بيشعوري خيلي مطرح نيست)، موضوع و محتواي مورد بحث، توصيه ي کارشناسان و گستردگي تبليغات، جذابيت هاي ظاهري، نوبت چاپ، شهرت و اعتبار ناشر، قيمت و بسياري عوامل ديگر در فروش بالاي يک کتاب تاثير دارند.
هر ساله هزاران کتاب در سر تا سر دنيا به چاپ و انتشار مي رسند و خبرگزاري ها، ناشران، فروشگاه هاي آنلاين و کتاب فروشي ها هر يک ليستي از کارهاي پرفروش خود را منتشر مي_کنند. رتبه بندي فروش، هفتگي، ماهانه و سالانه است، و نکته قابل تامل اين است که حائز رتبه ي بالا بودن در ليست هفتگي بر فروش ماهانه و سالانه ي يک اثر، تاثير قابل توجهي دارد که به بياني ساده تر مي توان گفت همين لفظ پرفروش بودن خود باعث پرفروشي مي شود! (که فقط مختص مقوله ي کتاب نيست.)
تجربه نشان داده کتاب هاي خاطره نويسي (چه خود زندگينامه ها، چه زندگينامه ها، چه خود خاطره نويسي ها) هميشه طرفداران بسياري داشته اند و در کشور ما اين مطلب ارتباط تنگاتنگي با دفاع مقدس دارد.
کتاب »من زنده ام« به قلم معصومه آباد، که خاطرات شخصيِ وي از زمان اسارت خود در کشور عراق است، يکي از پرفروش ترين هاي سال گذشته بوده که از دلايل مهم آن مي توان به تبليغات گسترده، سخنان مقام معظم رهبري و مسابقه ي کتابخوانيِ مربوط به آن اشاره کرد. کتاب »دا« نيز از همين دسته بوده که با رسيدن به چاپ صدم شايد به جرئت بتوان آن را يکي از پرفروش ترين کتاب هاي تاريخ ايران نام برد.کتاب هايي مثل »جام جهاني در جواديه« نوشته ي داوود اميريان و »يک عاشقانه ي آرام« نادر ابراهيمي از دسته ي کتاب هايي هستند که در برنامه پرمخاطب خندوانه به عنوان منبع مسابقه ي کتابخواني با جايزه ي کلان 20 ميليون توماني معرفي شده اند و به مدد همين اتفاق قريب به 20 هزار نسخه از اين کتاب ها، از طريق اين برنامه ي تلويزيوني (نسخه ي الکترونيکي و چاپي) به فروش رسيدند که اين آمار جدا از دانلودهاي رايگاني ست که با کمي جستجو در وب سايت هاي مختلف مي توان به آن ها دسترسي پيدا کرد؛ و ما ملتي هستيم که همواره در صحنه ايم البته نه صرفا به خاطر کتاب و کتابخواني بلکه به خاطر جايزه!برآورده کردن نيازهاي روزمره در هر نقطه اي از دنيا نيازمند داشتن حداقل توان مالي ست، مردمي که در بهترين شرايط ميزان مطالعه شان شايد به چند دقيقه ناقابل در سال مي رسد، وقتي آسايش و آرامش اين برآورده شدن نياز وجود نداشته باشد، به هيچ وجه کتاب نمي خوانند؛ چون کتاب خواندن را فعاليتي بيهوده و فاقد منفعت مالي مي_دانند. اما داشتن پس زمينه ي وجود حجم عظيمي از انواع قرعه کشي ها توسط بانک ها  موسسات مالي، کمپاني هاي توليد مواد غذايي  بهداشتي و ... از روزگاران دور و معرفي هر از چند گاهِ برندگان جوايز کلان، اين تفکر را در ذهن مردم ايجاد کرده که »بالاخره يه روزي نوبت من هم مي شه!«، و خندوانه در جهت همين تفکر عمل کرده و به موفقيت دست پيدا کرد. شايد بهتر بود دست اندرکاران اين براي بهتر کردن شرايط و علاقمند کردن مردم به کتاب خواني سياست بهتري را پيش مي گرفتند.
