آرتميا؛ ظرفيت اقتصادي کم‌نظير در تامين درآمد آذربايجان‌غربي

گروه گزارش: آرتميا که به تنها موجود زنده درياچه اروميه مشهور است، ظرفيت صادرات سالانه 300تني در بستر اين درياچه را دارد که با درآمدزايي مربوط به اين موجود ريز، مي‌توان تحولي در تامين درآمد آذربايجان‌غربي ايجاد و حتي اين استان را از بودجه دولتي بي‌نياز کرد.

گروه گزارش: آرتميا که به تنها موجود زنده درياچه اروميه مشهور است، ظرفيت صادرات سالانه 300تني در بستر اين درياچه را دارد که با درآمدزايي مربوط به اين موجود ريز، مي‌توان تحولي در تامين درآمد آذربايجان‌غربي ايجاد و حتي اين استان را از بودجه دولتي بي‌نياز کرد. "آرتميا" گونه جانوري قرمز کوچکي است که در سال‌هاي پرآبي درياچه اروميه در همه جاي آن به وفور يافت مي‌شد اما پس از مواجه شدن با خشکي آب، کم‌کم ناپديد شد و همين امر و حساسيت رسانه‌اي ايجاد شده پيرامون آن سبب شد تا ارزش اقتصادي نهفته در اين موجود ريز به طلاي پنهان در نگين آذربايجان شهرت يابد.
يافته‌هاي علمي نشان مي‌دهد که "آرتميا" به دليل خشکي و شوري بيش از اندازه درياچه اروميه از بين نرفته و مي‌تواند سال‌ها به صورت "سيست" در مصب رودخانه‌هاي منتهي به درياچه ادامه حيات دهد؛ موضوعي که اميدها به حيات اين جاندار کوچک با ارزش اقتصادي بالا را زنده نگه داشته است.
با توجه به نياز اساسي صنعت آبزي پروري کشور به آرتميا به نظر مي‌رسد اين جاندار ريز اما با ارزش نه تنها پتانسيل ايجاد تحول اقتصادي در منطقه را دارد، بلکه عاملي نيز براي تحقق شعار جهش توليد محسوب مي‌شود.
آرتمياي درياچه اروميه، طلاي ريز ناشناخته براي اقتصاد کشور
رييس مرکز تحقيقات آرتمياي کشور با اشاره به اينکه درياچه اروميه يکي از زيستگاه‌هاي مهم جهاني براي آرتميا است، گفت: تنها 10 درصد از آرتمياي اين درياچه در صورت فرآوري نياز کشور به واردات اين محصول دريايي را به صفر مي‌رساند.
"علي نکويي فرد" با بيان اينکه برداشت آرتميا از درياچه اروميه نيازمند رعايت اصول پژوهش محور زير نظر مراجع داراي صلاحيت است، اظهار داشت: درياچه اروميه مي‌تواند منبعي براي صادرات آرتميا به ديگر کشورها نيز باشد.
آرتمياي درياچه اروميه، آذربايجان‌غربي را به بودجه دولتي بي نياز مي‌کند
وي قيمت هر کيلوگرم آرتميا با کيفيت متوسط را چيزي حدود 35 ميليون ريال عنوان کرد و ادامه داد: بهره برداري از ظرفيت کامل آرتمياي درياچه اروميه مي‌تواند آذربايجان‌غربي را به بودجه دولتي بي نياز کند.
وي با بيان اينکه درياچه اروميه در حالت عادي مي‌تواند علاوه بر تامين نياز داخلي، سالانه منجر به صادرات 180 تن سيست و 120 تن آرتمياي زنده به کشورهاي ديگر شود، گفت: اين ارزيابي از ظرفيت متوسط درياچه اروميه در سال 1398 صورت گرفته است.رييس مرکز تحقيقات آرتمياي کشور با مقايسه درياچه اروميه با درياچه نمک آمريکا، بيان کرد: با وجود قوانين محدود کننده برداشت و پايش لحظه‌اي، سالانه بيش از 2 هزار تن آرتميا از درياچه نمک آمريکا برداشت مي‌شود که ميليون‌ها دلار ارزش اقتصادي دارد.
نکويي فرد، البته در چرايي بي بهره ماندن از ظرفيت اقتصادي آرتمياي درياچه اروميه توپ را به زمين سازمان محيط زيست انداخت و مدعي شد که متاسفانه سازمان حفاظت از محيط زيست و شيلات ايران عزم جدي براي بهره برداري از اين طلاي ناشناخته ندارد.
