وعده‌هايي که نمک روي زخم درياچه اروميه است

گروه گزارش:درياچه اروميه سال‌ها است حال و روز خوشي ندارد و بدترين روزهاي خود را سپري مي‌کند، اين روزها خبري از درياچه نيست و تا چشم کار مي کند خشکي و نمک است. به رسم هميشگي، هرازگاهي موضوع درياچه اروميه مورد توجه قرار گرفته و سپس فراموش مي‌شود؛ طي هفته‌ي اخير نيز مجدداً با خبر تأخير در انتقال آب تونل کاني سيب موضوع درياچه اروميه مورد توجه قرار گرفت و خيلي زود همه آرام شدند و به فراموشي سپرده شد.

اسرا درويشي

 گروه گزارش:درياچه اروميه سال‌ها است حال و روز خوشي ندارد و بدترين روزهاي خود را سپري مي‌کند، اين روزها خبري از درياچه نيست و تا چشم کار مي کند خشکي و نمک است. به رسم هميشگي، هرازگاهي موضوع درياچه اروميه مورد توجه قرار گرفته و سپس فراموش مي‌شود؛ طي هفته‌ي اخير نيز مجدداً با خبر تأخير در انتقال آب تونل کاني سيب موضوع درياچه اروميه مورد توجه قرار گرفت و خيلي زود همه آرام شدند و به فراموشي سپرده شد.
خشکي درياچه اروميه اصلاً موضوع عجيب و غريبي نيست، سال‌ها است که روي آن بحث مي‌شود و مسئولان زيادي روي کار آمدند و رفتند، مسئولاني که به جاي آب، با وعده‌هاي خود، درياچه را پر کردند!
درياچه اروميه روزگاران گذشته آبي بود و بيکران اما حالا ديگر نفسي براي جنبش ندارد و تنها نمک مانده است و نمک؛ منتظر است که باد نمک‌ها را بلند کند و به اين سو و آن سو ببرد، درياچه ديگر ناي ايستادن ندارد.
ديگر چيزي به نام درياچه باقي نمانده است و شوره‌زاري بيش نيست، وقتي درياچه را مي‌بيني، ياد پرندگان مهاجري ميافتي که روزي آخرين مقصدشان درياچه نيلگون اروميه بود، ياد آرتمياهايي که فقط و فقط در اين درياچه يافت مي‌شدند و هزاران چشم منتظر محقق شدن وعده‌هاي مسئولين.
از اقدامات مسئولان در سال‌هاي اخير بايد به ستاد عريض و طويل احياي درياچه اروميه اشاره کرد. ستادي که نتوانست درياچه اروميه را احيا کند!
حالا که تلاش‌هاي ستاد احيا با وجود هزينه کرد بالا نتيجه نداده مجلس هم در سال جاري يادش افتاده و هيأت تحقيق و تفحص راه انداخته است.
صداي بي‌آبي درياچه اروميه سال‌ها است که بلند شده اما گوش شنوايي نيست و عليرغم اقدامات کم و بيش مسئولين هر روز خبرهاي بغرنج‌تري از وضعيت آن مخابره مي‌شود.
درياچه اروميه احتمالاً تا تابستان آينده کاملاً خشک مي‌شود
يک کارشناس حوزه آب و محيط زيست گفته است: درياچه اروميه سال 1375، 33 ميليارد متر مکعب آب داشت اکنون اين ميزان به کمتر از يک ميليارد متر مکعب آب رسيده است، در حال حاضر تقريباً مي‌توان گفت ما به بدترين وضعيت رسيده‌ايم، زيرا سطح تراز درياچه هرگز در سطح کنوني نبوده است، ضمن اينکه در فصل زمستان هستيم و طبق آنچه از شواهد امر برمي‌آيد در فصل تابستان آينده احتمال خشک شدن درياچه خيلي زياد است.محمد درويش خاطرنشان کرده است: مسئولان از احياي درياچه اروميه قطع اميد کرده‌اند، در ? سالي که ستاد احياي درياچه اروميه فعال بود کاري انجام نشد، اکنون که رسماً ستاد تعطيل شده و با سپرده شدن مسئوليت به استاندار آذربايجان غربي کسي که مخالف برنامه‌هاي ستاد احيا بوده، آينده درياچه واقعاً نگران‌کننده است.