در مقابل فراهم نبودن شرايط برگزاري چنين مسابقاتي توسط ارگان هاي ديگري که دغدغه شان براستي کتاب و کتابخواني است شايد دليل ديگري بر عدم موفقيت آنها در تبليغ و فروش کتاب است.همين داشتن دغدغه هاي مالي سبب شده کتاب هاي نظري، فلسفي، تاريخي و ... از سبد کوچک کتاب هايمان خط بخورند؛ زيرا براي آدمي که 24 ساعت در روز براي تامين مالي خود و خانواده اش زمان کمي ست، خود يک فيلسوف، سياستمدار، اقتصاددان، تاريخدان و عالِم مي شود.به نقل از کتابفروشي بهروز که يکي از بروزترين کتابفروشي هاي شهرمان، اردبيل است، مردم اردبيل هم از اين قاعده مستثني نيستند.کتابهاي روان شناسي، ديوان اشعار کلاسيک با صدر نشيني حافظ، کتاب هاي شعرِ شاعرانِ مطرح روز در شبکه هاي اجتماعي، و رمان و داستان البته نه به اندازه ي بقيه، سلايق کتابيِ ما هستند.با مراجعه به ليست کتاب هاي پر فروش و به اقرار خود افراد حاضر در اين حوزه کتاب هاي روانشناسي و موفقيت هميشه در سبد کتاب هاي ما جا دارند. »حکايت دولت و فرزانگي«، »هنر بينش و انگيزش فردي«  »قورباغه را قورت بده« و ... همه و همه از ثروتمند بودن، از زيبا بودن، از عزت نفس داشتن، از تاثير گذار و توانمند بودن صحبت مي کنند، از ايده آل هايي که تقريبن همه ي ما انسان ها به دنبالش هستيم، همه ي مايي که کمبودهاي مالي و روحي در زواياي مختلف آزارمان مي دهد. ما ملتي هستيم که سليقه کتاب خواني مان، کتاب هاي پرفروشمان حکايت از نداشته هايمان دارد.
کتاب »100 واژه ي اول« پرفروش ترين کتاب سال 2015 وب سايت آمازون تا به امروز است. يک کتابِ کودک که صد کلمه براي آموزش به کودکان پيشنهاد کرده است. واژه هايي که کودک را با دنياي بيرون آشنا مي کند. پرفروش بودن اين کتاب نشان دهنده ي ارزش و اهميتي ست که مردم نقاط ديگر دنيا ميان همه ي گرفتاري هايشان براي کودکان، اين سرمايه هاي عظيم، قائل هستند.در ادامه اين ليست و در خبرگزاري هاي مختلف خارجي کتاب هاي داستاني، رمان و داستان کوتاه، هميشه جزو پرطرفدارترين و پرفروش ترين ها هستند. مردم ديگر فارغ از سن و سال، سطح تحصيلات و يا شغل، گرفتاري هاي مالي و شخصي، علاوه بر کتاب هايي که مستقيما جنبه ي آموزشي دارند، براي سرگرمي و لذت هم کتاب مي خوانند.
با توجه به اين ها مي توان به سلايق مردمان جهان، به تفاوت و شباهت هايمان پي برد و شايد به علت موفقيت عده اي و شکست و يا در جا زدن عده اي ديگر.
ميزان مطالعه شهروندان يک کشور ارتباط مستقيمي با ميزان شادي و پيشرفت آن کشور در هر زمينه اي دارد. نکته اي که نبايد از نظر دور کرد، نويسندگان هستند. خالقان آثار مکتوبي که به جرئت مي توان گفت از نظر همه آنها کتاب هايشان رکورد فروش را خواهد شکست ولي در عمل اين اتفاق نمي افتد. محتوا را فداي فروش کردن رويکرد درستي نيست اما اگر به دنبال جذب مخاطب و بالا رفتن نه تنها فروش، بلکه علاقمند کردن مردم به مطالعه ي کتاب هستيم بايد کمي بيشتر روي شناختن سليقه مردمان امروز، مخاطبا نمان، سرمايه گذاري کنيم.

منبع : مريم محمدي