مدیر دفتر منطقه‌ای ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی گفت: امسال اولاً با بارش‌ها و عنایات الهی و ثانیاً با تمهیدات ستاد احیای دریاچه ارومیه، در مقایسه با همین زمان در سال گذشته، ۱.۰۵ متر سطح آب دریاچه بالاتر آمده است.

خليل ساعي با اشاره به اينکه اکنون فصل تبخير و کاهش سطح آب درياچه اروميه به پايان رسيده و در حال تثبيت سطح آب است، اظهار داشت: يکي از تهديدات درياچه، تبخير آب آن بود که به‌طور متوسط ساليانه بيش از يک ميليارد مترمکعب تبخير داشتيم ولي براي احيا، حداقل کردن تبخير بايد در اولويت قرار گيرد.

وي با يادآوري اينکه سال گذشته ارتفاع آب درياچه 1270.36 از سطح آب‌هاي آزاد بود، افزود: امسال اولاً با بارش‌ها و عنايات الهي و ثانياً با تمهيدات ستاد احياي درياچه اروميه، سطح آب درياچه 1271.41 از سطح آب‌هاي آزاد است که در مقايسه با همين زمان در سال گذشته، 1.05 متر بالاتر است.

مدير دفتر منطقه‌اي ستاد احياي درياچه اروميه در آذربايجان شرقي وسعت امروز درياچه را 2903 کيلومترمربع عنوان کرد و گفت: سال گذشته در همين مواقع، وسعت درياچه 1831 کيلومتر مربع بود که تقريباً امسال دو برابر سال گذشته است.

وي با ابراز اينکه حجم آب درياچه اکنون 3 ميليارد و 750 ميليون مترمکعب است، خاطرنشان کرد: سال گذشته در همين ايام، درياچه 1 ميليارد و 210 ميليون مترمکعب آب داشت که حجم آب 2 ميليارد و 540 ميليون مترمکعب افزايش يافته است.

فقط بارش‌ها باعث افزايش سطح آب درياچه نشده است

خليل ساعي در پاسخ به سؤالي مبني بر اينکه "منطق دولت از اينکه احياي درياچه را از افتخارات خود مي‌داند، چيست؟" گفت: برخي معتقدند فقط بارش‌ها باعث افزايش سطح آب درياچه شده است. امسال 488 ميلي‌متر متوسط بارندگي در حوضه آبريز درياچه اروميه بود و باعث افزايش بيش از يک‌متري ارتفاع سطح آب درياچه شده است اما در ترسال سال آبي 86ــ85 بيش از 414 ميلي‌متر بارش داشتيم اما تراز درياچه 15 سانتي‌متر کاهش داشت.

وي ادامه داد: در سال آبي 89ــ88 بيش از 409 ميلي‌متر بارش ثبت شده ولي تراز درياچه 12 سانتي‌متر کاهش داشت، همچنين اما بارش 488ميلي‌متري سال آبي 98ــ97 بيش از 105 سانتي‌متر افزايش ارتفاع سطح آب را شاهد بوديم. اختلاف چنداني در ميزان بارش نداريم ولي افزايش و کاهش تراز آبي درياچه نشان از اقدامات اثربخش در اين حوضه آبي براي احياي درياچه اروميه است.

لايروبي 142کيلومتر بستر رودخانه‌ها براي رسيدن بارش‌ها به پيکره درياچه اروميه

مدير دفتر منطقه‌اي ستاد احياي درياچه اروميه در آذربايجان شرقي با اعلام اينکه اين ستاد، سالهاست نسبت به لايروبي رودخانه‌هاي منتهي به درياچه اقدام کرده و تاکنون 142 کيلومتر لايروبي در آذربايجان شرقي و آذربايجان غربي صورت گرفته است، تأکيد کرد: يکي از دلايلي که باعث شد تا بارش‌هاي بيش از 400ميلي‌متري در افزايش تراز آبي درياچه مؤثر نباشد، عدم لايروبي رودخانه‌هاست چراکه آب باران به‌دليل نبود لايروبي به پيکره درياچه نمي‌رسيد و حتي شاهد کاهش سطح آب بوديم.

وي با بيان اينکه حق‌آبه درياچه اروميه امسال از سدها دريافت شد که 2 ميليارد و 240 ميليون مترمکعب بود که اغلب از حوضه آبي آذربايجان غربي بوده است، گفت: از سد علويان و سد قلعه‌چاي در آذربايجان شرقي هم بيش از 93 ميليون مترمکعب آب به پيکره درياچه رهاسازي شد.

روند سريع نزولي درياچه ادامه مي‌يافت، درياچه تا سال 95 کاملاً خشک مي‌شد

خليل ساعي با تأکيد بر اينکه اگر فعاليت‌هاي ستاد احياي درياچه نبود، با اين روند درياچه تا سال 95 خشک شده بود، اضافه کرد: تا سال 95 تلاش کرديم تا تثبيت شود ولي روند صعودي آغاز شد و در 98 کنار اقدامات ستاد احيا، عنايات الهي و بارش مناسب هم کمک کرد که به تراز مناسب برسيم.