همچنين به ياد داريم که ماه گذشته رييس هيأت تحقيق و تفحص از درياچه اروميه گفته بود گه ظرف پنج سال آينده در درياچه اروميه مي‌توانيم شنا کنيم!
روح الله متفکر آزاد از انتقال تونل آب زاب تا بهمن ماه خبر داده بود که از مسير 36 کيلومتري از کاني سيب به گدار چاي در فاز اول 300 ميليون متر مکعب آب مي‌رسد.
همچنين او اظهار کرده بود: از سد سيلوه نيز آب با دبي 16 متر مکعب تا اسفند ماه به درياچه اروميه مي‌رسد که اگر بخواهيم به نقطه ايده‌آل برسيم، بايد در کشاورزي هم تغييراتي ايجاد کرد که از وزارت جهاد کشاورزي پيگيري مي‌کنيم و ظرف پنج سال آينده در درياچه اروميه مي‌توانيد شنا کنيد.
اما باوجود اينکه وزارت نيرو هم اعلام کرده بود در دهه فجر تونل کاني سيب افتتاح شده و در فاز اول مقدار 300 ميليون متر مکعب را به درياچه انتقال داده و در فاز دوم نيز 200 ميليون مترمکعب آب را وارد درياچه اروميه مي‌کند. با اين وجود در دهه فجر انقلاب اسلامي نيز اتفاقي نيفتاد تا درياچه اروميه همچنان تشنه مانده و در يک قدمي مرگ باشد.
اکنون مرحله وفاي به عهد است
رييس هيأت تحقيق و تفحص ستاد احياي درياچه اروميه در اين خصوص مي‌گويد: با توجه به بازديد دو ماه پيش اعضاي هيأت تحقيق و تفحص ستاد احياي درياچه اروميه از حوضه آبريز درياچه، وعده اتمام پروژه تونل کاني سيب در بهمن ماه براي انتقال آب به درياچه اروميه از مسير گدارچاي توسط مسئولين استانداري آذربايجان غربي به ما داده شد.متفکر آزاد تصريح مي‌کند: اکنون مرحله وفاي به عهد است؛ من به مسئولين اجرايي و ستاد احيا اعلام مي‌کنم در صورت عدم تحقق وعده قطعاً در گزارش نهايي تحقيق و تفحص به مجلس موضوع را منعکس خواهم کرد.وي ادامه مي‌دهد: هيأت تحقيق و تفحص بررسي وضعيت ستاد احياي درياچه و مشکلات آن را بر عهده دارد و ما آن را به خوبي انجام مي‌دهيم، بودجه خوبي به احياي درياچه اروميه تعلق يافته است و کاني سيب قرار است آخر بهمن ماه به اتمام برسد و ما هم منتظر هستيم که در صورت عدم انجام آن، خلف وعده گزارش شود.وي خاطرنشان مي‌کند: وظيفه ذاتي هيأت تحقيق و تفحص بررسي روند ستاد احيا است تا نتايج را گزارش دهد و نتايج در پايان کار گزارش مي‌شود و اکنون نمي‌توان چيزي گفت.
متفکر آزاد در پاسخ به اين سوال که عملکرد مسئولين ستاد احيا چگونه است، مي‌گويد اين امر وظيفه ما نيست و مي‌افزايد: ستاد احيا منحل نشده و فقط شکل آن عوض شده است و وظيفه ما صرفاً و صرفاً بررسي وضعيت ستاد احياي درياچه است.