اقدام تامل بر انگيز سازمان حفاظت از محيط زيست براي ارزيابي ميزان ذخاير آرتمياي درياچه اروميه
رييس مرکز تحقيقات آرتمياي کشور با اشاره به طرح اين مرکز براي ارزيابي ميزان ذخاير آرتميا در درياچه اروميه اظهار داشت: به سازمان حفاظت از محيط زيست اعلام کرديم که آمادگي داريم تا با تقبل ?? درصد از هزينه اين طرح و تنها با کمک 60 ميليون توماني، ارزيابي دقيق از ميزان ذخاير آرتميا در درياچه اروميه انجام شود ولي متاسفانه نه تنها هيچ همکاري به عمل نيامد بلکه بعدا متوجه شديم که چندين برابر مبلغ درخواستي ما با يک شرکت ديگر قرارداد شده تا اين طرح اجرايي شود.
نکويي‌فرد، ادامه داد: ارزيابي آرتميا حوزه تخصصي مرکز تحقيقات آرتمياي کشور و چه با کمک محيط زيست و چه بدون آنان در نهايت اين ارزيابي دير يا زود انجام خواهد شد، ولي اينکه چرا چند برابر درخواستي اين مرکز براي ارزيابي هزينه شده است، جاي سوال دارد.
وي بيان کرد: اين قرارداد به محيط زيست آذربايجان غربي ارتباطي نداشته و توسط سازمان محيط زيست کشور برنامه ريزي شده است.
حمايت کامل از بخش خصوصي در توليد آرتميا
رييس مرکز تحقيقات آرتمياي کشور با اعلام اينکه دانش فني فرآوري و بسته بندي محصولات توليد شده در کشور وجود دارد، گفت: آماده‌ايم تا بدون هيچ چشم داشتي، اين دانش را در اختيار بخش خصوصي قرار دهيم.نکويي فرد با اعلام اينکه از ورود بخش خصوصي به صنعت پرورش آرتميا در استخرهاي خاکي حمايت لازم انجام مي‌شود، گفت: در هر هکتار استخر خاکي طي هر دوره 6 تا 9 ماهه بيش از 100 کيوگرم آرتميا برداشت مي‌شود که درآمدزايي قابل توجهي محسوب مي‌شود.
وي ادامه داد: هزينه احداث هر هکتار استخر خاکي براي برداشت آرتميا نزديک به 50 ميليون تومان برآورد مي‌شود.
 بيش از 95درصد آرتمياي مورد نياز کشور از خارج وارد مي‌شود
رييس مرکز تحقيقات آرتمياي کشور با بيان اينکه بيش از 99 درصد آرتمياي مورد نياز کشور از واردات تامين مي‌شود، گفت: طبق بررسي آمار ارائه شده از سوي شيلات، سال گذشته بيش از 70 تن آرتميا وارد کشور شده که از راه قاچاق بوده است.
وي با اشاره به آمار رسمي ارائه شده از سوي شيلات ايران، اظهار داشت: طبق اين گزارش در سال 1398 بيش از 43 هزار تن ميگو در کشور توليد شده که 60 درصد آرتمياي وارد شده به کشور براي تغذيه اين مقدار ميگو مورد استفاده قرار گرفته است.
نکويي فرد ادامه داد: با توجه به برنامه ريزي لازم در راستاي افزايش توليد ميگو در کشور، به طور يقين نياز کشور به آرتميا در سال جاري فراتر از 70 تن خواهد بود.
خطر حمله بيولوژيکي به غذاي دريايي کشور با آرتمياي وارداتي
رييس مرکز تحقيقات آرتمياي کشور البته ادعاهايي نيز در رابطه با خطر خطر حمله بيولوژيکي به غذاي دريايي کشور در گذشته داشته است؛ وي با تاکيد بر اينکه واردات موجود زنده هميشه چالش ورود عوامل بيماري‌زا به داخل کشور را همراه خود دارد، بيان کرد: به دليل اينکه غذاي اصلي ميگوي توليد شده در کشور آرتميا مي‌باشد، اين احتمال مي‌رود که برخي از دشمنان در راستاي ضربه زدن به اقتصاد کشور، اقدام به آلوده کردن آرتمياي قاچاق وارد شده به کشور باشند.
