تپه باستاني قلاچي بوکان
تپه باستاني قلاچي بوکان
1397/05/14
گروه سيري در استان ها: محوطه تپه باستاني قلاچي در شمال شرقي بوکان در روستاي قلاچي واقع شده است. تپه قلاچي مربوط به دوره حکومت مانايي ها با شماره 2833 در سال 1383 ثبت ملي شده است.
اين تپه يکي از آثار قديمي ايران مربوط به حکومت هاي بومي قبل از ورود آريايي ها است. تمدن مانايي هاي از قديمي ترين تمدن هاي ايران زمين بوده که همزمان با حکومت هاي اورارتور و آشور در شمال غرب ايران حکومت داشتند.
در شمالغرب ايران در سه نقطه آثار مربوط به حکومت مانايي ها مشاهده ميشود.
تپه حسنلو در نقده
زيوييه استان کردستان
تپه قلاچي در بوکان
به احتمال زياد يکي از کانديدهاي مهم مرکز حکومت مانايي ها ، همين تپه قلاچي بوکان است.
در اين محوطه تاريخي، آثار سه نوع ساختمان و اثر در اين محوطه مشاهده ميشود.
محوطه نيايشگاه : ميتوان گفت اين محوطه به عنوان نيايشگاه و محل عبادت مانايي ها استفاده شده است. در سال 1363 شمسي توسط آقاي اسماعيل يغمايي کاوشهايي در اين زمينه انجام شده و کتبه اي به خط آرامي کشف شد که در آن به صراحت به خداي خالدي (خداي جنگ مانايي ها) اشاره شده بود که نشان دهنده وجود معبد در اين قسمت ميباشد.
دليل ديگري نيز دلالت بر اين موضوع دارد و آن وجود چاله اي در اين محوطه ميباشد که بيش از 5000 استخوان در آن يافت شده است که همگي نشان از ضبح مذهبي دوره ي مانايي ها بوده است.
دژ نظامي : بقاياي اين دژ هم اکنون به صورت سنگ فرش در قسمت جنوبي تپه باستاني کاملا مشهود ميباشد.
بقاياي ساختمانهايي که کاربرد اجتماعي داشتند. در محوطه باستاني قلاچي بوکان در دوره کاوش و حفاري انجام شده است.
يک مورد کاوش نجات بخشي بوده که آقاي اسماعيل يغمايي در سال 1363 انجام داده است که در طي آن قسمت وسيعي از اين محوطه در آسيب و نابودي نجات داده شده است.
مرحله دوم در فاصله سالهاي 1378 تا 1385 شمسي توسط آقاي بهمن کارگر انجام گرديده است.
آثاري که در اين محوطه باستاني کشف شده به دو دسته تقسيم شده اند:
خشت هاي خامي که خود ديوارها استفاده شده و به عنوان قسمت هاي داخلي از خشت خام و سنگ ريزه و سنگ لاشه استفاده شده
قسمت دوم آجرهاي لعاب دار ميباشند که به گفته ي کارشناسان بالغ بر 1350 آجر لعاب دار بوده که داراي موضوعاتي چون الهه بالدار و هندسي و گياهي و بز شاخدار و ساير موضوعات بوده که به احتمال زياد نماد منطقه قلاچي و يا تمدن مانايي بوده است.
در اصطلاحي اين منطقه به نام يزرتو يا ايزرتو شناخته شده که نام قديم تمدن مانايي ها شهر ايزرتو بوده است. و اين احتمال وجود دارد که شهر ايزرتو پايتخت مانايي ها بوده است.
منبع :