تحقيق و تفحص‌ها براي منطقه، درياچه نمي‌شود
رييس دانشکده برنامه ريزي و علوم محيطي دانشگاه تبريز نيز در خصوص وضعيت فعلي درياچه اروميه مي‌گويد: وضعيت حال حاضر درياچه اروميه با توجه به آمار سازمان آب که بنا به دلايل مديريتي اکنون تحولات روز به روز درياچه در نمودار سازماني ديده نمي‌شود و حالات سالانه آن نشان داده مي‌شود.
بهروز ساري صراف ادامه مي‌دهد: حجم آب درياچه اروميه در سال جاري در بهترين حالت سه ميليارد و 180 ميليون مترمکعب، در حالت ميانگين دو ميليارد مترمکعب و در کم آبي يک ميليارد مترمکعب بوده است که فقط گودي‌ها و پستي‌هاي درياچه را پوشش مي‌دهد و تقريباً از نگاه زيست محيطي برابر صفر است و چندان تأثيري در حفظ ريزگردها و رطوبت خاک ندارد.
وي ادامه مي‌دهد: طبق آمار سازمان آب، در فصل تابستان سال جاري، خشکي واقعي آن ديده مي‌شود و پيش‌بيني لازم نيست و اين حقيقت را نشان مي‌دهد که از 38 ميليارد مترمکعب، تنها يک ميليارد مترمکعب آب باقي مي‌ماند که در حقيقت خشک است و اگر اقدام اساسي از طرف مسئولين نباشد، نبايد انتظار تغيير وضعيت آن را داشت.
صراف متذکر مي‌شود: اميد در حالت تئوريک وجود دارد اما اراده ملي ديده نمي‌شود، علاقمندي وجود دارد اما اراده ملي و اقدام وجود ندارد؛ ادارات و مديران براي مسائل روز برنامه دارند نه آينده درياچه و با اين عدم اقدام ملي، اميدها به صفر نزديک مي‌شود.
وي مي‌گويد: دولت جديد شايد بتواند با انتقال آب مردم را از نظر فکري به آرامش برساند اما از نظر اکولوژيکي انتقال 700 ميليون متر مکعب آن هم در سه فاز، دردي را دوا نمي‌کند و انتقال آب به صورت تدريجي، سبب تبخير بيشتر مي‌شود که اگر تشکيل هيأت تحقيق و تفحص واقعاً براي درياچه بود اکنون بايد کار تمام مي‌شد نه اينکه اکنون هزاران اما و اگر باقي است.
کاني سيب يا بقيه چه برسند يا نرسند عطش خشکي همچنان در ژنتيک درياچه خواهد ماند
رييس دانشکده برنامه ريزي و علوم محيطي دانشگاه تبريز با اشاره به انتقال آب تونل کاني سيب تاکيد مي‌کند: 700 ميليون مترمکعب آب، به صورت ثمربخش، موجب و سبب فعاليت‌هاي اکولوژيکي نمي‌شود و فايده چنداني براي احياي تماميت درياچه از لحاظ اکولوژيکي و توريسم و… مقابله با ريزگرد و غبارهاي حاصله ندارد، با احتساب انتقال آب رودخانه کاني سيب و انتقال پساپ کارخانه‌هاي صنعتي که در سه فاز و در سه مقطع زماني آب به درياچه اضافه مي‌شود که در مجموع به يک ميليارد نمي‌رسد و به آن صورت اکوسيستم درياچه را احيا نمي‌کند چراکه نياز آبي سالانه درياچه سه ميليارد متر مکعب است.
به گارش عصر /آذربايجان به نقل از مهر،اين سطح از خشکي درياچه اروميه ماحصل سياست‌ها و اقداماتي است که به اسم احياي درياچه، زودتر از زمان طبيعي نفس‌هاي آن را به شمار انداخته و روزبه‌روز تنگ‌تر و بي‌آب و علف‌تر مي‌شود، اما عاقبت چه خواهد شد؟

منبع :