وي به سوال خبرنگار مبني بر اينکه " آيا تاکنون از طريق واردات آرتمياي آلوده به کشور، حمله بيولوژيکي اين اقدام اثبات شده است؟" پاسخ شفاف نداد و گفت: به دليل اينکه آرتمياي مورد مصرف در کشور از طريق قاچاق وارد کشور شده و هيچ نظارتي بر سلامت آن نمي‌شود، اين احتمال وجود دارد که برخي از محموله‌هاي آلوده آرتميا در گذشته، نوعي خرابکاري عليه اقتصاد صنعت آبزي باشد.
 نکويي فرد ادامه داد: قطعا اگر ما در بخشي از صنعت توليدات محصولات دريايي به يکباره شاهد بروز بيماري‌هاي جديد باشيم، احتمال وجود دست‌هاي پشت پرده در اين اتفاق به مراتب وجود دارد.
برداشت آرتميا نيازمند مصوب شوراي عالي حفاظت از محيط زيست
معاون فني اداره کل حفاظت از محيط زيست آذربايجان‌غربي با بيان اينکه مرکز تحقيقات آرتمياي کشور به خوبي به مراحل صدور مجوز براي برداشت آرتميا واقف است ولي توپ را به زمين محيط زيست مي‌اندازد، گفت: درياچه اروميه يک پارک ملي است و هرگونه برداشت از آن ممنوع بوده و نيازمند تاييد شوراي عالي حفاظت از محيط زيست است.
حجت جباري با اعلام اينکه ما نيز افزايش ميزان آرتمياي درياچه اروميه طي 2 سال گذشته را تاييد مي‌کنيم، بيان کرد: تاييد ميزان افزايش آرتميا به معناي اطلاع دقيق از ميزان ذخاير آن نبوده و اين امر نيازمند ارزيابي مستمر و دقيق است.
وي افزود: با توجه به اينکه آرتميا غذاي اصلي بسياري از پرندگان مهاجر به درياچه اروميه است، هنوز هيچ بررسي انجام نشده که نشان دهد در صورت برداشت آرتميا از درياچه اروميه ذخاير آن چه تغييري مي‎کند؛ ما بيشتر نگران آن هستيم تا با برداشت بدون ارزيابي، اکوسيستم در منطقه را دچار مختل کنيم.
مغفول ماندن ظرفيت اقتصادي آرتمياي درياچه اروميه
نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي نيز در اين خصوص با بيان اينکه نبايد از ظرفيت اقتصادي درياچه اروميه غافل ماند، گفت: بهره برداري از منابعي همچون آرتمياي درياچه اروميه مي‌تواند به منبع اصلي درآمد پايدار در منطقه تبديل شود.
روح الله حضرت‌پور با بيان اينکه نمايندگان مجلس در اروميه از تمامي طرح‌هاي اقتصادي حمايت مي‌کنند، افزود: سازمان حفاظت از محيط زيست با بررسي و ارزيابي هرچه سريعتر وضع موجود نسبت به صدور مجوز براي استخراج آرتميا از درياچه اروميه اقدام کند.
وي با بيان اينکه آرتمياي درياچه اروميه ظرفيت ويژه‌اي براي تامين نياز داخلي است، اظهار داشت: شعار "جهش توليد" بايد با اتکا بر توانايي‌هاي منطقه‌اي تحقق يابد.
نماينده مردم اروميه در خانه ملت با تقدير از اقدامات انجام شده براي احياي درياچه اروميه، بيان کرد: احياي نگين آبي آذربايجان يک مطالبه عمومي است و براي تحقق آن نمايندگان مجلس در کنار دولت خواهند بود.
با اين وجود به دليل اينکه درياچه اروميه، منبع اصلي و طبيعي پرورش آرتميا در ايران شناخته مي‌شود، بازگشت و زاد و ولد اين سخت پوست ريزنقش مي‌تواند خبر خوشي از احياي اين پهنه آبي و بازتولد زيبايي ها و جاذبه هاي آن در سال هاي پيش رو باشد؛ چرا که منبع اصلي غذاي بسياري از پرندگان مهاجر همچون فلامينگوها نيز همين آرتميا به شمار مي رود.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا، وسعت نگين آبي آذربايجان هم‌اکنون به سه هزار و 148 کيلومتر مربع و تراز آن نيز يک‌هزار و 271 متر و 71سانتي‌متر رسيده است که وضعيت مناسبي نسبت سال‌هاي گذشته دارد.

منبع :