وي با اظهار اينکه دولت نتوانست تمام اعتبارات ستاد احيا را تأمين و تخصيص دهد، ابراز داشت: تاکنون 42 درصد تخصيص يافته است که اگر 100 درصد تخصيص مي‌يافت، لايروبي و در نتيجه انتقال آب به پيکره درياچه افزايش مي‌يافت، ضمن اينکه آموزش و تغيير الگوي کشت که نيازمند اعتبار نبود، با جديت پيگيري مي‌شود.

ورود اين حجم از آب شيرين، اکوسيستم آب شور درياچه را تغيير مي‌دهد؟

مدير دفتر منطقه‌اي ستاد احياي درياچه اروميه در آذربايجان شرقي، در پاسخ به اين سؤال که ورود اين حجم از آب شيرين ممکن است اکوسيستم آب شور درياچه را تحت تأثير قرار داده و اکوسيستم درياچه را تغيير دهد، گفت: مطالعات علمي مرکز فضايي ايران نشان مي‌دهد به‌دليل ورود آب شيرين به درياچه و انحلال نمک در آب، کف درياچه عمق مي‌يابد چراکه درياچه به حد کافي نمک دارد و اکوسيستم آن تغيير نمي‌يابد.

وي ادامه داد: 10 الي 13 ميليون تن نمک در بستر درياچه اروميه داريم که هرچقدر نمک محلول در آب کمتر شود و به 250 ميلي‌گرم در ليتر برسد، قابليت پرورش آرتميا در درياچه افزايش مي‌يابد.

90درصد توليد آرتميا در کرمان است که بايد سهم درياچه اروميه افزايش يابد

خليل ساعي پرورش آرتميا در درياچه را موضوع مهمي براي منطقه دانست و گفت: اکنون 90 درصد آرتمياي کشور در کرمان توليد مي‌شود در حالي که درياچه اروميه مي‌تواند محل مناسبي براي توليد و پرورش آن باشد که بندر رحمانلو و استخرهاي حاشيه درياچه، در صورت کاهش نمک محلول در آب تا 20 ميلي‌گرم در ليتر، بهترين مکان براي اين منظور است.

وي با تأکيد بر اينکه براي تغيير الگوي کشت در حوضه آبريز درياچه اروميه، بايد معيشت و اشتغال جايگزين کشاورزي تعريف شود، خاطرنشان کرد: ستاد مرکزي احياي درياچه اروميه 4 محصول «انگور، گل محمدي، بوم‌گردي و گياهان دارويي» را به‌عنوان اشتغال و کشت جايگزين تعريف کرده، و زنجيره ارزش تعريف مي‌کند که صفر تا صد توليد و بازار در اين حوزه را راه‌اندازي کند.

مدير دفتر منطقه‌اي ستاد احياي درياچه اروميه در آذربايجان شرقي، با يادآوري اينکه بعضي از گياهان دارويي نياز به آب ندارند و ديم هستند، ادامه داد: تمرکز و اولويت ستاد احيا، اکنون بر توليد، فرآوري و بازاريابي گياهان دارويي است چراکه معتقديم بهترين گزينه براي کشت جايگزين و ظرفيت عظيم اقتصاد مقاومتي است.

به‌دليل عدم تخصيص اعتبارات ستاد احيا، درياچه تا سال 1406 کاملاً احيا مي‌شود

وي گياهان دارويي را صنعت نوظهور ايران دانست و گفت: منطقه حوضه آبريز درياچه اروميه قطب مستعد توليد 7 گياه دارويي «زعفران، شيرين‌بيان، گل محمدي، زيره، آويشن، موسير، ساليکورنيا و تخم شربت» است که تاکنون 63 مزرعه نمونه در اين منطقه تعيين شده تا به‌صورت پايلوت کشت اين گياهان دارويي تجربه و آسيب‌شناسي شود.

خليل ساعي وضعيت کنوني درياچه را «خوب» عنوان کرد و ابراز داشت: خوب بودن حال کنوني درياچه ما را فريب نمي‌دهد. ما تا سال 1402 قول احيا داده بوديم که به‌دليل عدم تخصيص اعتبارات ستاد احياي درياچه، تا سال 1406 بايد تراز آبي درياچه اروميه را به 1274.1 برسانيم.

نتايج بررسي علمي انتقال آب خزر و وان به درياچه اروميه چه شد؟

وي افزود: براي رسيدن به اين تراز 2.8 متر بايد سطح آب درياچه بالاتر برود که براي اين موضوع 10 ميليارد مترمکعب آب نياز دارد. در مجموع براي اينکه احياي کامل صورت گيرد و کشور از طوفان نمکي و ريزگردهاي نمکي مصونيت يابد، بايد 14.5 ميليارد مترمکعب آب در درياچه وجود داشته باشد.

مدير دفتر منطقه‌اي ستاد احياي درياچه اروميه در آذربايجان شرقي در مورد مطالب مطرح‌شده در مورد انتقال آب خزر يا وان به درياچه اروميه نيز پاسخ داد و گفت: مطالعه سنخيت آب وان به درياچه در دانشگاه اروميه در حال انجام است که اين انتقال هم نيازمند پروتکل بين‌دولتي است و امر بعيدي بوده و ضرورتي هم احساس نمي‌شود، ولي بر اساس مطالعه سنخيت آب خزر به درياچه اروميه نشان داد که اگر درياچه عمر 500ساله مي‌داشت، با انتقال آب خزر به 50 سال کاهش مي‌يابد.

منبع : تسنیم